Nguồn gốc và hướng tiến hoá của nhóm Có ống khí

Tổ tiên của chúng là giun đốt (nhóm giun nhiều tơ). Trong các nhóm động vật chân khớp thì nhóm Có khí quản đã thích nghi với điều kiện trên cạn từ rất sớm. Chúng sống trong đấtẩm, thảm mục hay trên bề mặt đất. Tuy vậy chúng vẫn có nhiều đặc điểm có quan hệ với đời sống dưới nước như phân đốt đồng hình, hô hấp qua bề mặt cơ thể, hệ bài tiết biến đổi từ hậu đơn thận......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguồn gốc và hướng tiến hoá của nhóm Có ống khí Nguồn gốc và hướng tiến hoá của nhóm Có ống khíTổ tiên của chúng là giun đốt (nhóm giun nhiềutơ). Trong các nhóm động vật chân khớp thìnhóm Có khí quản đã thích nghi với điều kiệntrên cạn từ rất sớm. Chúng sống trong đấtẩm, thảm mục hay trên bề mặt đất. Tuyvậy chúng vẫn có nhiều đặc điểm có quan hệvới đời sống dưới nước như phân đốt đồnghình, hô hấp qua bề mặt cơ thể, hệ bài tiết biếnđổi từ hậu đơn thận...Để thích nghi với điều kiện sống trên cạn, cóống khí đã hình thành đầu có số đốt ổn định,hình thành cơ quan hô hấp là ống khí, cơ quanbài tiết là ống malpighi.... Nhiều chân còn cónhiều đặc điểm cổ như phân đốt đồng hình,nhiều đốt, chưa phân biệt phần ngực vớiphần bụng, bụng còn phần phụ chuyển vận...Ngược lại côn trùng thì tiến hoá theo hướng ổnđịnh phần ngực và phần phụ ngực (đặc biệt làxuất hiện cánh giúp cho côn trùng phát tánnhanh chóng), phần phụ bụng tiêu giảm, số đốtbụng thu gọn. Bên cạnh đó côn trùng còn hìnhthành nhiều đặc điểm quan trọng như hoànchỉnh ống khí, ống malpighi, tăng cường tầngcuticun chống mất nước, thụ tinh trong...Nhờ vậy côn trùng phát triển rất mạnh và đãchiếm lĩnh hầu hết mọi sinh cảnh và nhanhchóng thích nghi mà ít nhóm động vật nào sánhđược.Đối với lớp động vật nhiều chân thì nhóm độngvật chân môi là nhóm cổ hơn thể hiện số đốtnhiều, phân đốt đồng hình, còn nhóm chân képthì phân hoá xa hơn do cơ thể đã có hiện tượngtập trung từng đôi đốt.Đối với lớp côn trùng thì nhóm Hàm trong (Hàmẩn) còn gần với tổ tiên hơn thể hiện các đặcđiểm như chưa có cánh, chưa có biến thái, phầnbụng còn nhiều đốt và vết tích phần phụ. Tuyvậy phần phụ miệng ẩn kín trong xoang miệngđã thể hiện sự gắn bó với môi trường đất vàthảm mục. Nhóm Hàm ngoài (Hàm lộ) phát triểntheo hướng ổn định số đốt, phát triển phần phụmiệng, hình thành cánh, xuất hiện biến thái...Đầu tiên xuất hiện nhóm biến thái không hoàntoàn, sau đó xuất hiện nhóm biến thái hoàn toàn(sớm hơn 70 triệu năm).Hoá thạch cổ nhất của động vật nhiều chân tìmthấy vào đầu kỷ Đevon, cách đây khoảng 400triệu năm, sau đó 20 triệu năm (Đevongiữa) mới xuất hiện côn trùng cổ như bộĐuôi bật (Collembola), Hàm cổ(Archaetognatha). Nhóm côn trùng có cánhxuất hiện đó triệu năm (cuối sau 80cacbon) gần như đồng thời với các nhómcôn trùng cổ còn tồn tại đến ngày nay như cácbộ Gián, Chuồn chuồn, Phù du... Thời gian mànhóm côn trùng có cánh chiếm lĩnh không gian ítnhất tới 100 triệu năm, khi mà bò sát hay chimchưa xuất hiệnThảo Hiên