Ngữ văn 11 - Phân tích tác phẩm thơ

Thông qua tài liệu phân tích tác phẩm thơ thấy được tình yêu nước của các nhà thơ. Tài liệu nhấn mạnh tinh thần yêu nước được thể hiện một cách chân thực nhất giúp ôn tập kiến thức Văn 11
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngữ văn 11 - Phân tích tác phẩm thơ đang v ồ lấy, cư ớp lấy “mồ i” - nhữ ng nạn nhâ n và c o n tàu tộ i nghiệp. “Cơn c uồ ng p ho ng cuố n sạc h tro ng đời N é m tan tành trê n mặt nước xa k hơi! C òn ai biết nổi c hìm k iếp ấy Mỗi só ng xô vồ cướp lấy mồ i Một mảnh thuyền, một tấm thân trôi!” Mở đầu b ài thơ là một tiếng k ê u thươ ng “Ô i!” (O h!) và hà ng lo ạt câu cảm thá n c ùng với điệp ngữ “b iết b ao nhiê u” va ng lê n4 lần gợi lên á m ảnh k hô ng c ùng về nỗ i xó t thư ơng và s ự hã i hùng đố i với c á i c hết đ au đớn c ủa cá c thuyền viê n, thuyềntrưở nggặp thảm họ a giữ a b iển đê m. (C o mbien d e marins… C o mb ie n ca p ita ine s, … c o mb ie n o nt dis p aru…, comb ien depatro ns morts,..). Tố Hữ u dị ch đư ợc từ “b iết b a o nhiê u” ha i lần: “Ô i! Biết bao thuyền viê n, thuyền trư ởng… Biết baođã chết rồi lá i bạn…” 2. C òn ai hay, hỡ i ngư ời x ấ u số … Năm thá ng d ần trô i q ua… Trên các bến cảng, nhữ ng c o n tàu k hác vẫn ra đi, và nhữ ng c on tàu k há c vẫn trở về cậpbến. N hư ng cũng có b iết b ao c ha già, mẹ yếu đợi c hờ mỏi mò n nhữ ng đứa co n đi b iển đ ã lâu ngà y c hư a trở về. Thậtđau thương“C ò n ai ha y hỡi người x ấu số…”. Dư ới đâu các đại d ươ ng, thi thể (nắm xư ơng tà n) vẫn b ị só ng xô đẩy. H a i lần bịđ a u đớn:chết tro ng hã i hùng, nay “t hi thể về đâu” và “trá n a nh va vào đá nhô đầu! ”. C hết khô ng mộ t nấm mồ! C hết vẫn cò nđau đớn: “G iữa mê nh mô ng, thi thể về đâ u Trá n anh va và o đá nhô đầu! ” Tưở ng t ượng là p hẩm chất của thơ. T ưởng tư ợng c àng pho ng p hú b a o nhiê u thì c ảm xúc c à ng sâ u lắng bấy nhiêu! N ghĩ vềthịt nát xương tan của nhữ ng thủy thủ, thuyền trư ởng xấu số mà nhà thơ đa u lò ng, thương xót. C ha mẹ họ mò n mỏ iđời c hờhọ trê n nhữ ng p hiến đã bờ đại d ươ ng, na y cũng đã chết cả rồi; c hết tro ng s ầu muộ n, chết trong già yếu. K hổ b a nó i vềha i cá i chết: c hết thảm k hố c của kẻ ra đ i, và cái chết lặng lẽ â m thầm c ủa mẹ c ha tro ng sự đợi c hờ vô vọng. C òn ai nữ ađể k hócthương cho nhữ ng ngườ i đ i b iển xấu số ? “Ô i! Biết bao mẹ cha hi vọ ng N gà y lại ngà y trê n b ãi b ờ quê N gó ng trông ai k hô ng thấy trở về!” Sự á m ảnh và nỗ i lo âu