NGUYÊN NHÂN UNG THƯ

Nguyên nhân ung thư không chỉ dựa trên sự hiểu biết các quá trình sinh học liên quan đến bệnh tật mà còn dựa vào bằng chứng dịch tể học mô tả và phân tích bao gồm sự giải thích những khác biệt quan sát được về tần suất của một số loại ung thư theo giới tính, tuổi tác, hoàn cảnh kinh tế xã hội và địa dư. Ngày nay nhờ những tiến bộ vượt bậc của khoa học, đặc biệt trong lĩnh vực sinh học phân tử người ta biết rõ ung thư do nhiều nguyên nhân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGUYÊN NHÂN UNG THƯ NGUYÊN NHÂN UNG THƯMục tiêu học tập 1. Kể được các nguyên nhân phổ biến gây ung thư. 2. Xác định được những nguyên nhân có thể dự phòng được.I. ĐẠI C ƯƠNG Nguyên nhân ung thư không chỉ dựa trên sự hiểu biết các quá trình sinh họcliên quan đến bệnh tật mà còn dựa vào bằng chứng dịch tể học mô tả và phân tíchbao gồm sự giải thích những khác biệt quan sát được về tần suất của một số loạiung thư theo giới tính, tuổi tác, hoàn cảnh kinh tế xã hội và địa dư. Ngày nay nhờ những tiến bộ vượt bậc của khoa học, đặc biệt trong lĩnh vựcsinh học phân tử người ta biết rõ ung thư do nhiều nguyên nhân sinh ra. Một tácnhân sinh ung thư có thể gây ra một số loại ung th ư và ngược lại một loại ung thưcó thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiện nay nguyên nhân sinh ung thư vẫncòn tiếp tục được nghiên cứu một cách sâu rộng để giải thích một số vấn đề còn bíẩn. Tuy nhiên chúng ta có thể sắp xếp các tác nhân sinh ung thư như sau:II. CÁC NGUYÊN NHÂN BÊN NGOÀI: Chính là các nguyên nhân ở trong thiên nhiên và môi trường bao gồm cáctác nhân vật lý, hóa học, sinh, học, chúng tác động từ ngoài vào gây nên những độtbiến của tế bào và sinh ung thư.1. Tác nhân vật lý: chủ yếu là bức xạ ion hóa và tia cực tím.1.1. Bức xạ ion hóa: - Nguồn tiếp xúc tia phóng xạ chủ yếu là tự nhiên từ các các tia vũ trụ, đấthoặc các vật liệu xây dựng. Nguồn tiếp xúc phóng xạ nhân tạo chủ yếu l à trongchẩn đoán Y khoa. Tỷ lệ tất cả ung thư do tia phóng xạ rất thấp (khoảng 2% - 3%). - Ngày nay người ta thấy rằng bệnh phổi ở các thợ mỏ vùng Joachimstal(Tiệp Khắc) và Schneeberg (Đức) quan sát được từ thế kỷ 16, chính là ung thưphổi do sự hiện diện của quặng đen có tính phóng xạ trong các mỏ. - Nguy cơ ung thư phổi tăng cao trong các nghiên cứu về thợ mỏ Uraniumvà thợ mỏ đá cứng dưới lòng đất phải tiếp xúc với khí radon vì lý do nghề nghiệp. Các nhà Xquang đầu tiên đã không tự che chắn họ, nên thường bị ung thưda, và bệnh bạch cầu. Nghiên cứu những người sống sót trong vụ nổ bom nguyên tử ở Hiroshimavà Nagasaki ở Nhật Bản năm 1945 và nghiên cứu những bệnh nhân tiếp xúc tiaphóng xạ trong Y khoa hoặc là để điều trị, hoặc là để chẩn đoán, người ta thấy cósự tăng rõ ràng liều-liên quan về tần suất mới mắc và tử suất các bệnh tân sinh áctính sau khi tiếp xúc với tia phóng xạ, đặc biệt là bệnh bạch cầu, ung thư vú, ungthư phổi, ung thư tuyến giáp,... Sau sự cố rò rĩ tia phóng xạ ở Chernobyl người ta đã nghi nhận khoảng 20thiếu niên bị ung thư tuyến giáp và leucemie. Tác động của tia phóng xạ gây ung thư ở người phụ thuộc vào 3 yếu tốquan trọng. Một là tuổi tiếp