Ngôn ngữ giới trẻ hiện nay nhìn từ quan điểm một số lý thuyết ngôn ngữ học hiện đại

Bài viết trình bày nội dung về: Những quan điểm trái chiều về Tiếng Việt "phi chuẩn" của giới trẻ hiện nay; Phác họa thực trạng Tiếng Việt bị coi là "phi chuẩn" của giới trẻ hiện nay; Đánh giá ngôn ngữ giới trẻ hiện nay từ gốc độ một số lý thuyết ngôn ngữ học hiện đại; Thay lời kết,... Mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngôn ngữ giới trẻ hiện nay nhìn từ quan điểm một số lý thuyết ngôn ngữ học hiện đạiNgôn ngữ giới trẻ hiện nay nhìn từquan điểm một số lý thuyếtngôn ngữ học hiện đạiNguyÔn V¨n HiÖp(*)Tãm t¾t: Ng«n ng÷ giíi trÎ hiÖn nay lµ mét hiÖn t−îng x· héi g©y nhiÒu ph¶n øngtr¸i ng−îc: ®a sè ý kiÕn phª ph¸n, nh−ng còng cã nh÷ng ý kiÕn t¸n ®ång hoÆc th«ngc¶m, cho r»ng ®©y lµ mét hiÖn t−îng ng«n ng÷ g¾n víi sù ph¸t triÓn cña x· héi hiÖn®¹i. Trong bµi viÕt nµy, thay v× ph¸t biÓu ý kiÕn mét c¸ch c¶m tÝnh, dùa trªn t×nhc¶m yªu ghÐt, bµy tá th¸i ®é quyÕt liÖt nh− vÉn th−êng thÊy trªn c¸c ph−¬ng tiÖntruyÒn th«ng hiÖn nay, chóng t«i tr×nh bµy c¸c c¸ch nh×n kh¸c nhau ®èi víi ng«nng÷ giíi trÎ hiÖn nay tõ quan ®iÓm cña mét sè lý thuyÕt ng«n ng÷ häc hiÖn ®¹i. Theochóng t«i, c¶m tÝnh kh«ng thÓ thay thÕ lý tÝnh cña c¸c luËn ®iÓm khoa häc.Tõ khãa: Ng«n ng÷ giíi trÎ, Ng«n ng÷ häc hiÖn ®¹i, Ng÷ ph¸p chøc n¨ng hÖ thèng,Ng÷ ph¸p t¹o sinh1. Nh÷ng quan ®iÓm tr¸i chiÒu vÒ tiÕng ViÖt “phichuÈn” cña giíi trÎ hiÖn nayTrong bèi c¶nh ViÖt Nam ®ang tiÕnhµnh ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ, cïngvíi nh÷ng thay ®æi chãng mÆt vÒ kinh tÕvµ x· héi, vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ gi÷ g×nsù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt ®ang ®−îc®Æt ra mét c¸ch cÊp b¸ch, víi nh÷ng vÊn®Ò rÊt míi mÎ. (*)VÒ nguyªn t¾c, còng nh− tÊt c¶ c¸csinh ng÷ kh¸c, tiÕng ViÖt ph¶i ph¸ttriÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu diÔn ®¹t nhËnthøc chung cña x· héi ®ang ph¸t triÓn,nhu cÇu biÓu ®¹t t×nh c¶m ngµy cµng(*)GS.TS., ViÖn tr−ëng ViÖn Ng«n ng÷ häc.phøc t¹p vµ tinh tÕ cña ng−êi ViÖt. §ÆcbiÖt, cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoahäc vµ c«ng nghÖ, mét lo¹t h×nh thøcgiao tiÕp míi ra ®êi nh− th− ®iÖn tö,ch¸t, m¹ng x· héi,v.v... ®· t¹o nªnnh÷ng d¹ng giao tiÕp ng«n ng÷ tr−íc®©y ch−a tõng cã.Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏÊy còng kÐo theo v« sè nh÷ng hÖ lôy,trong ®ã cã nh÷ng hÖ lôy liªn quan ®ÕnvÊn ®Ò gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn tiÕng ViÖt,thÓ hiÖn qua nh÷ng c¸ch nãi bÞ ®¸nh gi¸lµ “phi chuÈn” cña giíi trÎ hay thÕ hÖ @hiÖn nay. Nãi chung, cã thÓ thÊy, x· héi®ang bÊt an vÒ ng«n ng÷. B»ng chøng lµ®· cã hµng lo¹t bµi viÕt trªn c¸c ph−¬ng30tiÖn truyÒn th«ng b¸o ®éng vÒ thùctr¹ng tiÕng ViÖt hiÖn nay nh−: “TiÕngViÖt ®ang mÐo mã”, “Nçi lo chÝnh t¶”,“Ph¶i gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕngViÖt”, “TiÕng