NGOẠI GIAO THỜI CUỐI TRẦN, THỜI HỒ VÀ HẬU TRẦN – PHẦN 3

Ở Trung Quốc, năm 1367, Chu Nguyên Chương lên ngôi vua khởi lập triều Minh. Tháng tư năm Mậu Thân (1368), nhà Minh cho sứ Dịch Tế Dân sang thăm nước ta. Vua Trần cho thị lang Đào Văn Đích sang Trung Quốc đáp lễ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGOẠI GIAO THỜI CUỐI TRẦN, THỜI HỒ VÀ HẬU TRẦN – PHẦN 3Chương bốnNGOẠI GIAO THỜI CUỐI TRẦN, THỜI HỒ VÀHẬU TRẦN – phần 3III. QUAN HỆ VỚI TRIỀU MINH CỦA NGƯỜIHÁN Ở TRUNG QUỐCỞ Trung Quốc, năm 1367, Chu Nguyên Chương lênngôi vua khởi lập triều Minh. Tháng tư năm MậuThân (1368), nhà Minh cho sứ Dịch Tế Dân sangthăm nước ta. Vua Trần cho thị lang Đào Văn Đíchsang Trung Quốc đáp lễ.Năm 1374, nhà Trần xuống chiếu cho quân dân trongnước không được mặc áo kiểu người phương Bắc, tứckhông được mặc áo kiểu Trung Quốc và không đượcbắt chước tiếng nói của các nước Chiêm Thành, AiLao.Từ năm 1377, nhà Minh mưu đồ đánh chiếm nước ta,hạch sách đủ điều, bắt cống nộp nhiều thứ: nộpngười, nộp lương thực, nộp súc vật và nộp một sốquan hoạn.Năm 1384, nhà Minh đánh Vân Nam, đòi ta cấplương thực, đưa lên Vân Nam cho chúng. Nhà Trầnphải nhận lời. Các quan lại làm việc vận chuyểnlương thực lên huyện Thủy Vĩ, giáp Vân Nam, nhiềungười chết vì lam chướng.Năm 1385, nhà Minh đòi nhà Trần phải nộp 20 nhàsư. Yêu cầu hạch sách của chúng ngày càng tăng.Năm 1386, chúng đòi nhà Trần nộp cây giống cácloại cây: cau, vải, mít, nhãn. Nhà Trần phải làm theo,cho người mang cây giống sang Trung Quốc. Nhưngcây không chịu được rét, đi nửa đường chết khô cả.Nhà Minh cho người sang đòi ta nộp 50 con voi vàmở đường cho quân Minh đi qua vào đánh ChiêmThành. Nhà Trần phải đặt trạm cấp lương, cỏ suốt từNghệ An tới Vân Nam để đưa 50 con voi cho nhàMinh.Năm 1395 ở Trung Quốc có cuộc khởi nghĩa củangười thiểu số ở miền nam Quảng Tây. Triều đìnhnhà Minh mang quân đi đánh dẹp, cho người sang đòita cấp 5 vạn quân, 50 con voi, 50 vạn hộc lương đưalên biên giới giáp Quảng Tây. Nhà Trần chỉ cấp mộtít lương cho người tải đến Đồng Đăng (Lạng Sơn) rồitrở lại.Nhà Minh lại cho sứ sang đòi ta nộp sư, nộp đàn bàvà đàn ông đã thiến. Nhà Trần cho một vài người.Ở ta, cuối tháng hai năm Canh Thìn (1400), Hồ QuýLy lên làm vua lập nhà Hồ thay nhà Trần. Hồ Quý Lylà người rất yêu nước và rất tự hào về đất nước mình.Khi còn làm quan với nhà Trần, có người TrungQuốc hỏi ông về phong tục nước Nam. Ông làm mộtbài thơ chữ Hán, trả lời:Nguyên văn chứ Hán là:Đáp Bắc nhân vấn An Nam phong tụcDục vấn An Nam sựAn Nam phong tục thuầnY quan Đường chế độLễ nhạc Hán quân thầnNgọc ưng khai tân