Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất định hướng sử dụng hợp lý đất nông nghiệp huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông

Đất nông nghiệp là tài nguyên quý giá của mỗi quốc gia, là tư liệu sản xuất không thể thiếu được để bố trí các loại hình sử dụng. Trên cơ sơ sở nghiên cứu tiềm năng tài nguyên và hiện trạng sử dụng đất, bài viết đề xuất một số định hướng sử dụng hợp lý đất nông nghiệp huyện Krông Nô theo hướng bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất định hướng sử dụng hợp lý đất nông nghiệp huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ | HNKHT 2018 NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG HỢP LÝ ĐẤT NÔNG NGHIỆP HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐẮK NÔNG PHẠM ĐỨC MINH 1, LÊ NĂM 2,* 1 Học viên cao học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế 2 Khoa Địa lý, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế * Email: lenamdhsphue@gmail.com Tóm tắt: Krông Nô là huyện miền núi tỉnh Đắk Nông với diện tích tự nhiên 81.374,2 ha; trong đó diện tích đất nông nghiệp chiếm 89,8%. Đặc điểm đất đai của huyện có sự phân hóa đa dạng tạo tiềm năng cho phát triển nhiều loại hình sử dụng trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, hiện trạng quản lý và sử dụng đất vẫn còn những bất cập, đặc biệt là diện tích đất nông nghiệp thường bị biến động. Trên cơ sơ sở nghiên cứu tiềm năng tài nguyên và hiện trạng sử dụng đất, bài viết đề xuất một số định hướng sử dụng hợp lý đất nông nghiệp huyện Krông Nô theo hướng bền vững. Từ khóa: Tài nguyên đất, hiện trạng sử dụng đất, đất nông nghiệp, Krông Nô. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đất nông nghiệp là tài nguyên quý giá của mỗi quốc gia, là tư liệu sản xuất không thể thiếu được để bố trí các loại hình sử dụng. Việc nghiên cứu, đánh giá hiện trạng nhằm đề xuất định hướng sử dụng hợp lý đất nông nghiệp phục vụ mục tiêu phát triển bền vững là vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Krông Nô là huyện miền núi tỉnh Đắk Nông với diện tích tự nhiên 81.374,2 ha; trong đó diện tích đất nông nghiệp chiếm 89,8% [7]. Lãnh thổ thuộc vùng Nam Tây Nguyên, Krông Nô là nơi có tiềm năng đất đai phục vụ phát triển nhiều loại hình sử dụng nông nghiệp, đặc biệt là cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, trồng và kinh doanh rừng sản xuất… Theo số liệu thống kê năm 2017 [1], hơn 80% cư dân trên địa bàn huyện sống ở khu vực nông thôn; tỷ lệ dân số tham gia trong hoạt động sản xuất nông nghiệp chiếm trên 70%; nông nghiệp là ngành đóng vai trò chủ đạo, đóng góp trên 70% GDP của huyện [9]. Tuy nhiên, hiện trạng quản lý và sử dụng đất vẫn còn những bất cập, đặc biệt là diện tích đất nông nghiệp thường bị biến động mạnh do quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất ở khu vực; điều đó ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững sản xuất nông nghiệp của địa phương. Đây là vấn đề đang được các cấp quản lý ở huyện Krông Nô quan tâm. 2. DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở dữ liệu Bao gồm các nguồn tài liệu thứ cấp được thu thập từ các bài báo, công trình nghiên cứu có liên quan về tài nguyên đất; hiệu quả sử dụng đất đai, hiện trạng sử dụng đất nông lâm nghiệp [2], [3], [6]; các thông tin về dân sinh; một số tài liệu thuộc các chương trình, dự án phát triển KT-XH địa phương của Cục Thống kê tỉnh Đắk Nông, Phòng Tài nguyên - Môi trường và UBND huyện Krông Nô [1], [7], [8], [9]. Nguồn tài liệu sơ cấp từ khảo sát thực địa tại địa bàn cung cấp thêm tư liệu để so sánh, đánh giá mang tính thực tiễn về hiện trạng và định hướng sử dụng đất nông nghiệp ở Krông Nô. Tất cả các nguồn tư liệu có liên quan đến đối tượng và lãnh thổ được tiếp cận và vận dụng có chọn lọc trong nghiên cứu. 80 KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC TRẺ 2018 | 11/2018 2.2. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp nghiên cứu được vận dụng phối hợp trong đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp sử dụng hợp lý đất nông nghiệp huyện Krông Nô: Phương pháp thu thập, xử lý số liệu, tài liệu; phương pháp thống kê; so sánh địa lý; phương pháp khảo sát thực địa; điều tra xã hội học và phương pháp bản đồ. 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 3.1. Đặc điểm tài nguyên đất huyện Krông Nô Lãnh thổ huyện Krông Nô thuộc vùng Nam Tây Nguyên, các loại đất của khu vực phân hóa đa dạng, chủ yếu có nguồn gốc bazan và trầm tích thuận lợi cho việc canh tác các loại cây trồng nông nhiệp. Tài nguyên đất ở Krông Nô được chia thành các nhóm đất chính [9]. - Nhóm đất đỏ vàng: Có diện tích lớn nhất: 61.280ha, chiếm 75,3% diện tích tự nhiên toàn huyện; phân bố ở dạng địa hình đồi núi thấp đến trung bình ở phía Bắc và trung tâm huyện. Nhóm này bao gồm 2 đơn vị đất: + Đất nâu đỏ trên đá bazan (Fk) và đất nâu vàng trên đá bazan (Fu) có diện tích 11.869,0ha chiếm 14,6% tổng diện tích tự nhiên; phân bố chủ yếu ở xã Tân Thành, Nam Xuân và một số nơi ở xã Đắk Drô, Nam Nung, trên các địa hình lượn sóng. Đây là nhóm đất giàu dinh dưỡng, có hàm lượng mùn tầng mặt cao (3 - 4%), đạm tổng số khá (0,15 - 0,20%), giàu lân tổng số (0,10 - 0,15%), nghèo kali. Thành phần cơ giới nặng, cấu trúc viên khá tơi xốp, khả năng giữ nước và phân tốt. + Đất đỏ vàng trên đá sét và đá biến chất (Fs): diện tích 49.411,0ha, chiếm 60,7% tổng diện tích tự nhiên; phân bố phổ biến trên địa bàn huyện; được hình thành trên 3 loại đá mẹ là phiến sét, gơnai, phiến mica, có thành phần cơ giới thịt trung bình; loại đất này hình thành trên địa hình đồi núi thấp. - Nhóm đất dốc tụ thung lũng (D): Diện tích 652,0ha, chiếm 0,8% diện tích tự nhiên; phân bố tập trung ở các xã Đắk Drô, Nâm Nung; đất được hình thành ở chân các thung lũng do sản phẩm dốc tụ. Đất có hàm lượng chất dinh dưỡng khá cao, thành phần cơ giới từ thịt nhẹ đến trung bình. - Nhóm đất đen: Chủ yếu là loại đất nâu thẫm trên đá bọt và đá bazan; diện tích 1.811ha, chiếm 2,2% diện tí ...