Ngữ văn lớp 10: Soạn bài Thư dụ Vương Thông lần nữa

Mời các bạn học sinh tham khảo bài soạn văn truyện cười "Thư dụ Vương Thông lần nữa" của Nguyễn Trãi trước khi học trên lớp để cảm nhận rõ hơn nghị luận sắc bén, mạnh mẽ, giàu sức thuyết phục của tác phẩm nhé.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngữ văn lớp 10: Soạn bài "Thư dụ Vương Thông lần nữa"Soạn bài: Thư dụ Vương Thông lần nữaI. YÊU CẦU CẦN ĐẠTThư lại dụ Vương Thông của Nguyễn Trãi là một tác phẩm nghị luận sắc bén, mạnh mẽ,giàu sức thuyết phục. Bức thư đã thể hiện ý chí quyết thắng, tinh thần yêu chuộng hoàbình của quân dân ta. Bức thư cũng thể hiện chiến lược công tâm (đánh vào lòngngười) của Nguyễn Trãi vì thế mà có sức mạnh hơn mười vạn tinh binh.II. GỢI Ý ĐỌC HIỂU1. Nêu mục đích của bức thư?Nguyễn Trãi thuyết phục Vuơng Thông ra hàng để không phải chứng kiến cảnh can qua,máu xương hao tổn không cần thiết, mà thất bại vẫn hoàn thất bại. Tất cả lời lẽ, dẫnchứng, tình lý đều nhẳm thực hiện mục đích ấy.2. Tìm hiểu bố cục bức thư.Bức thư có thể chia làm 3 phần lớn:- Phần I: Từ đầu đến Sao đủ để cùng nói việc binh được (Nêu cao tư tưởng dùng binh,tầm quan trọng của thờivà thế).- Phần II: Từ Trước đây các ông... đến ...bại vong có sáu (Phân tích tình hình trướcđây và hiện nay đặc bịêt là 6 nguyên nhân dẫn tới bại vong tất yếu của quân giặc).- Phần III: Còn lại (Khuyên giặc ra hàng).Các phần trong bức thư tuân thủ theo mạch lô-gic vô cùng chặt chẽ: Lời khuyên phải cócơ sở tư tưởng trước nhất (phần 1). Trên cơ sở tư tưởng mà phân tích tình hình, chỉ ranguyên nhân thất bại của đối phương (phần 2). Từ đó khuyên đối phương sớm hàng phục(phần 3). Mạch logic này thể hiện tính tối ưu trong nghệ thuật lập luận, không thể thayđổi.3. Tìm hiểu tư tưởng bức thư, tình thế và nguyên nhân thất bại của giặc.Tác giả mở đầu bức thư bằng tử tưởng dùng binh, một trong những tư tưởng quan trọngcủa binh pháp là hiểu biết thờivà thế: Được thời và thế thì biến mất thành còn, hoánhỏ thành lớn; mất thời không thế thì hoá mạnh ra yếu, yên lại thành nguy. Đây chính làđiểm yếu nhất của đối phương trong tình hình hiện tại.Bức thư chỉ rõ tình thế của giặc ở Trung Quốc cũng như Việt Nam: Ở Trung Quốc Ngômạnh không bằng Tần, phía Bắc có địch Thiên Nguyên, phía Nam có nội loạn TầmChâu... Ở Việt Nam giặc đang ở kế cùng lực kiệt, lính tráng mỏi mệt, trong khônglương thảo ngoài không viện binh và điều quan trọng là làm điều phi nghĩa trái vớilòng dân.Trên cơ sở phân tích tình hình, tác giả vạch rõ sáu nguyên nhân dẫn tới thất bại của giặcminh: Bên trong thiếu thốn người chết quân ốm- Bên ngoài, viện binh đã bại - Trongnước còn phải lo phòng thủ quân Nguyên- Người chẳng sống yên, nhao nhao thất vọng - nội bộ lục đục gian thần, chúa yếuxương thịt hại nhau - Phía ta trên dưới đồng lòng anh hùng tận lực.Từ việc phân tích tình hình và sáu nguyên nhân dẫn đến thất bại khiến cho đối phương dùmuốn hay không cũng phải thừa nhận tâm phục khẩu phục, tác giả đưa ra lời khuyênchỉ ra con đường tất yếu là chỉ có ra hàng mới xét rõ sự cơ, hiểu sâu thời thế. Ra hàngsẽ bảo đảm được yên ổn lại được nước tôi phụng cống xưng thần.Cuối cùng tác giả không quên chứng tỏ thực lực bằng việc thánh thức giặc giao chiếnmột trận thư hùng. Như vậy, tất cả những điều đã nói không phải chỉ là nói suông.Lí lẽ mạnh mẽ như sức mạnh hơn mười vạn binh.4- Phân tích tư thế của người viết thư.Đọc kĩ bức thư, chú ý lời xưng hô và các hình ảnh tiêu biểu để thấy được tư thế của ngườiviết.Mở đầu, tác giả xưng hô rất trang trọng Thư kính đưa.... Tính chất trang trọng ấy đượcduy trì từ đầu đến cuối nhưng đọc kỹ sẽ thấy trong lời lẽ có sự châm biếm, mỉa mai, phêphán một cách kiên quyết, không kiêng dè đặc biệt những hình ảnh mang tính miệt thị:hạng thất phu đớn hèn thế là có phải đại trượng phu không, hay chỉ là đàn bà thôiCái lối đàn bà mang cái nhục khăn yếm... Ngay trong cách xưng hô, mặc dù trang trọnggọi các ông nhưng xưng ta, chúng ta ... cũng ngầm đặt mình ở thế trên. Điều đó chothấy người viết ở tư thế chiến thắng, tư thế nắm chính nghĩa đang được thời và cóthế.5- Phân tích niềm tin tất thắng và tinh thần yêu chuộng hoà bình.Bức thư thể hiện niềm tin tất thắng và tinh thần yêu chuộng hoà bình của tác giả và quândân nước Việt. Điều này thể hiện rõ trên mọi phương diện từ việc đánh giá tình hình: Tamạnh địch yếu đến việc chỉ ra sáu nguyên nhân dẫn đến bại vong tất yếu của địch. Từviệc khuyên địch ra hàng đến việc sẵn sàng thách thức một trận thư hùng. Tinh thầnyêu chuộng hoà bình thể hiện rõ ở cuối lời dụ (trước khi đưa ra lời thách thức): Nếumuốn rút quân về nước, ta sẽ sửa sang cầu cống, mua sắm tàu thuyền ...theo như lệtrước. Điều này không chỉ thể hiện trên lời nói mà bằng việc làm cụ thể sau chiến thắng(Nguyễn Trãi đã đề cập đến trong Bình Ngô Đại Cáo).6- Nhận xét về nghệ thuật lập luận của tác giả.Nghệ thuật lập luận của tác giả sắc bén, khúc chiết, mạnh mẽ, giàu sức thuyết phục. Cácdẫn chứng đều lấy từ thực tế, tiêu biểu và chân thực, bố cục rõ ràng, mạch lạc và hết sứclô-gic, phân tích vừa có lý vừa có tình, tất cả đều tập trung làm rõ tư tưởng, lập trường,quan điểm. Bức thư thể hiện tính mẫu mực trong nghệ thuật lập luận của một áng vănnghị luận cổ điển. ...