NGHIÊN CỨU SỰ TÁI SINH IN VITRO MỘT SỐ GIỐNG KHOAI LANG VIỆT NAM

Khoai lang là một torng những cây lượng thực quan trọng và được trồng tại hơn 100 nước trên thế giới. Ở nước ta khoia lang được trồng phổ biến ở khắp các vùng vì không đòi hỏi thăm canh cao mà vẫn có thể cung cấp lượng lớn sinh khối làm lương thực, thực phẩm cho con người và thức ăn cho chăn nuôi. Tuy nhiên các giống đang trồng chủ yếu là giống địa phương năng suất và phẩm chất không cao, năng suất trung bình của cả nước chỉ đạt 6,5-7,0 tấn/ha. Do đó việc nghiên cứu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHIÊN CỨU SỰ TÁI SINH IN VITRO MỘT SỐ GIỐNG KHOAI LANG VIỆT NAM Nghiªn cøu sù t¸i sinh in vitro mét sè gièng khoai lang ViÖt nam Study on in vitro regeneration of some Vietnam sweetpotato varieties NguyÔn ThÞ Lý Anh, NguyÔn ThÞ Hång Nhung, NguyÔn Quang Th¹ch Summary A in vitro regeneration of sweetpotato for gene transfering was studed. The experimentswere carried out on some sweet potato varieties: Chiem dau (CD), Nong nghiep 31 (NN31) and Lim.Research results show that:+ The stem internodes were effective explants for shoot formation+ Culture mediums for shoot induction from stem internodes were: MS+1,2ppmkietin+0,5ppmIAA ( for CD variety), MS+2,0ppmkietin+0,1ppmIAA ( for NN31 variety) and MS+1,0ppmkietin+0,5ppmIAA ( for Lim variety)+ There is no morphologically variation between the regenerated plants and the normal plants.Key words: sweet potato, in vitro regeneration, stem internode, explant.1. §Æt vÊn ®Ò Khoai lang (Ipomoea batatas L.) lµ mét trong nh÷ng c©y l−¬ng thùc quan träng vµ ®−îc trångt¹i h¬n 100 n−íc trªn thÕ giíi (Faostat- FAO, 1999). ë n−íc ta, khoai lang ®−îc trång phæ biÕn ëkh¾p c¸c vïng v× kh«ng ®ßi hái th©m canh cao mµ vÉn cã thÓ cung cÊp l−îng lín sinh khèi lµml−¬ng thùc, thùc phÈm cho con ng−êi vµ thøc ¨n ch¨n nu«i. Tuy nhiªn, c¸c gièng ®ang trång chñyÕu lµ gièng ®Þa ph−¬ng n¨ng suÊt vµ phÈm chÊt kh«ng cao, n¨ng suÊt trung b×nh cña c¶ n−íc chØ®¹t 6,5-7,0 tÊn/ha (Niªn gi¸m thèng kª, 2003). Do ®ã, viÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn hay bæ sung thªmmét sè ®Æc tÝnh n«ng sinh häc cÇn thiÕt cho c¸c gièng khoai lang ViÖt Nam lµ yªu cÇu cña thùc tiÔns¶n xuÊt. Tuy nhiªn, ®Ó cã ®−îc nh÷ng gièng khoai lang míi víi c¸c tÝnh tr¹ng mong muèn th× ph−¬ngph¸p t¹o gièng truyÒn thèng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc. Trong khi ®ã, kü thuËt chuyÓn gencã thÓ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nµy. §Æc biÖt, viÖc chuyÓn gen cho phÐp bæ sung nh÷ng tÝnh tr¹ngcÇn thiÕt mµ vÉn gi÷ ®−îc ®Æc tÝnh cña gièng (C. James, 2003). Nh−ng ®Ó t¹o ®−îc c©y chuyÓn genth× quy tr×nh t¸i sinh in vitro lµ yªu cÇu ®Çu tiªn vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cñaph−¬ng ph¸p v× th−êng