của mẹ c ha già yếu, c hết mòn mỏ i trong đợ c hờ tuyệt vọng - Tro ng nguyê n tác c hư ađư ợc lộ t tả đầy đủ tro ng bản dị ch thơ này. Mỗi tố i đến, lúc lên đ èn trong nhữ ng má i nhà ê m ấm nơi q uê hư ơng, trê n nhữ ng b ến bờ xứ sở, cũng c ó người nhắc đến tê ncác anh - những ngư ời xấu số đi mã i c hư a về. N gư ời thâ n t hư ơng c hỉ cò n b iết nhớ lại, gợi lại tiếng c ưới, câ u hát, chuyệnp hiê ulưu và nụ hô n thầm lé n của ngư ời yê u xưa. Kỷ n iệm cà ng chồng chất thì nỗi đau mất má t người thâ n yê u c àng xót xathương cảm : “C ó k hi ngư ời nhắc đến tê n a nh. Tro ng k húc hát, tiếng c ười, câ u c huyện, G iữa c ái hô n của cả người yê u, Lúc anh nằm d ướ i đ áy xa nh rêu!” Thương nhớ rồ i hy vọng. M ãi vẫn k hô ng thấy a nh trở về. Cũng có người thầm nhắc, băn k hoăn tự hỏ i: hay c á c anh (K ẻđắm tà u đã chết trê n đại d ư ơng mịt mùng) đ ã trở thành vua hải đảo nào, hay đa ng sống tro ng cuộc đời già u sá ng mànhạt tìnhq uê hư ơng? D òng chảy thời gia n tr ô i mã i…, trô i mãi. N ăm tháng mờ xa dần: “Rồi c hẳng a i c òn nhớ… dần tan”. C âuthơ:“Thâ n tro ng nư ớc, tê n tro ng trí nhớ” là một câu thơ hay, cảm động. H ình ảnh c ụ thể đặt tro ng thế s ánh đ ô i: “Thâ ntro ngnư ớc” (hình ảnh thể xác - mộ t nắm xương tan) và “tê n tro ng trí nhớ) (hình ảnh tinh thần). Tất cả đều rơi và o q uên lãng.C ác từngữ: “trí nhớ”, “thời gia n”, “bó ng đen”, “b iển sâ u”, “lò ng lã ng q uê n” đư ợc phối hợp tro ng mộ t chỉnh thể ngô n ngữ đ ểd iễn tảnỗ i đ a u lò ng và thươ ng c ảm c ủa nhà thơ trước sự khắc nghiệt của thời gia n và sự q uê n lãng. C hẳng cò n thấy a i nhớ đếnnhữ ng ngư ời đi b iển xấu số. C â u thơ d ịch k há hay: Rồi c hẳng cò n ai nhớ… d ần tan Thân tro ng nư ớc, tên tro ng trí nhớ… Thời gian q ua d ần p hủ b óng đen Trê n biển s â u và lò ng lãng q uê n!” Sự lãng q uê n của ngườ i đời càng làm cho nỗ i đ au dồ n tụ lại, né n c hặt lại tr o ng lò ng ngư ời vợ góa - người c ô p hụ!Đã bao nhiê u đêm dài, bao năm thá ng d ằng d ặc, nà ng đợi c hờ ngườ i c hồng xấu số. Tuổi xuâ n đ ã trô i q ua. Tro ng lúcngườ i đời b ậnrộn với c ô ng việc là m ăn ( c hà i lưới, cà y ruộng…) “chẳng ai nhớ d áng hình anh nữ a” thì chỉ có người vợ góa đau k hổ“bơ phờmỏi mắt” buồn tủi, đ au xó t thư ơng nhớ ngư ời c hồ ng thâ n yêu đ i b iệt mãi. M ọ i kỉ niệm đẹp một thời bi p hủ d ư ới “l ớptro tàn”của thời gia n đư ợc ngư ời vợ nhắc lại trong nỗi đa u tê tá i: “C hỉ đ êm đê m, giô ng b ã o gào la y N hững ng ...