Nghiên cứu hành vi quản trị lợi nhuận trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành thủy sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Nghiên cứu được thực hiện nhằm cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hành vi quản trị lợi nhuận trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành Thuỷ sản được niêm yết trên Thị trường chứng khoán Việt Nam. Dựa trên số liệu thu thập từ báo cáo tài chính của 15 doanh nghiệp đang niêm yết trên Sở giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh và Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội thuộc nhóm ngành Thủy sản trong giai đoạn từ 2012 đến 2018.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu hành vi quản trị lợi nhuận trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành thủy sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 09 - 2020 NGHIÊN CỨU HÀNH VI QUẢN TRỊ LỢI NHUẬN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC NHÓM NGÀNH THỦY SẢN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Đinh Công Hiển*, Trần Kiều Nga**, Nguyễn Thiện Phong, Võ Hồng Hạnh và Nguyễn Phương Tâm Khoa Kế toán – TCNH, Trường Đại học Tây Đô (*Email: dchien@tdu.edu.vn) Ngày nhận: 15/6/2020 Ngày phản biện: 09/8/2020 Ngày duyệt đăng: 17/9/2020 TÓM TẮT Nghiên cứu được thực hiện nhằm cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hành vi quản trị lợi nhuận trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành Thuỷ sản được niêm yết trên Thị trường chứng khoán Việt Nam. Dựa trên số liệu thu thập từ báo cáo tài chính của 15 doanh nghiệp đang niêm yết trên Sở giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh và Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội thuộc nhóm ngành Thủy sản trong giai đoạn từ 2012 đến 2018, sử dụng phương pháp ước lượng dữ liệu bảng và kiểm định trị trung bình để trả lời câu hỏi:“Có hay không hành vi điều chỉnh lợi nhuận của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành thủy sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam?”. Thông qua việc thực hiện kiểm định phù hợp, có thể kết luận rằng các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường Chứng khoán Việt Nam trong nhóm ngành Thủy sản đều có hành vi điều chỉnh lợi nhuận với mức ý nghĩa thống kê 5%. Từ khóa: Cơ sở dồn tích, ngành thủy sản, quản trị lợi nhuận Trích dẫn: Đinh Công Hiển, Trần Kiều Nga, Nguyễn Thiện Phong, Võ Hồng Hạnh, Nguyễn Phương Tâm, 2020. Nghiên cứu hành vi quản trị lợi nhuận trên báo cáo tài chính của các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành Thủy sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô. 09: 159-175. ** TS. Trần Kiều Nga – Trưởng Khoa Kế toán - TCNH, Trường Đại học Tây Đô 159 Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 09 - 2020 1. ĐẶT VẤN ĐỀ kiểm toán của các DN thuộc nhóm ngành Thông tin lợi nhuận trên báo cáo tài Thủy sản niêm yết trên TTCK Việt Nam chính (BCTC) luôn được các nhà đầu tư đã gây nhiều lo lắng cho các nhà đầu tư và quan tâm nhiều nhất và cũng là thông tin các bên liên quan. Điều này đặt ra câu hỏi mà nhà các nhà quản trị doanh nghiệp “Có hay không hành vi quản trị lợi nhuận (DN) có xu hướng tác động vào nhiều của các DN ngành Thủy sản niêm yết trên nhất. Tuy nhiên, hành động quản trị lợi TTCK tại Việt Nam?” Hiện nay, có rất nhuận tuân thủ khuôn khổ pháp lý và vận nhiều mô hình nhận diện quản trị lợi dụng khéo léo, linh hoạt các “khoảng nhuận, tuy nhiên mô hình được cho là hiệu không tự do” mà chuẩn mực kế toán để lại quả trong việc nhận diện quản lợi nhuận để “sắp xếp” BCTC theo cách thuận lợi trên thế giới là mô hình Jones điều chỉnh nhất cho DN hay cho chính nhà quản trị năm 1995, nhóm tác giả sử dụng mô hình nên không được xem là hành động phi này cho nghiên cứu nhằm giúp các đối pháp. tượng sử dụng thông tin có được luồng thông tin chính xác hơn về kết quả hoạt Mặt khác, gần đây đã có rất nhiều động kinh doanh của DN có thể đưa ra nghiên cứu đưa ra các bằng chứng thực quyết định đúng đắn hơn. nghiệm trong bối cảnh thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam cho thấy sự xuất 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT hiện của hành vi quản trị lợi nhuận. Trong 2.1. Quản trị lợi nhuận và mục đó, lợi nhuận có thể được điều chỉnh tăng đích quản trị lợi nhuận nhằm tăng giá trị doanh nghiệp khi phát 2.1.1. Khái niệm quản trị lợi nhuận hành cổ phiếu hoặc thu hút nhà đầu tư trong năm niêm yết đầu tiên hoặc lợi Trong bài nghiên cứu của mình, nhuận cũng có thể được điều chỉnh giảm Schipper (1989) đã đưa ra khái niệm về nhằm giảm số thuế Thu nhập doanh việc quản trị lợi nhuận: “Quản trị lợi nhuận nghiệp (TNDN) phải nộp khi có sự thay là một sự can thiệp có cân nhắc trong quá đổi thuế suất... Dù vậy, hạn chế chung của trình cung cấp thông tin tài chính nhằm đạt các nghiên cứu hiện nay chủ yếu tập trung được những mục đích cá nhân”. Trong khi với nhóm đối tượng là các DN niêm yết đó, Ronen và Yaari (2008) cho rằng: trên Sở giao dịch Chứng khoán TP. Hồ “Quản trị lợi nhuận là hành vi của Ban Chí Minh (HOSE) và Sở giao dịch Chứng giám đốc sử dụng việc ghi nhận trên cơ sở khoán Hà Nội (HNX) mà bỏ qua nghiên dồn tích thông qua một số tài khoản để làm cứu ảnh hưởng của hành vi quản trị lợi thay đổi lợi nhuận sau thuế theo các mục nhuận đối với một nhóm ngành cụ thể với tiêu công bố thông tin của họ”. Như vậy, những đặc thù riêng của ngành nghề đó. quản trị lợi nhuận có thể hiểu là hành động làm thay đổi số liệu lợi nhuận trong quá Ngoài ra, trong những năm gần đây, trình cung cấp thông tin ra bên ngoài có một loạt sai lệch thông tin về lợi nhuận chủ đích của nhà quản trị nhằm đạt được đư ...