Nguyên nhân Hẹp eo động mạch chủ

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên đại học, cao đẳng chuyên ngành y khoa - Giáo trình thực hành tim mạch của học viên quân y giúp cung cấp và củng cố kiến thức về tim mạch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên nhân Hẹp eo động mạch chủ HÑp eo ®éng m¹ch chñ Lμ bÖnh tim bÈm sinh (TBS) còng th−êng gÆp, chiÕmkho¶ng 8% c¸c bÖnh TBS. CÇn ph¸t hiÖn sím ë trÎ s¬ sinh hay ëtrÎ nhá v× lμ bÖnh nguy hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn tö vong. ChÈn ®o¸nl©m sμng th−êng dùa vμo dÊu hiÖu kh«ng cã hay yÕu cña m¹chbÑn so víi m¹ch c¸nh tay, tiÕng thæi t©m thu th−êng kh¸ ®iÓnh×nh. HÑp eo §MC rÊt hay ®i kÌm víi c¸c bÖnh TBS phøc t¹pkh¸c mμ ®Æc biÖt hay gÆp trong héi chøng Turner (20%), héichøng Noonan. C¸c biÕn chøng muén cña bÖnh cã thÓ gÆp lμ ph×nh m¹cht¹i chç hÑp, t¸ch thμnh ®éng m¹ch chñ lªn, gi·n ph×nh vμ vì c¸cm¹ch m¸u n·o, t¨ng huyÕt ¸p ®éng m¹ch. T¨ng huyÕt ¸p cã thÓcßn tån t¹i ngay c¶ sau khi phÉu thuËt söa ch÷a toμn bé ®Æc biÖtë c¸c bÖnh nh©n can thiÖp muén.I. Gi¶i phÉu bÖnh A. §¹i ®a sè c¸c tr−êng hîp hÑp eo §MC n»m ë ngay tr−íc vÞ trÝ xuÊt ph¸t cña èng ®éng m¹ch nghÜa lμ ë gÇn s¸t víi chç b¾t ®Çu cña §MC xuèng. Th−êng gÆp cã sù ph× ®¹i, co th¾t ë thμnh sau cña §MC g©y hÑp lßng m¹ch §MC ë vÞ trÝ nμy. Còng cã thÓ gÆp sù thiÓu s¶n cña eo §MC víi c¸c møc ®é kh¸c nhau. BÖnh cã thÓ ®ét ngét hoÆc tõ tõ dÉn ®Õn suy tim ø huyÕt ë trÎ nhá. §éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i th−êng xuÊt ph¸t ngay gÇn chç hÑp cña eo §MC. Trong mét sè hiÕm c¸c tr−êng hîp, vÞ trÝ hÑp n»m ë §MC ngùc hay §MC bông. B. TuÇn hoµn bµng hÖ th−êng gÆp ë bÖnh nh©n lín tuæi. §iÓn h×nh nhÊt lμ xuÊt ph¸t tõ ®éng m¹ch d−íi ®ßn, ®éng m¹ch vó trong, gian s−ên, ®éng m¹ch gi¸p tr¹ng xuèng, ®éng m¹ch chñ xuèng sau chç hÑp eo ®éng m¹ch chñ. C. C¸c tæn th−¬ng phèi hîp: ®a sè lμ c¸c bÊt th−êng cña buång tim tr¸i; van §MC cã 2 l¸ van chiÕm kho¶ng 519 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu 50% c¸c tr−êng hîp, hÑp d−íi van §MC, bÊt th−êng h×nh d¹ng van 2 l¸ (héi chøng Shone), TLT, èng nhÜ thÊt chung, t©m thÊt duy nhÊt, bÊt th−êng chç xuÊt ph¸t cña ®éng m¹ch d−íi ®ßn ph¶i.II. Sinh lý bÖnh HÑp eo §MC dÉn ®Õn t¨ng huyÕt ¸p víi sù chªnh lÖchhuyÕt ¸p t©m thu ë tay vμ ch©n. T¨ng hËu g¸nh do ®ã dÉn ®Õnph× ®¹i thÊt tr¸i vμ cuèi cïng dÉn ®Õn gi·n buång tim tr¸i vμ suytim tr¸i