Nguồn nhân lực trong nền kinh tế số: Kinh nghiệm một số quốc gia châu Á và khuyến nghị cho Việt Nam

Bài viết với phương pháp phân tích định tính, bao gồm tổng hợp, phân tích kinh nghiệm về phát triển nguồn nhân lực của các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc và đánh giá thực trạng nguồn nhân lực của Việt Nam trong lĩnh vực kinh tế số, từ đó có thể rút ra những hàm ý chính sách nhằm hỗ trợ việc nâng cao nguồn nhân lực trong lĩnh vực kinh tế số, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguồn nhân lực trong nền kinh tế số: Kinh nghiệm một số quốc gia châu Á và khuyến nghị cho Việt Nam NGUỒN NHÂN LỰC TRONG NỀN KINH TẾ SỐ: KINH NGHIỆM MỘT SỐ QUỐC GIA CHÂU Á VÀ KHUYẾN NGHỊ CHO VIỆT NAM Trần Thị Hồng Cúc(1), Ngô Thị Thoại An(2) TÓM TẮT: Kinh tế số Ďang trở thành một xu hướng không thể phủ nhận của Việt Namvà nhiều quốc gia khác trên thế giới. Để phát triển kinh tế số, Việt Nam phải vượtqua nhiều thách thức, trong Ďó có thách thức về nguồn nhân lực. Sự phát triểncủa kinh tế số Ďòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao Ďể triển khai và vận hànhnền kinh tế số một cách hiệu quả. Việc học hỏi từ kinh nghiệm phát triển nguồnnhân lực trong lĩnh vực kinh tế số của các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc vàTrung Quốc có thể mang lại nhiều giải pháp hữu ích giúp Việt Nam nâng caochất lượng nguồn nhân lực, từ Ďó tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia. Bằngphương pháp phân tích Ďịnh tính, bao gồm tổng hợp, phân tích kinh nghiệm vềphát triển nguồn nhân lực của các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, TrungQuốc và Ďánh giá thực trạng nguồn nhân lực của Việt Nam trong lĩnh vực kinh tếsố, từ Ďó có thể rút ra những hàm ý chính sách nhằm hỗ trợ việc nâng cao nguồnnhân lực trong lĩnh vực kinh tế số, Ďáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế bền vững. Từ khoá: Nguồn nhân lực, kinh tế số, Việt Nam. ABSTRACT: The digital economy is becoming an undeniable trend in Vietnam and manyother countries around the world. To develop the digital economy, Vietnam mustovercome numerous challenges, including those related to human resources. Thedevelopment of the digital economy requires high-quality human resources toeffectively implement and operate the digital economy. Learning from theexperiences of developing human resources in the digital economy sector ofcountries such as Singapore, Korea and China can provide valuable solutions tohelp Vietnam enhance the quality of its human resources, thereby increasingnational competitiveness. Through qualitative analysis methods, includingsynthesis, analysis of experiences in developing human resources in countrieslike Singapore, Korea, China and evaluating the current situation of human1. Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh - Phân hiệu Vĩnh Long. Email: cuctth@ueh.edu.vn2. Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh - Phân hiệu Vĩnh Long. Email: anntt@ueh.edu.vn 402resources in Vietnam in the digital economy sector, policy implications can bedrawn to support the improvement of human resources in the digital economy,meeting the needs of sustainable economic development. Keywords: Human resources, digital economy, Viet Nam. 1. Giới thiệu Nguồn nhân lực Ďược coi là yếu tố cơ bản của lực lượng sản xuất, trong mỗigiai Ďoạn phát triển khác nhau, xã hội cần có nguồn nhân lực với trình Ďộ phùhợp. Trong thời Ďại công nghệ số phát triển mạnh mẽ hiện nay, nâng cao nguồnnhân lực trong nền kinh tế số Ďóng vai trò quan trọng Ďối với việc Ďáp ứng cácyêu cầu của sự phát triển bền vững. Nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉgiúp tăng cường năng suất lao Ďộng, mà còn là yếu tố quyết Ďịnh cho sự thànhcông và cạnh tranh của các doanh nghiệp và quốc gia trên thị trường toàn cầu. Để nâng cao nguồn nhân lực trong nền kinh tế số, việc Ďầu tiên cần Ďược thựchiện là Ďào tạo và phát triển kĩ năng cho lao Ďộng. Đầu tư vào giáo dục và Ďào tạochuyên sâu về công nghệ thông tin, kĩ năng số hoá, quản lí dữ liệu sẽ giúp nhânviên nắm vững công nghệ mới, từ Ďó tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.Xây dựng môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sáng tạo và học hỏi liêntục cũng Ďóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Thúc Ďẩy sự hợp tác giữa doanh nghiệp, trường học và chính phủ cũng Ďóngvai trò quan trọng trong việc nâng cao nguồn nhân lực trong nền kinh tế số. Cácchương trình Ďào tạo, học bổng, dự án nghiên cứu chung giữa các bên sẽ giúpcung cấp kiến thức và kĩ năng mới cho người lao Ďộng, từ Ďó thúc Ďẩy sự pháttriển bền vững của nền kinh tế số. Xây dựng và phát triển nguồn nhân lực là một trong những vấn Ďề Ďược ưutiên bởi hầu hết các chính phủ trên thế giới, vì Ďây là yếu tố quyết Ďịnh trực tiếpĎến sự phát triển bền vững của quốc gia. Các quốc gia châu Á như Singapore,Hàn Quốc, Trung Quốc Ďã chứng minh rằng, nguồn nhân lực chất lượng cao làmột trong yếu tố quan trọng giúp họ phát triển kinh tế nhanh chóng và bền vững.Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, nguồn nhân lực Ďóng vai trò ngày càng quantrọng. Do Ďó, nâng cao nguồn nhân lực trong nền kinh tế số Ďòi hỏi sự Ďầu tưchiến lược và bền vững từ các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ. Chỉ khi cónguồn nhân lực chất lượng cao, Ďa dạng và sẵn sàng thích nghi với thách thứccủa thế giới số mới, nền kinh tế số mới có thể phát triển bền vững và cạnh tranhtrên thị trường toàn cầu. 2. Cơ sở lí thuyết và phương pháp nghiên cứu 2.1. Cơ sở lí thuyết 2.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực Nguồn nhân lực Ďược hiểu như ―nguồn lực con người‖, Ďược coi là một côngcụ quan trọng Ďể thực thi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn nhân lực 403bao gồm bộ phận dân số ở Ďộ tuổi lao Ďộng, có khả năng lao Ďộng, cũng nhưnhững người ngoài Ďộ tuổi lao Ďộng tham gia vào lao Ďộng - hay còn Ďược gọi lànguồn lao Ďộng. Nguồn nhân lực chất lượng cao Ďược Ďịnh nghĩa là những người lao Ďộng cótrí tuệ, kiến thức chuyên môn tốt, Ďược Ďào tạo từ cơ bản Ďến chuyên sâu Ďể Ďápứng yêu cầu và nhiệm vụ của thị trường lao Ďộng hiện nay. Để Ďánh giá nguồn nhân lực, mọi người thường xem xét từ hai góc Ďộ chính:số lượng và chất lượng. Số lượng của nguồn nhân lực Ďược xác Ďịnh dựa trên cácchỉ tiêu về quy mô và tốc Ďộ tăng dân số. Quy mô dân số càng lớn và tốc Ďộ tăngdân số càng nhanh, thì quy mô và tốc Ďộ của nguồn nhân lực xã hội sẽ ...