Nghiên cứu tình huống IMEX CO. LTD

Bối cảnh Imex là một doanh nghiệp vừa được cổ phần hoá từ doanh nghiệp nhà nước. Tiền thân của Imex là Công ty ngoại thương thành lập từ năm 1975. Nhiệm vụ chính của Công ty là thực hiện kế hoạch trao đổi hàng hoá với các nước thuộc Hội đồng tương trợ kinh tế. Đến cuối thập niên 80, khi hoạt động ngoại thương đã thay đổi, để phù hợp với tình hình mới,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu tình huống IMEX CO. LTDChương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH Nghiên cứu tình huống IMEX CO. LTD Nguyễn Minh Kiều, Huỳnh Thế Du Tháng 08 năm 2003 Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Phân tích Tài chính Imex Co. Ltd Niên khoá 2003-2004 Nghiên cứu tình huống IMEX CO. LTD1. Bối cảnh Imex là một doanh nghiệp vừa được cổ phần hoá từ doanh nghiệp nhà nước. Tiềnthân của Imex là Công ty ngoại thương thành lập từ năm 1975. Nhiệm vụ chính của Côngty là thực hiện kế hoạch trao đổi hàng hoá với các nước thuộc Hội đồng tương trợ kinh tế.Đến cuối thập niên 80, khi hoạt động ngoại thương đã thay đổi, để phù hợp với tình hìnhmới, Công ty ngoại thương thay đổi chức năng nhiệm vụ và đổi tên thành Imex, hoạtđộng chủ yếu trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Chỉ sau gần 2 năm, Imex trở thành mộtdoanh nghiệp mạnh, quy mô lớn, hoạt động trên hầu hết các lĩnh vực kinh doanh, nhưngchủ yếu vẫn là kinh doanh xuất nhập khẩu với hai mặt hàng chủ lực là xuất khẩu gạo,nhập khẩu phân bón. Từ đó, thương hiệu Imex đã trở nên rất nổi tiếng trong giới kinhdoanh xuất nhập khẩu. Trước thời điểm 1997, hoạt động của Imex rất hiệu quả. Nhưng khi xảy ra khủnghoảng tài chính tiền tệ ở khu vực Đông Á và trên thế giới, nhiều quan điểm cho rằng hoạtđộng xuất nhập khẩu sẽ gặp nhiều khó khăn rủi ro. Dựa vào những nhận định này, Imexquyết định đa dạng hoá hoạt động, nhảy vào sản xuất các mặt hàng thay thế nhập khẩu vàđầu tư vào cơ sở hạ tầng. Toàn bộ nguồn lực có được từ hoạt động xuất nhập khẩu đổ dồncho hai hoạt động này. Kể từ đó, hàng hoá sản xuất với giá thành cao không cạnh tranhđược, các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng làm theo ngẫu hứng đã gặp nhiều trở ngại trong việctriển khai các thủ tục đầu tư, giải phóng mặt bằng ... nên doanh nghiệp thua lỗ liên tục. Do việc theo dõi các hoạt động, lập kế hoạch tài chính không có hệ thống, khôngrõ ràng (đầu tư ngẫu hứng, hàng nhập khẩu kinh doanh lẫn lộn với hàng nhập khẩu chosản xuất, nhập khẩu cho đầu tư xây dựng các nhà máy, công trình hạ tầng, chi phí sảnxuất lẫn với chi phí đầu tư ...) dẫn đến tình trạng không thể đánh giá được hoạt động sảnxuất kinh doanh không có hiệu quả ở khâu nào. Nhìn vào có vẻ như là hoạt động củacông ty không có hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Lý do đưa ra để biện minh cho sựxuống dốc của Imex là do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế tài chính. Sau hơn 5 năm hoạt động thua lỗ liên tục, nhằm tạo động lực mới khắc phụcnhững khó khăn, vực dậy doanh nghiệp, đầu năm 2003, Imex được cổ phần hoá. Nhànước giữ 30% cổ phần. Tuy kinh doanh thua lỗ trong thời gian dài, nhưng