NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG HỖN HỢP NGUYÊN LIỆU GỖ TRÀM (MELALEUCA CAJUPUTI) VÀ GỖ KEO LAI (ACACIA HYBRID) ĐỂ SẢN XUẤT VÁN DĂM

Nhu cầu sử dụng ván dăm ở Việt Nam ngày càng tăng. Gỗ Tràm (Melaleuca cajuputi) là nguồn nguyên liệu tiềm năng ở vùng đồng bằng sông Cửu Long có thể đáp ứng một phần nhu cầu nguyên liệu cho ngành công nghiệp sản xuất ván dăm. Ván dăm được làm từ 100% nguyên liệu gỗ Tràm có chất lượng chưa cao nhưng cũng đáp ứng yêu cầu ván dăm thông dụng sử dụng ở điều kiện khô (theo TCVN – P1.2007).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG HỖN HỢP NGUYÊN LIỆU GỖ TRÀM (MELALEUCA CAJUPUTI) VÀ GỖ KEO LAI (ACACIA HYBRID) ĐỂ SẢN XUẤT VÁN DĂMNGHIÊN CỨU SỬ DỤNG HỖN HỢP NGUYÊN LIỆU GỖ TRÀM (MELALEUCACAJUPUTI) VÀ GỖ KEO LAI (ACACIA HYBRID) ĐỂ SẢN XUẤT VÁN DĂM Bùi Duy Ngọc Phòng Nghiên cứu Chế biến Lâm sản Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt NamTÓM TẮT Nhu cầu sử dụng ván dăm ở Việt Nam ngày càng tăng. Gỗ Tràm (Melaleuca cajuputi)là nguồn nguyên liệu tiềm năng ở vùng đồng bằng sông Cửu Long có thể đáp ứng một phầnnhu cầu nguyên liệu cho ngành công nghiệp sản xuất ván dăm. Ván dăm được làm từ 100%nguyên liệu gỗ Tràm có chất lượng chưa cao nhưng cũng đáp ứng yêu cầu ván dăm thông dụngsử dụng ở điều kiện khô (theo TCVN – P1.2007). Ván dăm được sản xuất từ hỗn hợp dăm gỗtràm (M. cajuputi) và keo lai (A. hybryd) theo tỷ lệ khối lượng 60/40 có chất lượng đáp ứngyêu cầu sản phẩm ván dăm không chịu tải sử dụng trong điều kiện ẩm (theo TCVN - P3.2007).Từ khóa: Ván dăm, gỗ Tràm, gỗ Keo lai.ĐẶT VẤN ĐỀ Nhu cầu đối với sản phẩm ván nhân tạo nói chung và ván dăm nói riêng ở Việt Namkhông ngừng nâng cao. Theo số liệu của FAOSTAT DATABASE – 2006 thì nhu cầu của xãhội đối với sản phẩm ván dăm ở nước ta như sau: Bảng 1. Nhu cầu của xã hội đối với sản phẩm ván dăm ở Việt Nam Năm Sản lượng hàng năm (m3) Ghi chú Sản xuất Nhập khẩu Nhập khẩu chủ yếu từ các nước: Nga, Đài Loan, nước ngoài Indonexia, Malaysia, Newzeland. trong nước 2000 2.000 49.000 2001 2.000 64.000 2002 2.000 20.000 2003 43.500 20.000 2004 48.000 126.401Theo đề xuất mới đây của ngành lâm nghiệp đối với ván nhân tạo, từ nay đến năm 2015, chỉnên đầu tư sản xuất ván dăm và ván sợi (MDF) sử dụng nguyên liệu gỗ rừng trồng, với tổngsản lượng ván nhân tạo dự kiến 800.000m3 sản phẩm/năm. Trong đó, 50 – 60% là ván dăm [1].Như vậy, việc tìm ra nguồn nguyên liệu mới để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu của ngành côngnghiệp sản xuất ván dăm là rất cần thiết. Cây Tràm là loài cây trồng rừng chủ yếu trên