ViÖt thêi nay: nªn c−êi haynªn khãc”, “NghÜ vÒ tiÕng ViÖt m¹ng x·héi”, “Lén xén tiÕng ViÖt thêi giao l−uv¨n hãa”, “C−êi ra n−íc m¾t, tiÕng ViÖtthêi nay”,…Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy,theo sù chØ trÝch cña c¸c t¸c gi¶ nh÷ngbµi b¸o trªn, lµ do ¶nh h−ëng tõ mÆttr¸i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, sùxuèng cÊp cña ®¹o ®øc x· héi, sù n«ngnæi cña c¸c b¹n trÎ thÕ hÖ 8x, 9x vµ c¶sù bu«ng láng kû c−¬ng trong viÖc södông tõ ng÷ ®èi víi c¸c ph−¬ng tiÖnth«ng tin ®¹i chóng...Tuy nhiªn, còng cã mét sè ý kiÕncho r»ng kh«ng nªn qu¸ lo l¾ng, nh÷ngc¸i “nhè nh¨ng”, “qu¸ ®µ”, “k× dÞ” trongc¸ch diÔn ®¹t cña giíi trÎ hiÖn nay sÏnhanh chãng qua ®i, vµ tiÕng ViÖt ®ñnéi lùc ®Ó tù b¶o vÖ, ®Ó tr−êng tån cïngd©n téc. V¶ ch¨ng, c¸ch nãi cña giíi trÎhiÖn nay còng mang ®Õn nh÷ng s¸ngt¹o thó vÞ. Ch¼ng h¹n, trong buæi täa®µm “Ng«n ng÷ giíi trÎ thêi @ quatranh cña häa sÜ Thµnh Phong” ®−îc tæchøc vµo th¸ng 3/2012 t¹i Hµ Néi, khi®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng kiÓu nãi nh− “Ch¸nnh− con gi¸n”, “Ch¶nh nh− con c¸c¶nh”, “Dë h¬i biÕt b¬i”, “¡n ch¬i sî g×m−a r¬i”,..., nhµ gi¸o V¨n Nh− C−¬ng®· bµy tá sù thÝch thó víi lèi s¸ng t¹ong«n ng÷ cña giíi trÎ hiÖn nay. ¤ng chor»ng, nh÷ng kiÓu nãi nµy ®· thËt sùmang l¹i nh÷ng ý nghÜa rÊt thó vÞ vµbÊt ngê mµ lèi nãi truyÒn thèng kh«ngthÓ diÔn t¶ ®−îc. H¬n thÕ n÷a, «ng chor»ng lèi nãi nµy thÓ hiÖn mét sù chuyÓn®æi tõ c¸i cò sang c¸i míi, ph¶n ¸nhTh«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2015nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc thó vÞ cña lÞch sö.¤ng nªu vÝ dô, ngµy x−a «ng cha ta nãi“c¸i khã bã c¸i kh«n” lµ ®Ó chØ c¸i ®ãi c¸inghÌo ng¨n trë chóng ta thµnh c«ngtrong cuéc sèng. Nh−ng trong kh¸ngchiÕn chèng Ph¸p, c¶ d©n téc gÆp “c¸ikhã” míi “lã c¸i kh«n”, thÓ hiÖn ë nh÷ngnç lùc v−ît lªn mäi khã kh¨n ®Ó chiÕn®Êu vµ chiÕn th¾ng. Tuy nhiªn, nÕu cø®ãi m·i, cø khã m·i, th× “c¸i khã lã c¸ingu”. Râ rµng ba c©u nãi - “C¸i khã bãc¸i kh«n”/ “C¸i khã lã c¸i kh«n”/ “C¸ikhã lã c¸i ngu”- ®· ph¶n ¸nh ba thêi kúlÞch sö kh¸c nhau chø hoµn toµn kh«ngph¶i lµ sù biÕn ®æi ng«n ng÷ tïy tiÖn.Víi c¸i hay cña ba lèi nãi nµy, nhµ gi¸oV¨n Nh− C−¬ng kÕt luËn: “Lµm sao t«ikh«ng mª cho ®−îc?”.Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i kh«ngvéi phª ph¸n hay cæ sóy c¸ch dïng ng«nng÷ cña giíi trÎ hiÖn nay. Thay vµo ®ã,chóng t«i cho r»ng t×nh tr¹ng sö dôngtiÕng ViÖt “phi chuÈn” cña giíi trÎ hiÖnnay cÇn ®−îc kh¶o s¸t trong nh÷ngchiÒu kÝch kh¸c nhau vµ nhµ ng«n ng÷häc ph¶i ®i t×m lý luËn ng«n ng÷ hächiÖn ®¹i ®Ó tr¶ lêi c©u hái ®ang ®−îc ®Ætra mét c¸ch bøc xóc ®èi víi toµn x· héi:T×nh tr¹ng sö dông tiÕng ViÖt nh− vËycã thËt sù nghiªm träng hay kh«ng?Chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó ph¸t triÓnvµ gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt,còng lµ mét c¸ch ®Ó gi÷ g×n b¶n s¾c v¨nhãa ViÖt?2. Ph¸c h ...