xúc càng nhỏ càng nguy hiểm (nhất là bào thai). Hai làmối liên hệ liều đáp ứng. Ba là cơ quan bị chiếu xạ (các cơ quan như tuyến giáp,tủy xương rất nhạy cảm với tia xạ).1.2. Bức xạ cực tím: Tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời. Càng gần xích đạo tia cực tím càngmạnh. Tác nhân này chủ yếu gây ra ung thư da. Những người làm việc ở ngoài trờithường có tỷ lệ ung thư tế bào đáy và tế bào vảy của da khu trú ở vùng đầu, cổ caohơn những người làm việc trong nhà. Đối với những người da trắng sống ở vùngnhiệt đới tỷ lệ ung thư hắc tố cao hơn hẳn người da màu. Cần phải lưu ý trào lưu tắm nắng thái quá của người da trắng gây bỏngnắng và tăng nguy cơ ung thư da. Những thay đổi xảy ra ở tần ozon của bầu khí quyển đ ã ảnh hưởng cả vềcường độ lẫn biên độ tiếp xúc với tia cực tím. Kết quả là có tăng đáng kể tầng suấtmới mắc của ung thư da trong tương lai.2. Tác nhân hóa học.2.1. Thuốc lá: - Trình bày đầu tiên về mối liên quan giữa hút thuốc và tăng tỷ lệ ung thưphổi được biết đến từ một nghiên cứu ca-đối chứng ở Đức năm 1939. Từ đó ngườita đã thực hiện nhiều cuộc nghiên cứu ca - đối chứng của hút thuốc với ung th ưphổi tăng gấp 10 lần ở những người hút thuốc so với những người không hútthuốc. - Về sau nhờ vào các thống kê của Doll ở Anh người ta mới khẳng địnhthuốc lá là nguyên nhân của khoảng 90% ung thư phế quản. Tính chung thuốc lágây ra khoảng 30% các loại ung thư chủ yếu là ung thư phế quản và một số ungthư vùng mũi họng, ung thư đường tiết niệu. Ngoài chất Nicotin, trong khói thuốclá chứa rất nhiều chất Hydrocarbon thơm, trong đó chất 3-4 Benzopyren là chấtgây ung thư trên thực nghiệm. Tuy nhiên cơ chế sinh ung thư của thuốc lá cònđược tiếp tục nghiên cứu. - Ngoài ra hút được xem là nguyên nhân của nhiều bệnh phổ biến ngoài ungthư như bệnh mạch vành, bệnh tắt nghẽn phổi mạn tính do thuốc lá... - Những bằng chứng gần đây cho thấy nguy cơ ung thư phổi gia tăng ởnhững người không hút thuốc khi họ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thải ratừ người hút thuốc (ví dụ khói thuốc của những người hút thuốc trong nhà ).2.2. Chế độ ăn uống và các chất gây ô nhiễm thực phẩm: Người ta nhận thấy có sự khác nhau giữa tỷ lệ ung thư đường tiêu hóa theovùng địa lý và theo thói quen ăn uống. Những thay đổi nhanh chóng về tỷ lệ ungthư dạ dày (giảm) và tỷ lệ ung thư đại tràng (tăng) ở thế hệ người Nhật đầu tiên dicư sang Mỹ là bằng chứng rõ ràng rằng những thay đổi môi trường và chế độ ănuống làm thay đổi nguy cơ của các loại ung thư này. - Chất béo và thịt: Các nghiên cứu cho thấy với chế độ ăn uống giàu chấtbéo động vật làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư đại trực tràng. - Trái cây và rau xanh: chế độ ăn nhiều trái cây và rau xanh, quả chín vànhiều sợi thực vật (ở vỏ lụa của hạt gạo) cho thấy làm giảm tỷ lệ ung thư đại trựctràng. Tỷ lệ một số loại ung thư khác như ung thư hạ họng thanh quản, thực quản,phổi và vú cũng giảm nhẹ. - Những chất gây ô nhiễm và chất phụ gia trong thực phẩm: thịt cá hongkhói và ướp muối, các loại mắm và dưa muối có rất nhiều muối Nitrat và Nitrit.Nitrat, Nitrit và Nitrosamin làm tăng ng ...