Nghiên cứu vận dụng hệ thống chỉ số giá thay cho bảng giá cố định

Hiện nay, bảng giá cố định là công cụ chính của ngành Thống kê Việt Nam dùng để đánh giá chỉ tiêu giá trị sản xuất (GTSX) theo giá so sánh của hai khu vực chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế: nông, lâm nghiệp, thuỷ sản và công nghiệp. Thuận lợi cơ bản trong việc áp dụng bảng giá cố định trong tính toán ở chỗ phương pháp tính đơn giản và cho ý niệm trực quan rõ ràng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu vận dụng hệ thống chỉ số giá thay cho bảng giá cố định tæng côc thèng kª ®Ò tµi cÊp tæng côcnghiªn cøu vËn dông hÖ thèng chØ sè gi¸ thay cho b¶ng gi¸ cè ®Þnh CN§T: TS L£ M¹NH HïNG Hµ Néi – 2004 B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ ®Ò tµI nghiªn cøu vËn dông hÖ thèng chØ sè gi¸ thay cho b¶ng gi¸ cè ®Þnh Më ®Çu HiÖn nay, b¶ng gi¸ cè ®Þnh lµ c«ng cô chÝnh cña ngµnh Thèng kª ViÖtNam dïng ®Ó tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt theo gi¸ so s¸nh cña hai khu vùcchiÕm tû träng lín (51,03%)1 trong nÒn kinh tÕ: n«ng l©m nghiÖp, thuû s¶n vµc«ng nghiÖp. ThuËn lîi c¬ b¶n trong viÖc ¸p dông b¶ng gi¸ cè ®Þnh trong tÝnh ëchç ph−¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¶n (chØ cÇn lÊy l−îng s¶n phÈm nh©n víi ®¬n gi¸trong b¶ng gi¸ cè ®Þnh) vµ cho ý niÖm trùc quan râ rµng. §Ó tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞs¶n xuÊt theo gi¸ so s¸nh cña c¸c ngµnh kinh tÕ cßn l¹i, chØ sè gi¸ ®−îc ¸p dôngvµ phï hîp víi ph−¬ng ph¸p luËn cña quèc tÕ. Tuy vËy, viÖc dïng b¶ng gi¸ cè ®Þnh trong tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt(GTSX) theo gi¸ so s¸nh hiÖn nay kh«ng cßn phï hîp víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt,trong ®ã ®Æc biÖt víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn v× s¶n phÈm cña nh÷ng ngµnhnµy ®a d¹ng (hµng ngh×n nhãm s¶n phÈm cã quy c¸ch vµ phÈm cÊp kh¸c nhau),chÊt l−îng mÉu m· thay ®æi theo tõng n¨m. NhiÒu s¶n phÈm míi xuÊt hiÖnnh−ng kh«ng cã gi¸ trong b¶ng gi¸ cè ®Þnh ®−îc x©y dùng cho n¨m gèc, ng−îcl¹i cã nh÷ng s¶n phÈm kh«ng cßn xuÊt hiÖn trong nÒn kinh tÕ l¹i cã gi¸ trongb¶ng gi¸ cè ®Þnh. V× vËy viÖc tÝnh to¸n mang nhiÒu quy −íc, lµm gi¶m chÊtl−îng cña chØ tiªu GTSX. Trong kho¶ng thêi gian tõ 1995 ®Õn nay, thèng kª gi¸ vµ chØ sè gi¸ cñan−íc ta cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn nhanh, ®¸ng khÝch lÖ. Mét lo¹t c¸c lo¹i chØ sègi¸ kh¸c nhau ®· ®−îc tÝnh vµ c«ng bè cho ng−êi dïng tin nh−: chØ sè gi¸ tiªudïng cuèi cïng (CPI) c«ng bè theo th¸ng; chØ sè gi¸ b¸n vËt t− (WPI); chØ sè gi¸c−íc vËn t¶i vµ chØ sè gi¸ s¶n xuÊt (PPI); chØ sè gi¸ xuÊt nhËp khÈu ®−îc tÝnhthö nghiÖm vµ c«ng bè theo quý. Môc ®Ých vµ ®èi t−îng sö dông nh÷ng lo¹i chØsè nªu trªn kh¸c nhau, nªn kh¸i niÖm vµ ph¹m vi tÝnh cÇn ph¶i phï hîp víi môc®Ých sö dông. HÖ thèng chØ sè gi¸ hiÖn t¹i vµ nh÷ng c¶i tiÕn trong chÕ ®é