Quy định pháp luật về giá đất đối với việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất tại Việt Nam

Bài viết "Quy định pháp luật về giá đất đối với việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất tại Việt Nam" phân tích một số thực trạng và thực tiễn hiện nay về giá đất và dự án treo. Từ đó, tác giả đưa ra một số đề xuất hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy định pháp luật về giá đất đối với việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất tại Việt Nam HỘI THẢO KHOA HỌC «PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG THỊ TRƯỜNG BĐS TRONG BỐI CẢNH MỚI» | 195 QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ GIÁ ĐẤT ĐỐI VỚI VIỆC THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT TẠI VIỆT NA M Phan Thị Hương Giang Giảng viên Khoa Luật kinh tế - Trường đại học Kinh Tế- Luật, ĐHQG Thành phố Hồ Chí Minh TÓM TẮT Nguồn thu tài chính của nhà nước từ đất đai đóng vai trò quan trọng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia. Tuy nhiên, một số quy định trong pháp luật đất đai hiện nay vẫn còn nhiều bất cập và ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn lực tài chính của đất nước. Do đó, bài viết phân tích một số thực trạng và thực tiễn hiện nay về giá đất và dự án treo. Từ đó, tác giả đưa ra một số đề xuất hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan. 196 | Quy định pháp luật về giá đất đối với việc thực hiện quy hoạch TỪ KHOÁ: Nguồn thu tài chính từ đất đai, luật đất đai, giá đất, dự án treo. 1. Nguồn lực tài chính của Nhà nước và nguồn lực tài chính của Nhà nước từ đất đai 1.1 Nguồn lực tài chính của Nhà nước Nguồn lực tài chính của nhà nước được hiểu là nguồn thu của tài chính nhà nước. Xét trên khía cạnh phát triển kinh tế - xã hội, nguồn lực tài chính được hiểu là các nguồn tiền tệ (hoặc tài sản có thể nhanh chóng chuyển thành tiền) trong nền kinh tế có thể huy động, để hình thành nên các quỹ tiền tệ phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Nguồn lực tài chính được huy động sẽ cho phép hình thành nguồn vốn lớn đầu tư cho các ngành công nghiệp, dịch vụ có hàm lượng khoa học công nghệ cao, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng – yếu tố quan trọng đảm bảo sự phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững.1 Hiện nay, tại Việt Nam có hai nguồn thu tài chính chủ yếu của Nhà nước là nguồn thu ngân sách và nguồn thu từ các quỹ tài chính ngoài ngân sách. Cụ thể, nguồn thu tài chính được thể hiện chủ yếu thông qua nguồn thu ngân sách nhà nước với các đặc điểm như sau: Thứ nhất, nguồn thu ngân sách nhà nước rất đa dạng, biểu hiện thông qua việc thu các loại thuế, phí, lệ phí, các khoản viện trợ không hoàn lại của Chính phủ các nước, của các tổ chức, cá nhân ở ngoài nước cho Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.2 Trong đó, các khoản thu khác có thể là các khoản thu được từ việc xử lý vi phạm pháp luật. Thứ hai, ngân sách của nhà nước được thu từ các nguồn kể trên hoặc từ 1 Võ Thị Hảo, Nguồn lực tài chính phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững ở Việt Nam, https://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/nguon-luc-tai-chinh-phuc-vu-phat- trien-kinh-te-xa-hoi-ben-vung-o-viet-nam-328465.html, truy cập ngày 02/5/2021 2 Điều 1 khoản 5 luật ngân sách nhà nước 2015 HỘI THẢO KHOA HỌC «PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG THỊ TRƯỜNG BĐS TRONG BỐI CẢNH MỚI» | 197 việc thu tiền phạt từ việc áp dụng chế tài với các hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể khác nhau. Do đó, hình thức thu ngân sách có thể là dựa trên sự bắt buộc hoặc tự nguyện, ngang giá hoặc không ngang giá, hoàn lại hoặc không hoàn lại… Tuy nhiên, đặc điểm chung của các hình thức thu ngân sách chính là việc thu các khoản thu tài chính này luôn thể hiện được quyền lực nhà nước thông qua mệnh lệnh hành chính hoặc thông qua quy định pháp luật.3 Bên cạnh ngân sách nhà nước, tại Việt Nam có hơn 40 quỹ tài chính ngoài Ngân sách Nhà nước đang hoạt động. Đây là một định chế tài chính của Nhà nước hoạt động độc lập với Ngân sách Nhà nước, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định thành lập để huy động thêm nguồn lực từ xã hội thực hiện các nhiệm vụ được xác định. Trong thời gian qua, các quỹ này đã có những đóng góp quan trọng trong việc đảm bảo một số mục tiêu xã hội, thu hút vốn trong và ngoài nước, bổ sung thêm nguồn tài chính hỗ trợ ngân sách nhà nước phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. 4 Điều này có thể thấy, các quỹ tài chính cũng đang đóng góp không nhỏ vào việc phát triển và tăng cười nguồn lực tài chính của Nhà nước. 1.2 Nguồn lực tài chính của Nhà nước từ đất đai Một trong những nguồn lực tài chính quan trọng của nhà nước chính là từ việc quản lý đất đai. Theo đó, có nhiều nguồn tài chính được thu từ đất đai, bao gồm: tiền thuê đất, thuế sử dụng đất, thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, thu từ việc xử phạt vi phạm pháp luật về đất đai, tiền bồi thường cho nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai, phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai.5 Tất cả các khoản thu tài chính này đều là nguồn thu ngân sách nhà nước, phát sinh từ hoạt động quản lý đất đai của nhà nước. Cụ thể: 3 Hồ Thùy Trang, Tài chính nhà nước là gì, các vấn đề liên quan đến tài chính nhà nước, https://timviec365.vn/blog/tai-chinh-nha-nuoc-la-gi-new7267.html, truy cập ngày 02/5/2021 4 Hoang Xuan Hoa, Trinh Mai Van, Managing the off-budget Funds: Issues and Policies in Vietnam, VNU Journal of Science: Economics and Business, Vol. 36, No. 1 (2020) trang 11 5 Điểm a khoản 1 điều 107 Luật đất đai 2013 198 | Quy định pháp luật về giá đất đối với việc thực hiện quy hoạch Một là nguồn thu từ hoạt động giao đất, cho thuê đất: Các khoản tiền thu được dựa trên hình thức sử dụng đất của người sử dụng đất. Các khoản thu này phát sinh trong trường hợp người sử dụng đất phải trả nghĩa vụ tài chính để có được quyền sử dụng đất. Do đó, hai nghĩa vụ tài chính tiêu biểu là tiền sử dụng đất trong trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất và tiền thuê đất trong trường hợp Nhà nước cho thuê đất. Hiện nay các nguồn thu này được tính theo giá đất trong bả ...