dÉn ®Õn suy tim toμn bé víi t¨ng ¸p §MP. HÑp eo §MCm¹n tÝnh sÏ dÉn ®Õn hiÖn t−îng ph¸t triÓn tuÇn hoμn bμng hÖ tõ§MC lªn sang §MC xuèng.III. TriÖu chøng l©m sµng A. DÊu hiÖu c¬ n¨ng: HÑp eo ®éng m¹ch chñ ph¸t hiÖn ®−îc ë ng−êi lín th−êng bëi dÊu hiÖu t¨ng huyÕt ¸p, ®au ®Çu hay lμ dÊu hiÖu ®au c¸ch håi. §èi víi c¸c bÖnh nh©n trÎ tuæi hay ph¶i nhËp viÖn v× c¸c ®ît suy tim ø huyÕt. B. TriÖu chøng thùc thÓ 1. M¹ch chi trªn n¶y m¹nh h¬n nhiÒu so víi m¹ch chi d−íi. Nh÷ng tr−êng hîp hÑp nÆng cã thÓ kh«ng thÊy m¹ch bÑn. Tuy nhiªn ë mét sè tr−êng hîp mμ ®éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i xuÊt ph¸t tõ ngay chç hÑp cña eo §MC th× m¹ch quay tr¸i còng kh«ng cã hoÆc yÕu nh− ®éng m¹ch bÑn. Cßn tr−êng hîp ®éng m¹ch d−íi ®ßn ph¶i quÆt ng−îc thùc qu¶n, m¹ch c¸nh tay ph¶i còng nhá vμ §M c¶nh ph¶i ®Ëp rÊt m¹nh. 2. HuyÕt ¸p chi trªn th−êng t¨ng tû lÖ thuËn víi møc ®é hÑp eo §MC. CÇn ph¶i ®o huyÕt ¸p ë tay bªn ph¶i, th−êng thÝch øng tèt khi huyÕt ¸p t©m thu ch−a v−ît qu¸ 150mmHg. 3. TiÕng thæi t©m thu th−êng nghe thÊy ë vïng d−íi ®ßn bªn tr¸i, cã thÓ lan ra l−ng ë vÞ trÝ c¹nh cét sèng. Ngoμi ra cã thÓ nghe thÊy c¸c tiÕng thæi liªn tôc do tuÇn hoμn bμng hÖ g©y ra. Trong c¸c tr−êng hîp phèi520 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu hîp víi van ®éng m¹ch chñ cã hai l¸ van chóng ta cã thÓ nghe thÊy tiÕng thæi t©m tr−¬ng, thæi t©m thu do hë, hÑp van §MC g©y nªn.IV. C¸c xÐt nghiÖm chÈn ®o¸n A. §iÖn t©m ®å: Th−êng cã dÊu hiÖu t¨ng g¸nh thÊt tr¸i. NÕu cã dÊu hiÖu t¨ng g¸nh thÊt ph¶i ë nh÷ng bÖnh nh©n h¬n 2 tuæi th× cÇn t×m c¸c tæn th−¬ng phèi hîp. B. Xquang ngùc: Cã thÓ b×nh th−êng hay biÕn ®æi nhÑ víi cung d−íi tr¸i gi·n. Kinh ®iÓn cã thÓ thÊy dÊu hiÖu 3 cung ë ®éng m¹ch chñ, quan s¸t thÊy ë t− thÕ th¼ng mÆt. Sau vμi tuæi cã thÓ thÊy c¸c dÊu hiÖu ®Æc hiÖu h¬n nh−: dÊu Ên x−¬ng s−ên, chØ sè tim ngùc t¨ng râ rÖt. H×nh 32-1. “DÊu Ên s−ên” trªn phim tim phæi th¼ng. C. NghiÖm ph¸p g¾ng søc: Cã thÓ thÊy dÊu hiÖu t¨ng huyÕt ¸p t©m thu ë c¸c bÖnh nh©n hÑp eo §MC. D. Siªu ©m Doppler tim: Lμ xÐt nghiÖm quyÕt ®Þnh chÈn ®o¸n ë trÎ nhá, tuy nhiªn cã thÓ gÆp khã kh¨n ë c¸c bÖnh nh©n lín tuæi. 1. Siªu ©m TM x¸c ®Þnh ®é dμy cña c¸c v¸ch tim, søc co bãp cña t©m thÊt tr¸i. 2. Siªu ©m Doppler mÇu vμ siªu ©m 2D cho phÐp x¸c ®Þnh vÞ trÝ vμ h×nh th¸i cña chç hÑp eo §MC, ®Æc biÖt 521 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com ...