b¸oc¸o cña c¸c thèng kª chuyªn ngµnh cho phÐp ngµnh Thèng kª ViÖt Nam ¸p1 Tû träng cña gi¸ trÞ t¨ng thªm trong GDP theo gi¸ so s¸nh n¨m 1994, sè liÖu n¨m 2000 1dông ph−¬ng ph¸p tÝnh míi trong biªn so¹n c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ cña ngµnh theogi¸ so s¸nh. Do tÝnh bøc thiÕt vµ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu; do vÊn ®Ò cãliªn quan tíi nhiÒu vô thèng kª chuyªn ngµnh, trong ch−¬ng tr×nh nghiªn cøukhoa häc cña ngµnh Thèng kª n¨m 2002 ®· ®Ò xuÊt nghiªn cøu ®Ò tµi cÊp Tængcôc: “Nghiªn cøu vËn dông hÖ thèng chØ sè gi¸ thay cho b¶ng gi¸ cè ®Þnh”. §Òtµi do tiÕn sÜ Lª M¹nh Hïng – Tæng côc tr−ëng Tæng côc Thèng kª lµm chñnhiÖm, CN. NguyÔn V¨n Minh lµ phã chñ nhiÖm, ThS. NguyÔn BÝch L©m lµmth− ký víi sù tham gia cña l·nh ®¹o c¸c Vô, ViÖn: PGS,TS. NguyÔn Sinh Cóc;PGS, TS. T¨ng V¨n Khiªn; CN. NguyÔn ThÞ Liªn; CN. Vò V¨n TuÊn; CN. CaoV¨n Xuyªn; CN Ph¹m Quang Vinh vµ chuyªn viªn cña c¸c vô: HÖ thèng tµikho¶n quèc gia; Thèng kª C«ng nghiÖp vµ x©y dùng; Thèng kª Th−¬ng m¹i,dÞch vô vµ gi¸ c¶; Thèng kª N«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n. Môc tiªu cña ®Ò tµi: Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc ¸pdông hÖ thèng chØ sè gi¸ thay cho b¶ng gi¸ cè ®Þnh trong viÖc tÝnh mét sè chØtiªu kinh tÕ tæng hîp cña nÒn kinh tÕ theo gi¸ so s¸nh. B¶ng gi¸ cè ®Þnh chØ dïng ®Ó tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña hai khuvùc: n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n vµ c«ng nghiÖp theo gi¸ so s¸nh, tõ ®ã tÝnhtèc ®é ph¸t triÓn cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña hai khu vùc nµy. Do vËy ®Ò tµi còng chØtËp trung nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p luËn vµ thùc tiÔn ¸p dông chØ sè gi¸ ®Ó tÝnhmét sè chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp theo gi¸ so s¸nh nh−: gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c¸cngµnh kinh tÕ, tæng s¶n phÈm trong n−íc, thu nhËp quèc gia, thu nhËp quèc giakh¶ dông, ®Ó dµnh. ViÖc tÝnh c¸c chØ tiªu tæng hîp kh¸c theo gi¸ so s¸nh nh−:vèn ®Çu t−, tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô x· héi v.v. kh«ng thuéc ph¹mvi nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy. Víi môc tiªu trªn, ban chñ nhiÖm ®Ò tµi ®· tËp trung nghiªn cøu bèn néidung chÝnh sau ®©y: i. §¸nh gi¸ −u, nh−îc ®iÓm cña viÖc tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt theo b¶ng gi¸ cè ®Þnh, tõ ®ã chØ ra tÝnh cÊp thiÕt ph¶i ¸p dông hÖ thèng chØ sè gi¸ thay cho b¶ng gi¸ cè ®Þnh; ii. Nghiªn cøu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, tõ ®ã ®−a ra danh môc ngµnh kinh tÕ; ngµnh s¶n phÈm cã tÝnh kh¶ thi trong tÝnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp cña nÒn kinh tÕ theo gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ so s¸nh; 2 iii. Nghiªn cøu c¬ së lý luËn, ph−¬ng ph¸p lo¹i trõ biÕn ®éng gi¸ vµ ¸p ...