Ngữ văn lớp 10: Đọc - hiểu bài Tựa Trích diễm thi tập

Trích diễm thi tập là một tuyển tập những bài thơ hay do Hoàng Đức Lương sưu tầm, tuyển chọn và biên soạn. Bộ tuyển tập này cho ta thấy niềm tự hào và ý thức trách nhiệm sâu sắc của tác giả trong việc bảo tồn di sản văn học của tiền nhân. Mời các bạn tham khảo bài soạn Tựa Trích diễm thi tập trước khi học trên lớp để cảm nhận tác phẩm sâu sắc hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngữ văn lớp 10: Đọc - hiểu bài "Tựa Trích diễm thi tập"Đọc - hiểu bài Tựa Trích diễm thi tậpI. KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNGBài tựa sách Trích diễm thi tập của Hoàng Đức Lương là một bài tựa hay với sựkết hợp giữa việc trình bày và biểu cảm cùng lập luận chặt chẽ. Qua bài tựa, ta thấyđược phần nào không khí thời đại, hiểu được tâm tư, tình cảm của tác giả đặc biệttấm lòng trân trọng, tự hào của tác giả về di sản văn hoá do ông cha ta để lại.II. GỢI Ý SOẠN BÀI1. Tìm hiểu lý do khiến thơ văn không lưu truyền hết ở đời”. Dựng dàn ý cho cácluận điểm.Trong phần đầu của bài tựa, tác giả trình bày bốn lý do khiến thơ văn không lưutruyền hết ở đời:- Lý do thứ nhất: Chỉ có thi nhân mới thấy được cái hay, cái đẹp của thi ca. Có thểđặt tên cho lí do này là: Ít người am hiểu.- Lý do thứ hai: Người có học thì bận rộn chốn quan trường hoặc lận đận trongkhoa cử, ít để ý đến thơ ca. Đặt tên: Danh sĩ bận rộn.- Lý do thứ ba: Có người quan tâm đến thơ ca nhưng không đủ năng lực và kiên trì.Đặt tên: Thiếu người tâm huyết.- Lý do thứ tư: Triều đình chưa quan tâm. Đặt tên: Chưa có lệnh vua...2. Đọc đoạn văn từ Vì bốn lý do kể trên...” đến ... mà không rách nát tan tành.Có phải đây là lí do thứ năm khiến thơ văn không lưu truyền hết ở đời”? Hãy đặtmột tên gọi.Ngoài bốn lý do thuộc về chủ quan, tác giả còn nêu lý do thuộc về khách quan.Đoạn tiếp theo từ Vì bốn lý do kể trên... đến ... mà không rách nát tan tành là lído thứ năm: thời gian và binh hoả có sức huỷ hoại ghê gớm. Đoạn văn kết lại bằngmột câu hỏi tu từ có ý nghĩa phủ định: ... thì còn giữ mãi thế nào được mà khôngrách nát tan tành? Câu hỏi biểu hiện nỗi xót xa của tác giả trước thực trạng đaulòng. Đó là nguyên nhân thôi thúc tác giả làm sách Trích diễm thi tập. Có thể đặttên: Thời gian, binh hỏa.3. Cho biết động cơ soạn sách, thái độ khiêm tốn của tác giả?Phần tiếp theo, tác giả trình bày động cơ khiến mình phải sưu tầm, tuyển chọn thơca dân tộc để soạn Trích diễm thi tập. Đó là:- Thực trạng tình hình sách vở về thơ ca Việt Nam rất hiếm không khảo cứu vàođâu được. Người học làm thơ như Hoàng Đức Lương chỉ trông vào thơ bách giađời nhà Đường.- Nhu cầu bức thiết phải biên soạn sách Trích diễm thi tập bởi vì một nước vănhiến, xây dựng đã mấy trăm năm, chẳng lẽ không có quyển sách nào có thể làmcăn bản.Đó là những động cơ thôi thúc tác giả soạn sách Trích diễm thi tập.Việc làm thì hết sức lớn lao, công phu và ý nghĩa, không phải ai muốn cũng làmđược. Song, tác giả thể hiện thái độ hết sức khiêm tốn. Đây là thái độ thường thấycủa người phương Đông thời trung đại. Hoàng Đức Lương tự coi mình là tài hènsức mọn, khi nói về việc đưa thơ của mình vào cuối các quyển, tác giả nói mạnphép phụ thêm những bài vụng về do tôi viết.4. Hoàng Đức Lương đã làm những gì để hoàn thành bộ sách?Để hoàn thành Trích diễm thi tập Hoàng Đức Lương đã phải: tìm quanh hỏi khắpđể sưu tầm thơ ca của những người đi trước. Rồi tác giả thu lượm thêm thơ củacác vị hiện đang làm quan trong triều. Sau đó là công việc biên soạn chọn lấy bàihay rồi chia xếp theo từng loại. Tác giả đặt tên sách là Trích diễm, gồm 6quyển. Đây là công việc đòi hỏi tốn nhiều thời gian, công sức, người không tâmhuyết sẽ không thể làm được.5- Cho biết nghệ thuật trình bày luận điểm kết hợp với biểu cảm của tác giả?Bài tựa lập luận chặt chẽ, chất trữ tình hoà quyện vào chất nghị luận. Tác giả trìnhbày luận điểm một cách rõ ràng, mạch lạc và khúc chiết.Lòng yêu nước được thể hiện ở thái độ trân trọng di sản văn hoá của cha ông, niềmđau xót trước thực trạng. Qua lời tựa, người đọc còn thấy được cả không khí thờiđại cùng tâm trạng của tác giả. ...