Nghiên cứu sản xuất dầu thô từ trái bơ trồng tại Đăk Lăk

Bơ là một trong những loại trái cây bổ dưỡng nhất trên thế giới. Hàm lượng dầu trong trái bơ tương đối cao 15 ÷ 30%. Mặc dù trên thế giới dầu bơ đã được sản xuất với số lượng lớn bằng nhiều phương pháp khác nhau, các nghiên cứu về dầu bơ ở Việt Nam vẫn còn ít và chưa công bố rộng rãi. Nghiên cứu này nhằm sản xuất dầu thô từ trái bơ bằng phương pháp trích ly.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sản xuất dầu thô từ trái bơ trồng tại Đăk LăkTạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sảnSố 2/2016THOÂNG BAÙO KHOA HOÏCNGHIÊN CỨU SẢN XUẤT DẦU THÔ TỪ TRÁI BƠ TRỒNG TẠI ĐĂK LĂKSTYDY ON PRODUCING CRUDE OIL FROM AVOCADO CULTIVATED IN DAK LAKThái Văn Đức1, Phan Thị Khánh Vinh2, Trần Thanh Giang3Ngày nhận bài: 26/3/2015; Ngày phản biện thông qua: 25/02/2016; Ngày duyệt đăng: 15/6/2016TÓM TẮTBơ là một trong những loại trái cây bổ dưỡng nhất trên thế giới. Hàm lượng dầu trong trái bơ tương đốicao 15 ÷ 30%. Mặc dù trên thế giới dầu bơ đã được sản xuất với số lượng lớn bằng nhiều phương pháp khácnhau, các nghiên cứu về dầu bơ ở Việt Nam vẫn còn ít và chưa công bố rộng rãi. Nghiên cứu này nhằm sảnxuất dầu thô từ trái bơ bằng phương pháp trích ly. Kết quả cho thấy rằng độ ẩm còn lại trong nguyên liệu bơcho hiệu suất trích ly dầu cao nhất và chất lượng dầu thô thích hợp nhất là 30 (%). Tối ưu hoá công đoạn tríchly dầu bơ với các thông số như sau: tỉ lệ dung môi/nguyên liệu là 19:12 (v/w), nhiệt độ 570C, thời gian 4,34h.Quá trình trích ly trên cho hiệu suất cao nhất và đạt 91,37 ± 0,13%.Từ khóa: trái bơ, Persea americana , dầu bơ thô, tối ưu hoá, trích lyABSTRACTAvocado (Persea americana mill) is one of the most nutritious fruits in the world. The oil content inavocados are relatively high 15 ÷ 30%. Although avocado oil has been produced in large quantities in the worldby many different methods, the study on avocado oil in Vietnam are not much and not widely published. Thisstudy aimed to produce avocado oil by extraction method. The results showed that the extraction efficiency andthe quality of crude oil were highest when the remained moisture in the raw avocado reached 30%. The optimalpoint of extraction was achieved at the rate of solvent/material, the extraction temperature and the extractiontime were 19.12 (v/w), 570C, 4,34h, respectively. The highest extraction efficiency was 91.37 ± 0.13%.Keywords: avocado, Persea americana, crude avocado oil, optimization, extractionI. ĐẶT VẤN ĐỀCây bơ có nguồn gốc từ vùng nhiệt đớiTrung Mỹ (Mexico, Guatemala và quần đảoAntilles). Bơ là một trong những loại trái câybổ dưỡng nhất trên thế giới với tên khoa học làPersea americana mill. Hàm lượng dầu trongtrái bơ tương đối cao 15 ÷ 30%, ở dưới dạngnhũ dầu nên rất dễ tiêu hóa, cơ thể có thể hấpthu đến 92,8%. Trong dầu bơ có hàm lượng1, 2, 3: Khoa Công nghệ thực phẩm – Trường Đại học Nha Trang18 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANGchất béo không bão hòa cao nên tốt cho timmạch và sức khỏe [3].Trên thế giới, dầu bơ đã được sản xuất vớisố lượng lớn bằng nhiều phương pháp khácnhau như trích ly, ly tâm, ép lạnh [2,4]. Nướcsản xuất dầu bơ lớn nhất là Mexico (34%),tiếp theo là Mỹ (8%), Israel (4%) và Nam Phi(2%) với tổng sản lượng ước tính là 250.000tấn [1]. Đặc biệt, hiện nay tại New Zealand cóTạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sảnSố 2/20162 nhà máy chuyên sản xuất dầu bơ với máyĐặc điểm trái bơ: trái nhỏ có dạng thuôn dài,móc công nghệ tiên tiến sản xuất dầu theokích thước đều nhau, nguyên vẹn, màu xanhphương pháp ép lạnh, cho dầu bơ với chấtbóng, đạt độ chín kĩ thuật, khi chín có màulượng cao. Dầu bơ có chất lượng ngày càngxanh hoặc tím.cao và đa dạng chủng loại, đáp ứng cho khôngHoá chất: Hexan do Trung Quốc sản xuấtchỉ công nghiệp mỹ phẩm mà còn cho ngànhvới tính chất sau: tỷ trọng: 0,658 ÷ 0,663g/ml,thực phẩm [3]. Ở nước ta, tuy mỗi năm cungđịnh tính chất không bay hơi ≤ 0,001%, địnhứng ra thị trường khoảng 80.000 tấn bơ [1]tính giới hạn axit-kiềm đạt yêu cầu.nhưng các sản phẩm chế biến từ bơ khôngnhiều, đa số chỉ được sử dụng như một mónăn tươi, chế biến thành sinh tố hoặc sản xuấtbơ lạnh đông xuất khẩu. Chính vì lí do đó giátrị kinh tế của chuỗi giá trị gia tăng vẫn cònthấp. Bên cạnh đó, các nghiên cứu ở Việt Namvề dầu bơ vẫn chưa nhiều. Một số công trìnhnghiên cứu dầu bơ do sinh viên các trường Đạihọc Công Nghiệp, Đại học Nông Lâm thànhphố Hồ Chí Minh thực hiện, tuy nhiên vẫn chưacông bố rộng rãi. Do đó, nghiên cứu này đượcthực hiện nhằm đưa ra quy trình sản xuất dầubơ và đề xuất các thông số tối ưu cho quá trìnhtrích ly dầu thô từ trái bơ. Kết quả ban đầu nàysẽ góp phần giúp phổ biến sản phẩm dầu bơnày hơn.II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU1 Đối tượng nghiên cứu2. Phương pháp nghiên cứu2.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của hàm lượng ẩmđến hiệu suất trích ly dầu và chất lượng dầubơ thôMẫu tươi (M0) được giữ nguyên độ ẩm banđầu 79,07x ± 0,2685%, 5 mẫu còn lại được sấybằng máy sấy nóng kết hợp sấy lạnh, nhiệt độsấy ở 35oC đến các độ ẩm (so với khối lượngmẫu ban đầu) khác nhau, lần lượt là: độ ẩm75% (M1), 60% (M2), 45% (M3), 30% (M4),15% (M5).Sau đó đem 6 mẫu đi trích ly bằng dungmôi hexan, tỉ lệ dung môi/nguyên liệu: 12/1(v/w), thời gian 3,5 giờ, nhiệt độ 500C. Mẫudầu thô sau khi đi cô quay thu hồi dung môiđược đem đi xác định hiệu suất trích ly và chỉsố peroxyt nhằm so sánh, đánh ...