chØ cã thÓ chuyÓn gen vµo c¸c tÕ bµo, m« (l¸, th©n, callus), ph«i… sau ®ãnu«i cÊy chóng ®Ó t¸i sinh thµnh c©y hoµn chØnh cã mang c¸c ®Æc tÝnh ®· ®−îc chuyÓn n¹p. ë n−ícta, sù t¸i sinh in vitro cña mét sè gièng khoai lang ®· ®−îc c«ng bè (Ph¹m BÝch Ngäc vµ CS, 2002),nh−ng còng cßn nh÷ng h¹n chÕ nh−: hÖ thèng t¸i sinh phøc t¹p, thêi gian nu«i cÊy dµi ... nªn c¸c vÊn®Ò nµy rÊt cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu c¶i tiÕn.2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu2.1. VËt liÖu nghiªn cøu VËt liÖu dïng trong c¸c thÝ nghiÖm lµ c©y in vitro s¹ch virus cña c¸c gièng khoai lang Chiªmd©u (CD), N«ng nghiÖp 31 (NN31) vµ Lim ®· ®−îc t¹o ra trong c¸c nghiªn cøu tr−íc ®©y (NguyÔnThÞ Lý Anh, NguyÔn Quang Th¹ch, 2003).2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Tiªu chuÈn c©y khoai lang ®Ó t¸ch mÉu cÊy: c©y nu«i cÊy m« cã 8 l¸, cao 7cm. MÉu cÊy lµ®o¹n th©n kh«ng cã chåi n¸ch dµi 0,5 - 0,7cm vµ m« l¸ kÝch th−íc 0,5 x 1cm. C¸c mÉu cÊy nµy®−îc nu«i cÊy trªn m«i tr−êng MS (Murashige - Skoog, 1962) cã bæ sung c¸c chÊt ®iÒu tiÕt sinhtr−ëng thùc vËt tuú thuéc tõng thÝ nghiÖm. C¸c thÝ nghiÖm in vitro ®−îc tiÕn hµnh trong ®iÒu kiÖn:nhiÖt ®é: 27±2oC, c−êng ®é chiÕu s¸ng: 3000 lux, quang chu kú: 16 giê chiÕu s¸ng/ 8 giê tèi. 1 Tiªu chuÈn c©y khoai lang cÊy m« khi ®−a ra v−ên −¬m: c©y cã 5 l¸, cao 4cm, cã 3-4 rÔ. C©y con®−îc trång trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn ë nhµ l−íi c¸ch ly, t−íi Èm th−êng xuyªn, cung cÊp dinh d−ìngGrowmore (20:20:20) 1 lÇn/ tuÇn. ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ ngÉu nhiªn hoµn toµn, mçi c«ng thøc ®−îc bè trÝ 3 lÇn nh¾c l¹i, mçi lÇnnh¾c l¹i cã 50 mÉu. C¸c chØ tiªu thÝ nghiÖm ®−îc quan s¸t vµ ®o ®Õm ®Þnh kú, 5 –15 ngµy 1 lÇn (tuútheo yªu cÇu cña thÝ nghiÖm).3. KÕt qu¶ nghiªn cøu3.1. Kh¶ n¨ng t¸i sinh cña m« th©n c©y khoai lang¶nh h−ëng cña Benzyladenin (BA) vµ c¸c hîp chÊt auxin ®Õn sù t¸i sinh cña m« th©n Trong thÝ nghiÖm nµy, m« th©n khoai lang chØ t¸i sinh (t¹o rÔ, t¹o callus vµ t¹o chåi) khi ®−îcnu«i cÊy trªn m«i tr−êng cã bæ sung chÊt ®iÒu khiÓn sinh tr−ëng (b¶ng 1). H×nh thøc t¸i sinh calluslµ phæ biÕn nhÊt vµ ®Òu cho tû lÖ t¸i sinh ®¹t 100% trªn tÊt c¶ c¸c c«ng thøc, tiÕp ®Õn lµ h×nh thøc t¸isinh rÔ (c«ng thøc tèt nhÊt ®¹t 100%) vµ thÊp nhÊt lµ t¸i sinh chåi (c«ng thøc tèt nhÊt ®¹t 43,3%). Trong c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm trªn, m«i tr−êng cho tØ lÖ t¸i sinh chåi ®¹t cao nhÊt ë gièngChiªm d©u lµ m«i tr−êng MS cã bæ sung 1ppmBA + 0,5ppmIAA/lÝt (®¹t 43,3%) vµ gièng NN31 lµm«i tr−êng MS cã bæ sung 1ppmBA + 0,1ppm IAA/lÝt (®¹t 16,6%). Chåi ®−îc h×nh thµnh lµ chåi®¬n vµ t¸i sinh tõ m« sÑo. §−êng h−íng t¸i sinh nµy kh«ng th«ng qua qu¸ tr×nh t¹o ph«i soma nh−mét sè c«ng bè tr−íc ®©y (Liu Q. C., et ...