Nghiên cứu sử dụng kỹ thuật chỉ thị phân tử để chọn tạo giống đậu tương năng suất cao, kháng bệnh rỉ sắt và chịu hạn

Đậu tương là giống cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời đây cũng là loại cây có giá trị cải tạo đất rất tốt. Tuy nhiên, trong thực tiễn sản xuất, không phải giống đậu tương nào cũng có thể trồng được 3 vụ trong năm và đạt năng suất cao. Mới đây, các nhà khoa học của Trung tâm nghiên cứu và phát triển Đậu đỗ đã chọn tạo ra được giống đậu tương DT51 đáp ứng được tiêu chí này. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sử dụng kỹ thuật chỉ thị phân tử để chọn tạo giống đậu tương năng suất cao, kháng bệnh rỉ sắt và chịu hạn ViÖn khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia ViÖn c«ng nghÖ sinh häc ®Ò tµi nckh cÊp nhµ n−ícnghiªn cøu c«ng nghÖ tÕ bµo vµ kü thuËt chØ thÞ ph©n tö phôc vô chän t¹o gièng c©y trång (thuéc Ch−¬ng tr×nh KC 04, m· sè KC 04.08) ®Ò tµi nh¸nh nghiªn cøu sö dông kü thuËt chØ thÞ ph©n tö ®Ó chän t¹o gièng ®Ëu t−¬ng n¨ng suÊt cao, kh¸ng bÖnh rØ s¾t vµ chÞu h¹n Hµ Néi - 2005 PhÇn I: Më ®Çu §Ëu t−¬ng (Glycine Max (L) Merrill) lµ mét trong nh÷ng c©y quan träng sau lóa, ng«,L¹c ë ViÖt nam nh−ng n¨ng suÊt thÊp chØ ®¹t 12,36 (GSO, 2003)... Mét trong nh÷ng nguyªnnh©n dÉn ®Õn s¶n l−îng ®Ëu t−¬ng thÊp lµ do chóng ta ch−a më réng ®−îc diÖn tÝch ®Æc biÖt lµvô ®«ng vïng ®ång b»ng, vô xu©n, hÌ thu ë miÒn nói . MÆt kh¸c chóng ta cßn thiÕu bé gièngn¨ng suÊt cao thÝch hîp cho c¸c vïng, vô gieo trång kh¸c nhau vµ cã kh¶ n¨ng chèng chÞu víic¸c ®iÒu kiÖn bÊt thuËn cña m«i tr−êng nh− h¹n h¸n vµ s©u bÖnh. Víi môc tiªu n¨m 2005 c¶n−íc gieo trång 500 ngµn ha, n¨ng suÊt b×nh qu©n 18 t¹ ha-1 vµ s¶n l−îng trªn 900 ngh×n tÊn (BéN«ng NghiÖp vµ PhÊt TriÓn N«ng Th«n, 2003). Trong khi chän t¹o gièng b»ng ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng ph¶i mÊt thêi gian dµi 5-10n¨m vµ hiÖu qu¶ cña chän gièng ch−a cao. Do vËy sö dông c«ng nghÖ sinh häc trong chän t¹onhanh gièng ®Ëu t−¬ng lµ gãp phÇn thóc ®Èy nhanh viÖc t¹o gièng còng nh− ph¸t triÓn s¶n xuÊt®Ëu t−¬ng cña n−íc ta. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cÊp thiÕt cña s¶n xuÊt víi sù tµi trî cña ch−¬ng tr×nh C«ng nghÖsinh häc (®Ò tµi KC-04-08) chóng t«i tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò tµi Nghiªn cøu sö dông kü thuËtchØ thÞ ph©n tö ®Ó chän t¹o gièng ®Ëu t−¬ng n¨ng suÊt cao, kh¸ng bÖnh gØ s¾t vµ chÞu h¹n . §Ò tµi nh»m ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh c¸c dßng, gièng cã n¨ng suÊt cao vµ kh¸ng bÖnh gØ s¾tvµ chÞu h¹n ë ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nh©n t¹o. X¸c ®Þnh tÝnh ®a d¹ng di truyÒn cña c¸c giènggióp cho viÖc dù ®o¸n c¸c cÆp bè mÑ. Chän c¸c mÉu gièng mang nh÷ng tÝnh tr¹ng (gen) quant©m lµm vËt liÖu lai t¹o c¶i tiÕn gièng. Chän läc ra c¸c dßng tèt cã kh¶ n¨ng thÝch hîp cho vôxu©n, ®ång b»ng vµ xu©n hÌ, thu cho miÒn nói vµ vïng ®Êt dèc. 1 PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu A. Nghiªn cøu vÒ bÖnh gØ s¾t ThÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh gØ s¾t (Phakopsora pachyrhizi Sydow) cña tËp ®oµngièng ®Ëu t−¬ng ë ®iÒu kiÖn ®ång ruéng, nhµ l−íi vµ trong phßng.I. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p1. ThÝ nghiÖm ®Ênh gi¸ kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh gØ s¾t (Phakopsora pachyrhizi Sydow) cña 200mÉu gièng ë ®iÒu kiÖn ngo¹i ruéng. ThÝ nghiÖm ®−îc gieo tuÇn tù, mçi gièng 3 hµng, 10 mÉu gièng cã 1 ®èi chøng nhiÔm(V74) vµ kh¸ng (§T2000). ThÝ nghiÖm ®−îc gieo 5/11/2001. Ch¨m sãc thÝ nghiÖm theo quytr×nh h−íng dÉn cña trung t©m nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm ®Ëu ®ç. §¸nh gi¸ møc ®é kh¸ng bÖnhtheo h−íng dÉn cña trung t©m rau mµu Ch©u ¸ (AVRDC) víi thang ®iÓm ë b¶ng 1. B¶ng 1: Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ sù ph¶n øng cña gièng ®Ëu t−¬ng víi bÖnh gØ s¾t. NhiÔm bÖnh CÊp bÖnh Møc kh¸ng (%diÖn tÝch) 0 0 Kh¸ng rÊt cao (KRC) 1 1-10 Kh¸ng cao (KC) 2 11-25 Kh¸n (K) 3 26-50 NhiÔm trung b×nh (NTB) 4 51-75 NhiÔm (N) 5 76-100 NhiÔm nÆng (NN)2) ThÝ nghiÖm ®¸nh gi¸ møc ®é l©y nhiÔm bÖnh gØ s¾t cña c¸c mÉu gièng ë ®iÒu kiÖn nh©n t¹o(trong phßng) - ThÝ nghiÖm gåm 64 mÉu gièng ®Ëu t−¬ng tham gia thÝ nghiÖm nh©n t¹o, trong ®ã 42 mÉugièng míi nhËp tõ AVRDC vµ 22 mÉu gièng ®· qua ®¸nh ë c¸c thÝ nghiÖm nªu trªn. §èi chøngkh¸ng lµ gièng §T 2000 ®èi chøng nhiÔm lµ gièng V74, §H4 - C¸c gièng gieo 3 lÇn nh¾c l¹i, mçi lÇn nh¾c lµ 5 c©y. Ngµy gieo 01/03/2002, 20/09/2002.Ngµy nhiÔm bÖnh nh©n t¹o 26. 3. 2002, 10.10.2002 - Nguån bÖnh: nguån bÖnh gØ s¾t t¹i khu nhµ l−íi cña ViÖn c©y l−¬ng thùc - thùc phÈm vµThanh Tr× - Hµ Néi. - Ph−¬ng ph¸p nhiÔm bÖnh theo Bé m«n Di truyªn miÔn dÞch thùc vËt, 1990 2 - §¸nh gi¸ bÖnh theo thang 5 ®iÓm vµ tÝnh tû lÖ nhiÔm bÖnh (%) vµ chØ sè bÖnh (%) theob¶ng 2 vµ c«ng thøc: B TLB (Tû lÖ bÖnh %) = -------x100 ATrong ®ã: B: Tæng sè c©y bÞ bÖnh A: Tæng sè c©y ®iÒu tra b1x1+b2x2+b3x3+b4x4+b5x5 ...