Ngôn ngữ trên truyền hình đang bị “Tây hóa

Đài truyền hình phải đóng vai trò tiên phong trong sự nghiệp gìn giữ và phát huy tiếng Việt. Nhân viên phòng tiếp thị của ngân hàng Thần Tài (Thần tài Bank) làm việc với đài truyền hình về một show quảng cáo trên tivi: Thần Tài Bank: Tôi đề nghị thêm vào điều khoản về phát âm chuẩn tên gọi của ngân hàng. Đài TH: ??? Thần Tài Bank: Điều khoản này quy định rằng không được gọi chúng tôi là Thần Tài “Banh”....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngôn ngữ trên truyền hình đang bị “Tây hóa"Ngôn ngữ trên truyềnhình đang bị “Tây hóa”Đài truyền hình phải đóng vai trò tiên phong trong sự nghiệp gìn giữ vàphát huy tiếng Việt.Nhân viên phòng tiếp thị của ngân hàng Thần Tài (Thần tài Bank) làm việcvới đài truyền hình về một show quảng cáo trên tivi:Thần Tài Bank: Tôi đề nghị thêm vào điều khoản về phát âm chuẩn tên gọicủa ngân hàng.Đài TH: ???Thần Tài Bank: Điều khoản này quy định rằng không được gọi chúng tôi làThần Tài “Banh”. Tụi tui sợ chữ “banh ta lông” lắm. Thần tài mà bị “banh talông”* thì ai mà dám gửi tiền vào đó!!Đài TH: Thế thì chúng tôi phải gọi làm sao ạ?Thần Tài Bank: Việt ra Việt, Anh ra Anh. Xin đọc rõ là Thần Tài Bank, cònkhông phát âm được chữ bank theo đúng phonetic /bæ k/ thì gọi rõ ràng làNgân hàng Thần Tài cho nó khỏi bị méo mó ý nghĩa…. Ngoài ra Thần tàiBank chỉ thích quảng cáo trong “Chương trình quảng cáo” chứ không thíchnằm trong “Sâu (show) quảng cáo” đâu…Trên đây là một câu chuyện vui nói lên những cái nực cười trong cách phátâm của đa số phát thanh viên của nhiều đài truyền hình ở Việt Nam. Thực tế,cho đến nay đã có rất nhiều bài viết trên báo chí cảnh báo về sự suy thoáicủa tiếng Việt trong thời đại hội nhập trước sức mạnh về tính phổ quát củatiếng Anh.Với đa số người Việt ngày nay, nhất là giới thanh niên, một số thuật ngữbằng tiếng Anh đã được quốc tế hóa cũng được người Việt Nam hiểu đầy đủý nghĩa của nó. Tivi là máy vô tuyến truyền hình, bank là ngân hàng, gameshow là trò chơi trên truyền hình, coupe là giải thường v.v…Thêm vào đó, đại đa số các phần mềm thông dụng trên máy vi tính hiện nayđều sử dụng tiếng Anh cũng làm tăng thêm uy lực của ngôn ngữ này. Nếuchúng ta thử làm một thống kê về ngữ nghĩa của những từ ngữ: Delete, OK,Yes, Cancel… thì tôi đoán rằng kết quả sẽ có rất nhiều người Việt Nam từthành thị đến nông thôn đều hiểu đúng những từ đó nói gì.Chính vì sự phổ quát đó của tiếng Anh mà rất nhiều quốc gia trên thế giớicũng đang bận tâm vì tính đa dạng của ngôn ngữ đang bị thu hẹp dần. Điềunày cũng đồng nghĩa với sự mai một của văn hóa. Nước Pháp có lẽ là nướcđang rất âu lo về chuyện này. Họ đã bỏ ra rất nhiều ngân quỹ để tài trợ chocác chương trình quảng bá tiếng Pháp ở các nước dùng tiếng Pháp là ngônngữ chính (pays Francophone). Ngay cả nước Anh, có một thời thái tửCharles cũng tỏ ra quan ngại về cách dùng tiếng Anh theo kiểu Mỹ(American English) của giới thanh niên Anh.Việt Nam mình, trước kia cũng có những tư tưởng khá cực đoan trongchuyện vay mượn từ ngữ nước ngoài. Thay vì nói tia tử ngoại (Ultra violet)lại nói là tia cực tím. Thật ra tử ngoại chính xác hơn vì bước sóng này nằmngoài phổ tím trông thấy được bằng mắt thường. Còn cực tím vẫn còn nằm ởcực của phổ tím. Thay vì dùng chữ hỏa tiễn, lại dùng tên lửa. Làm thế nào đểphân biệt mũi tên có gắn lửa của thổ dân da đỏ với một cổ máy phản lực đưacon người thám hiểm vũ trụ?Sự vay mượn là điều tất yếu phải có khi các nền văn hóa giao lưu với nhau.Nó làm cho ngôn ngữ địa phương được thêm phong phú, và nó phản ánh giaiđoạn lịch sử mà hai nền văn hóa ấy gặp nhau. Ngay cả tiếng Anh cũng có rấtnhiều từ vay mượn của tiếng Pháp. Ví dụ thay vì nói Queen’s room (phòngcủa Nữ hoàng) thì họ lại nói Queen’s Chambre (hoặc chamber). Tiếng Việtcũng vay mượn rất nhiều từ ngữ tiếng Trung Hoa là chuyện tất yếu của lịc hsử.Nhưng ngày nay, sự cực đoan đó lại đang dịch chuyển về cực ngược lại… Ngôn ngữ trên truyền hình cũng đang bị “Tây hóa”. Ảnh minh họaTrở lại với phạm vi hẹp hơn: Ngôn ngữ tiếng Việt trên truyền hình. Hiện córất nhiều kênh truyền hình đang hoạt động ở Việt Nam, trong đó, qua mạngtruyền hình cáp cũng có rất nhiều kênh truyền hình nước ngoài với nhữngchương trình rất hấp dẫn, lôi cuốn người xem. Đài truyền hình Việt Nam,trong xu thế đó, cần phải cạnh tranh với các kênh truyền hình khác bằngnhiều công cụ, trong đó, nói làm sao để dễ hiểu là công cụ rất quan trọng.Điều đó không có nghĩa là phải dùng tiếng Anh trong những từ rất phổ cậpđã nói ở trên. Đồng ý là có những từ ngữ không thể không vay mượn được(internet, photocopy, fax…), nhưng có những từ ngữ mà tiếng Việt đã có sẵnsàng, tại sao lại phải vay mượn? Mà khi vay mượn lại sử dụng một cách rấtlố bịch.Thật ra đó không phải là vay mượn nữa, mà là “ta chê ao ta”, là quên cộinguồn. Phải chăng thay vì dùng chữ Ngân hàng, ta lại nói Bank để cho nhàbăng này mang dáng dấp hiện đại hơn, uy lực tài chính lớn hơn? Phải chăngkhi dùng chữ “ghem sâu” (game show) ý ta muốn nói mọi người khi thamgia trò chơi truyền hình này phải có phong cách chơi quốc tế hơn? Vì mụcđích gì đi nữa, chúng ta đang chê rằng tiếng Việt không đủ phong phú, hoặctiếng Việt không thích hợp cho môi trường hội nhập ngày nay. Tôi cho rằng,đài truyền hình phải đóng vai trò tiên phong trong sự nghiệp gìn giữ và pháthuy tiếng Việt.Thật là vui mừng, hạnh phúc khi dân Việt Nam được hội nhập với thế giới.Nhưng cũng thật là đau ...