tửuKim đao nghiễn tế lânNiên niên nhị tam nguyệtĐào lý nhất ban xuân.Tạm dịch:Muốn hỏi nước Nam ưNước Nam phong tục thuầnÁo quần như thời ĐườngLễ nhạc giống thời HánBình ngọc rót rượu mớiDao vàng mổ cá ngonHàng năm vài ba thángĐào mận suốt mùa xuân.Khi Hồ Quý Ly làm vua, ông lo làm thế nào có được100 vạn quân để chống giặc Bắc (Đại Việt sử kýtoàn thư, bản dịch đã dẫn ... ). Tuy vậy ông vẫn giữquan hệ bình thường với nhà Minh. Đầu năm 1401,Hồ Quý Ly cho sứ sang triều Minh. Nhưng Minhhạch sách ngày càng nhiều. Sử cũ ghi rằng: Bấy giờsứ nước Minh đi lại liên tiếp ở đường, có người yêusách, có người trách hỏi. Hán Thương (Hồ HánThương là con thứ Hồ Quý Ly) sai người tùy phươngcứu giải, vất vả về việc ứng tiếp (Đại Việt sử kýtoàn thư, bản dịch đã dẫn ... ). Khi trước, nhà Minhbắt nhà Trần nộp một số đàn ông đã thiến để chúngdùng làm nội quan, tức quan hoạn, phục vụ chúng,nay cho bọn hoạn quan này đi sứ về Việt Nam để bọnchúng có điều kiện thăm hỏi thân thuộc họ hàng và bímật dặn thân thuộc họ hàng rằng: khi quân Minhsang, thì thân thuộc họ hàng tập hợp lại, dựng cờ làmnội ứng, cờ ghi rõ là thân thuộc của nội quan nào.Việc tiết lộ, thân thuộc những tên nội quan này đều bịHồ Quý Ly xử tội.Năm 1404, nhà Minh ngang ngược cho người sangtrách Hồ Quý Ly là đã nhận hai con voi của ChiêmThành tặng. Hồ Quý Ly cho đem hai con voi sangcho nhà Minh.Đáp lại nhà Minh cho một sứ giả sang ta. Tên nàyngạo nghễ, hống hách, tác oai, tác quái, đánh đập cácquan quân đi đón tiếp, hộ tống. Sứ phải tới Tây Kinhở Thanh Hóa, vì nhà Hồ đóng đô ở đây. Hành trình từThăng Long vào Tây Kinh thường là 12 ngày. Viênsứ này tên là Lý Ỷ đòi phải đi nhanh trong 8 ngày.Khi đến nhà công giám, nơi tiếp sứ, Lý Ỷ đi xemhình thế khắp nơi. Khi hắn trở về Trung Quốc, HồQuý Ly thấy một số vấn đề cần giữ bí mật của nướcmình có thể bị lộ, cho người đuổi theo giết đi, nhưngđuổi tới Lạng Sơn thì Lý Ỷ đã đi qua biên giới.Cũng năm 1404, Hồ Hán Thương cho làm thuyền gỗđóng đinh sắt cỡ lớn, trên có đường sàn đi thôngđược để tiện chiến đấu” (Đại việt sử kỳ toàn thư, bảndịch, tập II, tr.239) dưới có nhiều mái chèo, mỗi máichèo hai người chèo.Năm 1405, nhà Minh cho sứ sang ép nhà Hồ cắt đấtChâu Lộc ở Lạng Sơn cho Minh, Hồ Quý Ly choHoàng Hối Khanh làm cát địa sứ đi giải quyết vấn đề.Hoàng Hối Khanh cắt đất nhiều quá, đem tất cả 59thôn ở Cổ Lâu nộp cho Minh, Hồ Quý Ly tức giận,trách mắng Hoàng Hối Khanh và cho người địaphương ngầm đánh thuốc độc giết những quan lại củaMinh tới cai trị vùng này.Biết thế nào vua quan nhà Minh cũng cho quân sangđánh cướp nước ta, Hồ Hán Thương ch ...