Ngứa có nguy hiểm và phiền phức không?

Ngứa có nguy hiểm và phiền phức không?Ngứa là triệu chứng chính của bệnh lý về da nhưng nó cũng là một biểu hiện quan trọng của một chứng bệnh nội tạng hay hệ thống mà từ lâu đã được biết là gây ra ngứa. Với tiến bộ mới trong 10 năm qua đã cung cấp cái nhìn sâu vào bệnh học thần kinh của ngứa và đã mở ra những khả năng thú vị để cải thiện điều trị. Đi tìm… đường dẫn của ngứa BS sẽ khám để biết ngứa là do bệnh lý nội tạng hay do...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngứa có nguy hiểm và phiền phức không?Ngứa có nguy hiểm và phiền phức không?Ngứa là triệu chứng chính của bệnh lý về da nhưng nó cũng là một biểu hiện quantrọng của một chứng bệnh nội tạng hay hệ thống mà từ lâu đã được biết là gây rangứa. Với tiến bộ mới trong 10 năm qua đã cung cấp cái nhìn sâu vào bệnh học thầnkinh của ngứa và đã mở ra những khả năng thú vị để cải thiện điều trị.Đi tìm… đường dẫn của ngứaBS sẽ khám để biết ngứa là do bệnh lý nội tạng hay do nguyên nhân nào đó hay là dobệnh lý về da liễu.Khi các bệnh lý nội tạng là nguyên nhân gây ngứa, bệnh nhân (BN) có thể có làn da bìnhthường hoặc xuất hiện tổn thương phụ, chẳng hạn như: vết trầy xước da do gãi, các nốtsẩn ngứa, hoặc dấu hiệu của nhiễm khuẩn thứ phát. BN có thể có các dấu hiệu ban cánhbướm ở mặt - dấu hiệu đặc trưng của lupus ban đỏ hệ thống (ban đỏ ở 2 gò má bắc cầuqua sống mũi). Hay những dấu hiệu khác của bệnh nội tạng khác như sau:- Ngứa do bệnh suy thận: khô da lan tỏa, tổn thương móng tay. BN có thể có các dấu hiệucủa đau thần kinh ngoại biên, mệt mỏi, phù, cao huyết áp… và các dấu hiệu của tăng urêmáu khác…- Ngứa do ứ mật: dấu hiệu của bệnh gan bao gồm vàng da, xanh xao, nốt giãn mạch hìnhnhện, lách to và cổ trướng…- Ngứa do bệnh lý nội tiết: BN suy giáp có móng tay giòn và khô, da và tóc khô dễ gãy vàrụng. BN tăng năng tuyến giáp có dấu hiệu như: nhịp tim nhanh, run tay, lồi mắt, rungnhĩ…- Ngứa do bệnh lý huyết học: BN thiếu sắt có thể bị ngứa và thường biểu hiện: da xanhxao, niêm mạc mắt nhạt màu…- Ngứa và các bệnh ác tính: BN có bệnh Hodgkin có thể phát hiện được do nổi một haynhiều hạch. Hạch ở cổ, nách, hoặc bẹn, sốt kéo dài, đổ mồ hôi đêm, yếu mệt, sụt cân dùviệc ăn uống vẫn bình thường, ho hoặc khó thở, ngứa ngoài da.Khi ngứa đi kèm với sang thương ngoài da gợi ý bệnh lý chuyên khoa da liễu nhiều hơn.Xét nghiệm cần làm khi bị ngứa dai dẳng và không cótổn thương trên daKiểm tra chức năng thận.Công thức máu.Xét nghiệm hormone tuyến giáp, tuyến cận giáp.Xét nghiệm chức năng gan, Xquang, CT Scan, MRI cũngcó thể hữu ích trong ngứa khu trú do bệnh lý thần kinh: vídụ do khối u tủy sống, do bệnh thoái hóa cột sống…Tầm soát ung thư được chỉ định khi nghi ngờ (giảm cân, thay đổi tính chất và thói quenđại tiện…). Xét nghiệm HIV được chỉ định khi có vấn đề (sút giảm cân nặng, sử dụngcác chất gây nghiện không an toàn, tình dục không an toàn…).Xét nghiệm phân, máu tìm ký sinh trùng.Điều trị ngứa như thế nào?Việc điều trị chứng ngứa do bệnh lý nội tạng hay hệ thống thay đổi tùy theo nguyên nhângây bệnh. Liệu pháp mới dựa trên những tiến bộ trong sự hiểu biết về cơ chế gây ngứa.Tuy nhiên, không cần phải điều trị dứt điểm chứng bệnh mà chỉ điều trị triệu chứng nhằmxoa dịu dấu hiệu ngứa làm BN khó chịu mà thôi. Nếu bị chứng ngứa toàn thân thì trướchết, nên giữ mát cơ thể vì cường độ của ngứa thường bị tăng lên khi da bị nóng hoặc tăngtiết mồ hôi. Bạn nên tránh các loại thực phẩm nhiều gia vị và đồ uống có cồn.Menthol trong kem calamin dùng để bôi tại chỗ cũng được đánh giá cao ở nhiều BN, gâyra một cảm giác làm mát, dịu triệu chứng ngứa.Kem capsaicin 0,025%: có thể làm cho vùng da và khớp ít nhạy cảm với đau và ngứa dosuy yếu chất P trong tế bào thần kinh cảm giác ngoại biên, giảm dẫn truyền cảm giác. Chỉnên áp dụng với ngứa khu trú.Khô da là một nguyên nhân gây ngứa và luôn cần được khắc phục bằng duy trì độ ẩm choda bằng các dung dịch hay kem làm ẩm da, cải thiện môi trường sống, uống nước đủ vàtránh xà phòng. Khô da là trình trạng hay gặp ở người lớn tuổi và đặc biệt quan trọngtrong chứng khô da do suy thận mãn tính.Thuốc kháng histamin thường hiệu quả không cao, trừ khi cơ chế gây ngứa chủ yếu quatrung gian của histamine, ví dụ như: mề đay, nhờ tác động an thần của thế hệ thuốc khánghistamine H1 đầu tiên có thể hữu ích trong các trường hợp khác của ngứa kinh niênThuốc này thuộc dạng mua không cần toa, BN có thể tự ý dùng được nhưng nhớ đọc kỹhướng dẫn trước khi dùng.Những trường hợp ngứa khu trú, chỉ cần sử dụng thuốc bôi tại chỗ capsaicin. Trongtrường hợp không đáp ứng thì sử dụng kỹ thuật kích thích thần kinh bằng điện qua da(thượng bì) thường rất hiệu quả.Ngoài ra, một số biện pháp khác thường được bác sĩ chỉ định như:Corticosteroid dùng theo đường toàn thân hay tại chỗ không phải bản chất là thuốc chốngngứa và chỉ có hiệu quả làm giảm ngứa do kết quả của tình trạng viêm da.Liệu pháp dùng tia cực tím B (có bước sóng 311nm) là có lợi trong tình trạng ngứa toànthân do hầu hết các nguyên nhân, và đặc biệt hữu ích trong ngứa do suy thận giai đoạncuối.Dùng doxepin theo đường uống, một thuốc chống trầm cảm ba vòng (tricyclic), là mộtchất ức chế không đặc hiệu hấp thu lại adrenaline và noradrenaline ở hậu synap và là mộtthuốc có tác dụng chống ngứa hiệu quả. Ban đầu nên sử dụng với liều lượng thấp, và sửdụng hết sức thận trọng ở BN gan hoặc bệnh tim mạch. Không nên đột ngột ngưng hoặcdùng đồng thời vớ ...