Người cao tuổi nên dùng thuốc kháng sinh như thế nào?

Hầu hết ở người cao tuổi (NCT) mọi chức năng của cơ thể đều bị suy giảm dần theo năm tháng, đặc biệt là hệ thống miễn dịch (hệ thống tạo kháng thể để chống lại các tác nhân lạ đối với cơ thể), não bộ. Trong suốt cuộc đời của một NCT có thể có ít hoặc nhiều đợt bị nhiễm khuẩn dù nặng hay nhẹ và mỗi một lần như vậy có thể đã được dùng một loại kháng sinh (KS) nào đó, nay phải dùng lại thì có nhiều loại KS sẽ mất tác dụng hoặc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người cao tuổi nên dùng thuốc kháng sinh như thế nào? Người cao tuổi nên dùng thuốc kháng sinh như thế nào? Hầu hết ở người cao tuổi (NCT) mọi chức năng của cơ thể đều bịsuy giảm dần theo năm tháng, đặc biệt là hệ thống miễn dịch (hệ thốngtạo kháng thể để chống lại các tác nhân lạ đối với c ơ thể), não bộ. Trongsuốt cuộc đời của một NCT có thể có ít hoặc nhiều đợt bị nhiễm khuẩndù nặng hay nhẹ và mỗi một lần như vậy có thể đã được dùng một loạikháng sinh (KS) nào đó, nay phải dùng lại thì có nhiều loại KS sẽ mấttác dụng hoặc giảm hẳn tác dụng (chưa kể có khi còn gây nguy hiểm).Vì vậy, NCT phải hết sức thận trọng khi dùng KS, vì thuốc đưa vào cơthể NCT rất khác với thuốc KS đưa vào cơ thể trẻ. Những trở ngại khi dùng KS cho NCT Do đặc điểm sinh lý của NCT, cho nên có nhiều điều bất lợi khi dùngthuốc KS. Khi dùng thuốc KS bằng đường uống thì khả năng hấp thu thuốcKS ở đường tiêu hóa sẽ giảm, làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị (bệnhkhỏi chậm hoặc không khỏi). Mức độ hấp thu thuốc KS giảm nhiều hay ítcòn tùy thuộc vào mức độ lão hóa của cơ thể từng người. Nếu mức độ lãohóa ít thì sự hấp thu tốt hơn nhiều so với cơ thể có sự lão hóa nhiều, và khimức độ lão hóa tăng thì khả năng gắn protein vào huyết tương cũng giảm.Nếu KS gắn vào protein huyết tương giảm thì làm xuất hiện hiện tượng KSlưu hành dưới dạng tự do và sẽ gây độc hại cho cơ thể. Sự phân phối thuốc KS trong cơ thể NCT cũng có nhiều thay đổi, hiệntượng này tùy thuộc vào tính chất của từng loại thuốc KS và trạng thái bệnhlý của từng người. Việc đào thải thuốc KS qua đường thận cũng sẽ giảm,nhất là các loại thuốc thuộc nhóm beta-lactam, aminoglycoside, sulfamide,cotrimoxazol... do NCT có hiện tượng suy giảm nephron, kéo theo suy giảmchức năng của thận. Ngoài ra, ở NCT thường hay bị thiếu vitamin K, thườngdo một số tạp khuẩn đường ruột tổng hợp nên, nhưng do dùng các thuốc KSđường uống sẽ tiêu diệt một số vi khuẩn sinh vitamin K, làm cho NCT thiếuđi một lượng vitamin K có thể dẫn đến rối loạn đông máu. Một số KS d ùnglâu ngày có thể gây tiêu chảy kéo dài dễ dẫn đến hạ kali, đặc biệt đối vớinhững người đang dùng digoxin thì có thể gây ngộ độc digoxin. Một sốthuốc có ảnh hưởng đến chức năng của gan như: sulfamid, lincomycin,clindamycin, nhóm quinolon khi dùng cho NCT có chẩn đoán bị suy gan thìcàng nên thận trọng. Những loại KS cần lưu ý khi dùng cho NCT Một số KS có chứa Na+, K+ tuy hàm lượng thấp nhưng do dùng liềucao và thời gian dài như carboxypenicillin, penicillin có thể gây độc chongười bệnh. Nhóm aminoglycoside gây độc cho thận, cơ quan thính giác nênkhi dùng cho NCT phải được theo dõi cẩn thận. Một số thuốc KS như carbenicillin, colistin có khả năng làm giảm kalimáu cho nên cần thận trọng khi dùng kết hợp với các thuốc nhuận tràng,thuốc lợi tiểu, thuốc glyccoside trợ tim... Nên hạn chế dùng (hoặc chỉ dùng khi thật cần thiết) đối với nhómchloramphenicol, rifamycin, nitrofurantoin, gentamycin, lincomycin. Khi nào thì chỉ định dùng KS cho NCT? Trong mọi trường hợp, KS chỉ được dùng khi người thầy thuốc khámbệnh xác định là có bệnh nhiễm trùng bởi vi khuẩn, vi nấm hoặc mắc bệnhnhiễm virus nhưng có bội nhiễm vi khuẩn. Cũng có những trường hợp ngườita dùng KS trong việc phòng nhiễm khuẩn trong phẫu thuật. Tuy vậy, trongcác bệnh nhiễm khuẩn thì việc dùng KS nào là hoàn toàn do bác sĩ khámbệnh cho người bệnh đó quyết định, trên cơ sở biết được chắc chắn vi khuẩngì, kết quả của xét nghiệm KS đồ là điều lý tưởng nhất, nếu không sẽ dựavào phác đồ điều trị của Bộ Y tế ban hành (bởi vì mỗi cơ thể và mỗi mộtbệnh nhiễm khuẩn có thể dùng một loại KS khác nhau). Để hạn chế vi khuẩn kháng thuốc KS, ngay từ đầu nên dùng KS phổhẹp. Để tránh xảy ra hiện tượng dị ứng nên hỏi kỹ người bệnh về tiền sử sửdụng thuốc KS và cho làm phản ứng trước lúc sử dụng thuốc KS. Nên dùng KS sớm khi đã có chẩn đoán lâm sàng là bệnh nhiễmkhuẩn. Nên tránh các thuốc KS có ảnh hưởng đến chức năng của thận, nếubắt buộc phải dùng thì cần giảm liều. ...