Nguyên nhân Ung thư thực quản

Ung thư thực quản là loại ung thư hay gặp và nằm trong danh sách 10 loại ung thư hàng đầu ở Việt Nam, bệnh tiến triển ban đầu rất thầm lặng. Tần suất mắc bệnh thay đổi tùy theo vùng địa dư, có thể do yếu tố môi trường và dinh dưỡng. Hiện nay, mặc dù có nhiều tiến bộ trong ngoại khoa và các phương pháp điều trị phối hợp nhưng tỷ lệ bệnh nhân sống sau 5 năm chỉ dưới 20%. 2. Các yếu tố thuận lợi − Nguy cơ ung thư thực quản gia tăng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên nhân Ung thư thực quản Ung thư thực quản1. Đại cươngUng thư thực quản là loại ung thư hay gặp và nằm trong danh sách 10 loại ungthư hàng đầu ở Việt Nam, bệnh tiến triển ban đầu rất thầm lặng. Tần suất mắcbệnh thay đổi tùy theo vùng địa dư, có thể do yếu tố môi trường và dinhdưỡng. Hiện nay, mặc dù có nhiều tiến bộ trong ngoại khoa và các phương phápđiều trị phối hợp nhưng tỷ lệ bệnh nhân sống sau 5 năm chỉ dưới 20%.2. Các yếu tố thuận lợi− Nguy cơ ung thư thực quản gia tăng theo tuổi. Ung thư thực quản gặp chủyếu ở nam giới, tỷ lệ nam: nữ là 9:1.− Chế độ ăn và thói quen sinh hoạt: rượu và thuốc lá được chứng minh có liênquan mật thiết đến gia tăng tần suất ung thư thực quản, trong khi ở những ngườitheo chế độ ăn nhiều trái cây và rau, tần suất ung thư thực quản thấp rõ rệt.− Chế độ ăn thiếu các chất như vitamin C, vitamin A hay riboflavin có thể làmtăng tần suất mắc ung thư thực quản, như các nghiên cứu ở Trung Quốc hay Irancho thấy.− Các bệnh lý ở thực quản: trào ngược dạ dày-thực quản, viêm thực quản mạntính do trào ngược, loét Barette thực quản, phình thực quản, sẹo thực quản dobỏng hóa chất... đều có thể dẫn đến ung thư thực quản.Vì vậy, ở những người có các yếu tố thuận lợi hay mắc các bệnh lý trên, thầythuốc cần theo dõi sát và tiến hành nội soi kịp thời để phát hiện −ng thư ở giaiđoạn sớm.3. Sơ lược giải phẫuThực quản là một ống cơ bắt đầu từ chỗ tiếp theo hầu, tương ứng với bờ dướicủa sụn nhẫn hay bờ dưới đốt sống cổ VII trên phim chụp cắt lớp, từ đó thựcquản đi qua trung thất, cơ hoành và tận cùng của tâm vị của dạ dày. Thực quảndài khoảng 25cm, dẹt do các thành áp sát vào nhau, khi có khối thức ăn đangnuốt thì thực quản có hình ống. Thực quản dính chặt đầu trên của nó với sụnnhẫn và đầu dưới cơ hoành.Cách phân chia thực quảnVề mặt phẫu thuật thực quản được chia làm 3 đoạn:− 1/3 trên bắt đầu từ miệng thực quản (cách cung răng trên 14-15cm) chotới bờ trên quai động mạch chủ (cách cung răng trên 25cm) đoạn này chỉdài chừng 10cm.− 1/3 giữa: bắt đầu từ bờ trên quai động mạch chủ cho tới bờ dưới tĩnh mạch phổi dưới (cách cung răng trên 33cm), đoạn này dài chừng 8cm liên quan tớicác mạch máu lớn của tim.− 1/3 dưới: bắt đầu từ bờ dưới tĩnh mạch phổi cho tới tâm vị (cách cung răngtrên 40cm),Cấu tạoThực quản được cấu tạo bởi 3 lớp: trong cùng là lớp niêm mạc bao gồm nhữngtế bào biểu mô đáy (ở phần lớn đoạn trên thực quản) và biểu mô trụ (ởđoạn cuối thực quản), kế tiếp theo là lớp dưới niêm mạc chứa những tế bàotuyến nhầy, ngoài cùng là lớp cơ, với những dải cơ dọc ở ngoài và những sợi cơvòng ở trong. 1/3 trên thực quản là cơ vân, còn 2/3 dưới là cơ trơn.4. Giải phẫu bệnh4.1. Đại thểCũng như ở mọi đoạn khác của đường tiêu hóa, về mặt đại thể của ung thưthực quản có những thể sau:− Thể sùi: một vùng niêm mạc thực quản dài 1-2cm, có khi 7-8cm sùi lên nhữngnụ trông giống như hình hoa súp-lơ không đều, cứng, trên bề mặt có những nụ sùicó những chỗ hoại tử, mủn nát, rớm máu, có khi tạo thành những ổ loét.− Thể thâm nhiễm: ung thư thể thâm nhiễm chủ yếu phát triển ở lớp niêmmạc xâm lấn vào lớp dưới niêm mạc rồi vào lớp cơ, phát triển theo hình vòngnhẫn, do đó làm ống thực quản bị chít hẹp.− Thể loét: ung thư thể loét là hay gặp nhất, kích thước có thể lớn nhỏ khác nhau,có bờ rõ, chung quanh ổ loét thành thực quản bị nhiễm cứng. Có loét chiếmhết chu vi của lòng thực quản.Ba hình thái trên ít gặp đơn độc mà thường kết hợp với nhau để tạo thành cácthể trung gian. Ngoài ra kết hợp với khối u thường thấy giãn thực quản bên trênkhối u kèm hiện tượng viêm nhiễm.Hình 1.2. Đại thể ung thư thực quản sau mổ4.2. Vi thểPhần lớn là ung thư biểu bì hay còn gọi là ung thư biểu mô tế bào gai, chiếm90%, thường là tế bào biệt hóa có sừng hoặc không có sừng. Ung thư biểu môdạng tuyến chỉ gặp khoảng 5-10%, ở phần dưới của thực quản và tâm vị. Loạiung thư này khó phân biệt được là từ thực quản hay từ dạ dày phát triển ra, haygặp ở thực quản Barrett.Sarcoma thực quản rất hiếm gặp, có tỷ lệ khoảng 0,1-1,5% trong tất cả các khối ucủa thực quản. Loại này thường định vị ở đoạn thực quản ngực hoặc cổ.4.3. Lan trànUng thư 1/3 giữa nằm trong phần hẹp của trung thất nên dễ xâm lấn sang cáctổ chức chung quanh như khí phế quản, quai động mạch chủ, màng phổi, dâythần kinh quặt ngược, ống ngực. Ung thư 1/3 dưới thực quản nằm ở vùng rộngcủa trung thất, có mô mỡ lỏng lẻo bao bọc, vì vậy chậm xâm lấn ra chungquanh; ở đây khối u xâm nhập vào cột sống, màng tim, màng phổi phải và có thểvào cơ hoành, cột sống, động mạch chủ dưới.Đường di căn của ung thư thực quản là đường bạch mạch và đường máu. Theođường bạch mạch, ung thư thực quản di căn xuống vùng tâm vị, mạch vànhphần bụng, di căn lên trên vào dây thần kinh quặt ngược vào hố trên đòn và cổ,khối hạch giữa thanh quản và khí quản. Theo đường máu, tổ chức ung thư di cănvào gan, ...