hoạt động kinhdoanh xuất nhập khẩu của Imex rất phát triển, thương hiệu Imex ngày càng được củng cốvà nâng cao. Ngoài mặt hàng gạo và phân bón truyền thống, Imex còn đẩy mạnh xuấtkhẩu thuỷ sản, nhập khẩu các mặt hàng gia dụng. Tỷ trọng các mặt hàng xuất nhập khẩukhác ngoài phân bón và gạo đã chiếm gần 50% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Chính vìlý do này mà khi cổ phần hoá, tên gọi Imex vẫn được giữ nguyên. Là một chuyên gia tài chính, một nhà quản trị có nhiều kinh nghiệm, Ông An-Tổng giám đốc vừa mới được tuyển dụng, nhận ra một trong những nguyên nhân cơ bảndẫn đến tình trạng hỗn loạn nêu trên là ở bộ phận tài chính kế toán. Chính vì vậy, ông tađang cần một số chuyên gia tài chính giỏi cùng với ông ta xây dựng đề án sắp xếp lại bộphận tài chính kế toán theo mô hình công ty cổ phần, trong đó phân định rạch ròi giữa kếNguyễn Minh Kiều/Huỳnh Thế Du 2 Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Phân tích Tài chính Imex Co. Ltd Niên khoá 2003-2004 Nghiên cứu tình huốngtoán và tài chính, đưa công tác tài chính và kế toán về đúng vị trí và tầm quan trọng củachúng. Đề án này sẽ được đưa vào nghị trình làm việc của Hội đồng quản trị trong phiênhọp sắp tới. Theo dự báo, việc thông qua đề án sẽ hết sức khó khăn, vì trong Hội đồngquản trị 12 người, 5 người (những người này nguyên là lãnh đạo điều hành của Imextrước đây, trong đó có Chủ tịch Hội đồng quản trị) đã quen với mô hình, cơ chế quản lýtài chính hiện tại của Imex, họ nhất quyết chống lại việc thay đổi, 3 người (những ngườivừa mới mua phần cổ phần bán ra công chúng) ủng hộ phương án đổi mới, 4 người cònlại chưa thể hiện chính kiến và họ sẽ ngả về bên nào có lý lẽ thuyết phục hơn. Tuy nhiênnhững người này cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi cơ chế cũ. Theo điều lệ của ImexCo.Ltd thì quyết định được thông qua khi có trên 50% số thành viên Hội đồng quản trị tánđồng. Nếu trường hợp mỗi bên có 50% ý kiến tán đồng thì bên nào có Chủ tịch Hội đồngquản trị tán đồng thì ý kiến đó được chấp nhận.2. Quan niệm về vai trò của tài chính kế toán Trong nền kinh tế kế hoạch tập trung, sản xuất là khâu quan trọng nhất, nó đượcxem là khâu trung tâm của hoạt động kinh tế. Các hoạt động khác như tài chính, phânphối lưu thông, tiêu thụ chỉ được xem là những chức năng phụ cần phải có để phục vụcho quá trình sản xuất và không được coi trọng. Kế toán được xem là công việc ghi chép(hạch toán) những gì thực tế đã xảy ra được tính bằng tiền của doanh nghiệp. Quản trị tàichính là cái gì đó rất mơ hồ và không cần thiết, vì kế hoạch bố trí các nguồn vốn phục vụcho sản xuất đã được ấn định từ trên xuống kèm theo kế hoạch sản xuất kinh doanh. Vaitrò của tài chính bị lu mờ, dẫn đến sự hiểu lầm rất phổ biến là kế toán và tài chính đượcxem là một, đơn thuần chỉ là việc hạch toán kế toán. Vấn đề ghi chép các hoạt động thựctế xảy ra mà các nhà quản lý doanh nghiệp (người quyết định triển khai các hoạt động đó)đã biết nên không cần quan tâm, đó là công việc hàng ngày của phòng tài chính kế toán.Ngoài ra kế toán trưởng được xem là người có nhiệm vụ cùng với giám đốc xách cặp đixin kinh phí. ...