Nghiên cứu vai trò của siêu âm đàn hồi sóng biến dạng (Shear wave elastography) với fibroscan trong đánh giá mức độ xơ hóa gan ở bệnh nhân viêm gan mạn

Bài viết trình bày việc tìm hiểu vai trò của siêu âm đàn hồi Shear wave đánh giá mức độ xơ hóa gan. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang trên 112 bệnh nhân viêm gan mạn, thực hiện siêu âm Fibroscan, kết hợp siêu âm đàn hồi SWE trên máy siêu âm LogiqS8, đánh giá độ xơ hóa gan theo Metavir (F0 - F4).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu vai trò của siêu âm đàn hồi sóng biến dạng (Shear wave elastography) với fibroscan trong đánh giá mức độ xơ hóa gan ở bệnh nhân viêm gan mạn NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG NGHIÊN CỨU VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM ĐÀN HỒI SÓNG BIẾN DẠNG (SHEAR WAVE ELASTOGRAPHY) VỚI FIBROSCAN TRONG ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ XƠ HÓA GAN Ở BỆNH NHÂN VIÊM GAN MẠN Hoàng Đình Anh*, Lê Duy Chí* * Bệnh viện Quân y 103TÓM TẮT Mục tiêu: tìm hiểu vai trò của siêu âm đàn hồi Shear wave đánh giá mức độ xơ hóa gan. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang trên 112 bệnh nhân viêm ganmạn, thực hiện siêu âm Fibroscan, kết hợp siêu âm đàn hồi SWE trên máy siêu âm LogiqS8, đánh giá độxơ hóa gan theo Metavir (F0 - F4). Kết quả: nam 75,6%, nguyên nhân gây viêm gan mạn với viêm gan B (58,9%), 3 nhóm bệnh nhânviêm gan đều có tăng men gan, viêm gan C là nhóm tăng cao nhất, mối tương quan tuyến tính chặt giữaFibroscan và SWE r = 0,81 (viêm gan B); r = 0,82 (viêm gan C); r = 0,798 (nguyên nhân khác), chỉ sốKappa của 2 nhóm viêm gan B và viêm gan C trong chẩn đoán xơ hoá gan giai đoạn F4 là 0,67. Kết luận: siêu âm SWE có mối tương quan thuận chặt với Fibroscan với r = 0,81, phương pháp cósự tương đồng khá với hệ số Kappa là 0,67 trong nhóm viêm gan B và viêm gan C. Từ khoá: Viêm gan mạn; Xơ hóa gan; Siêu âm đàn hồi; Shear wave elastography; Fibroscan.ĐẶT VẤN ĐỀ Siêu âm Fibroscan là phương pháp mới, cho phép đánh giá độ xơ hóa của gan khá tốt, cho các Viêm gan mạn tính ở Việt Nam hiện còn gặp thông số định lượng về độ cứng của gan (LSM-nhiều, nguyên nhân chủ yếu do virus viêm gan B, Liver stiffness measurement) và các thông số đánhC và do rượu. Bệnh tiến triển thầm lặng từ mức độ giá độ nhiễm mỡ gan (CAP-Controlled attenuationxơ hóa nhẹ đến xơ hóa nhiều, tiến tới xơ gan [1]. parameter). Tuy nhiên, do hạn chế của đầu dò Có nhiều phương pháp chẩn đoán sớm tình Fibroscan, tình trạng béo phì hoặc dịch cổ trướngtrạng xơ hóa gan như lâm sàng, sinh hóa, siêu nên một bệnh nhân không thực hiện được kỹ thuậtâm và tiêu chuẩn vàng là sinh thiết gan, tuy nhiên siêu âm Fibroscan hoặc kết quả Fibroscan khôngđây là kỹ thuật xâm lấn, đòi hỏi có chỉ định chặt chính xác giữa các lần đo, sai số > 30%. Với hệchẽ, sinh thiết vẫn có những biến chứng xảy ra, thống máy siêu âm hiện nay, bên cạnh phần mềmxu hướng hiện nay kết hợp một số phương pháp siêu âm đàn hồi sức căng (Strain Elastography),không xâm lấn, giảm bớt 80% chỉ định sinh thiết phần mềm siêu âm đàn hồi sóng biến dạng (Sheargan nếu không thật sự cần thiết. Wave Elastography-SWE) tỏ ra rất hữu ích để Ngày nhận bài: 21/9/2021 Ngày phản biện: 22/9/2021 Ngày chấp nhận đăng: 23/9/2021 TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM|SỐ 23/2021 43 NGHIÊN CỨU LÂM SÀNGthăm dò các cơ quan ở sâu như khối u gan, u phần gan với độ sâu 5 - 6 cm và không có cấu trúctuyến tiền liệt và đánh giá mức độ xơ hóa gan theo mạch máu lớn, đường mật. Số lần đo: 10 lần, sauphân thùy gan [4]. đó lấy trung bình giá trị trung vị theo phần mềm của máy [4]. Từ thực tế trên, chúng tôi đặt vấn đề nghiêncứu nhằm tìm hiểu độ cứng của gan bằng kỹ thuật - Siêu âm SWE: bệnh nhân nhịn ăn từ 4 - 6h,siêu âm SWE ở bệnh nhân viêm gan do nhiều nằm ngửa, tay phải đưa lên đầu, tay trái để songnguyên nhân, kết hợp đồng thời với Fibroscan, song với người, mặt quay ngược lại với hướngnhằm tìm ra ưu nhược điểm của từng phương người làm. Đặt đầu dò ở vị trí khoang gian sườn,pháp, sự tương đồng đánh giá mức độ xơ hóa giữ chắc đầu dò để tạo được liên hệ tốt với bệnhgan. Mục tiêu của nghiên cứu: Tìm hiểu vai trò của nhân. Vị trí đo: khoang gian sườn 7 hoặc 8, bệnhsiêu âm đàn hồi sóng biến dạng đánh giá mức độ nhân ngưng thở để bắt đầu tiến hành, số lần đo:xơ hóa gan ở bệnh nhân viêm gan mạn. 10 lần, sau đó lấy trung bình giá trị theo phần mềm của máy [4], [6].ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Sử dụng máy Logic S8 có tích hợp đầu dòĐối tượng nghiên cứu Fibroscan (Size M, Echosens, Pháp) và phần mềm Nghiên cứu gồm 112 bệnh nhân viêm gan do để định lượng độ xơ hoá gan bằng kỹ thuật SWE.các nguyên nhân viêm gan B (VGB), viêm gan C Phân tích số liệu: theo phần mềm SPSS(VGC) và các nguyên nhân khác, khám bệnh tại 20.0, so sánh các giá trị %, trung vị và hệ số tươngBệnh viện Quân y 103 từ 1/2020 đến 6/2020, tất cả quan Pearson.được khám lâm sàng, xét nghiệm sinh hóa máu,siêu âm SWE và Fibroscan trên hệ thống máy siêu KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUâm Logiq S8 có đầu dò Fibroscan và các phần ...