vùng đất phèn vùng đồng bằng sông CửuLong; tổng diện tích rừng Tràm bao gồm cả rừng tự nhiên và rừng trồng hiện có trên200.000ha. Gỗ Tràm là một nguồn nguyên liệu tiềm năng cần được nghiên cứu sử dụng chosản xuất công nghiệp. Nguyên liệu gỗ Tràm có các thông số về hình thể, khối lượng thể tíchđáp ứng yêu cầu nguyên liệu cho sản xuất ván dăm thông dụng, ngoại trừ tỷ lệ vỏ khá cao(15%), vì thế cần thiết phải nghiên cứu định hướng sử dụng vỏ Tràm. Ván dăm 3 lớp từ gỗTràm Melaleuca cajuputi có độ bền uốn tĩnh là 8,8 MPa/cm2; độ bền kéo vuông góc mặt ván là0,2 MPa/cm2. Để nâng cao tính chất cơ lý (độ bền uốn tĩnh và độ bền kéo vuông góc bề mặtván) cho sản phẩm ván dăm gỗ Tràm đáp ứng được các yêu cầu theo tiêu chuẩn của ván làm đồmọc gia dụng cần nghiên cứu cải tiến công nghệ. Giải pháp định hướng có thể là: lựa chọn tuổicây thích hợp (dưới 10 tuổi), tạo kích thước dăm hợp lý hoặc pha trộn dăm gỗ Tràm với dămgỗ có “độ dẻo” cao hơn theo tỷ lệ thích hợp [4]. Cây Keo lai (Acacia hybrid) là một trong những cây trồng chính của chương trình trồngmới 5 triệu ha rừng. Gỗ Keo lai sau khi khai thác đang được sử dụng rộng rãi trong ngành chếbiến lâm sản. Sản phẩm đồ mộc từ gỗ Keo lai (đồ mộc nan, đồ mộc ván ghép thanh) đượcngười sử dụng rất ưa chuộng. Trong lĩnh vực sản xuất ván dăm, theo kết quả nghiên cứu củatác giả Nguyễn Trọng Nhân cũng như tác giả Nguyễn Hồng Nhiên và tác giả Ngô Anh Sơn đềucó chung một kết luận đó là: nguyên liệu gỗ Keo lai sử dụng tốt để làm ván dăm [3] [5] [6]. Từ tình hình thực tế nêu trên, chúng tôi tiến hành: “Nghiên cứu sử dụng hỗn hợpnguyên liệu gỗ Tràm (Melaleuca cajuputi) và gỗ Keo lai (Acacia hybrid) để sản xuất ván dămthông dụng”.VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUVật liệu và thiết bịNguyên liệu gỗ- Gỗ tràm (Melaleuca cajuputi) 10 tuổi được khai thác tại Thạnh Hóa, Long An.- Gỗ keo lai (Acacia hybrid) 7 tuổi được khai thác tại Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Nội.Hóa chất: Sử dụng Keo Ure – Formaldehyde của hãng DynoritThiết bịThiết bị thí nghiệm bao gồm: Máy băm dăm, máy sấy dăm, máy sàng dăm, máy phun trộn keo,máy ép nhiệt, máy cưa cắt mẫu, máy thử tính chất ván tổng hợp, cân điện tử, thước kẹp chiềudày tự ghi...v.v.Phương pháp nghiên cứu Xác định một số thành phần hóa học của gỗ Tràm theo phương pháp Kiursher – Hofft;TAPPI T222om – 98; TAPPI T223om – 84; TAPPI T211om – 93 và TAPPI T244 cm - 99. Tiến hành thực nghiệm đơn yếu tố, đó là thay đổi tỷ lệ pha trộn giữa dăm gỗ Tràm vớidăm gỗ Keo lai. Tỷ lệ pha trộn giữa gỗ Tràm với gỗ Keo lai như sau: Dăm g ...