NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG THUỐC Ở TRẺ EM

Trẻ em, đặc biệt trẻ sơ sinh, đáp ứng với thuốc khác người lớn. Cần đặc biệt thận trọng ở giai đoạn sơ sinh (30 ngày đầu sau khi đẻ), liều lượng cần phải tính toán thật chính xác. Ở thời kỳ sơ sinh, nguy cơ ngộ độc thuốc tăng lên nhiều do thận lọc kém hiệu quả, các enzym tương đối thiếu hụt, tính nhạy cảm với thuốc của các cơ quan đích rất khác nhau và đặc biệt hệ thống khử độc chưa hoàn chỉnh gây thải trừ chậm Liệu pháp dùng thuốc an toàn và hiệu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG THUỐC Ở TRẺ EM NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG THUỐC Ở TRẺ EMTrẻ em, đặc biệt trẻ sơ sinh, đáp ứng với thuốc khác người lớn. Cần đặc biệtthận trọng ở giai đoạn sơ sinh (30 ngày đầu sau khi đẻ), liều lượng cần phảitính toán thật chính xác. Ở thời kỳ sơ sinh, nguy cơ ngộ độc thuốc tăng lênnhiều do thận lọc kém hiệu quả, các enzym tương đối thiếu hụt, tính nhạycảm với thuốc của các cơ quan đích rất khác nhau và đặc biệt hệ thống khửđộc chưa hoàn chỉnh gây thải trừ chậmLiệu pháp dùng thuốc an toàn và hiệu quả ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và trẻ em đòihỏi phải có sự hiểu biết về những thay đổi trong quá trình trưởng thành đãtác động đến tác dụng, chuyển hóa và độ thanh thải hoàn toàn của thuốcHầu như tất cả các thông số dược động học thay đổi theo lứa tuổi. Liềulượng thuốc ở trẻ em tính theo mg/kg, cần phải được điều chỉnh theo đặcđiểm dược động học của riêng từng thuốc, theo tuổi (yếu tố quyết địnhchính), tình trạng bệnh, giới tính (trong thời kỳ sau dậy thì) và theo nhu cầucủa từng bệnh nhi. Nếu không, có thể dẫn đến điều trị không kết quả hoặc cónguy cơ nhiễm độcTrong mọi trường hợp nên tránh tiêm bắp thịt và gây đau cho trẻPhải đặc biệt coi trọng việc ghi đơn thuốc thật rõ ràng, hàm lượng thuốc.Mặc dù các loại thuốc nước chế sẵn phù hợp với các trẻ nhỏ nhưng thuốcpha có chứa nhiều đường có khả năng gây sâu răng. V ì vậy khi dùng thuốcdài ngày, tốt hơn là nên dùng các thuốc không có đườngÐối với các đơn thuốc chỉ định dùng thuốc nước với liều lượng dưới 5 ml,cần một bơm hút chia thể tích, khi cho uống thuốc cần thông báo để bố mẹkhông cho bất kỳ loại thuốc nào vào trong bình sữa vì thuốc có thể tương tácvới sữa hoặc các thức ăn. Hơn nữa, làm như vậy có thể số lượng thuốc đưavào cơ thể bị thiếu hụt nếu bệnh nhi không dùng hết sữa hoặc thức ăn chứatrong bình.Cuối cùng cần lưu ý không để thuốc ở tầm với của trẻ emLiều lượng thuốc cho trẻ emLiều lượng thuốc ở trẻ em trong Dược thư quốc gia Việt Nam trong đa sốtrường hợp đã được ghi trong chuyên luận của riêng từng thuốc, trừ khithuốc được khuyến cáo không dùng cho trẻ emLiều lượng thuốc thường căn cứ vào cân nặng cơ thể (thể trọng tính bằngkilogam) hoặc theo tuổi: Mới đẻ (tháng đầu), cho đến 1 tuổi (trẻ nhỏ), 1 - 5tuổi, 6 - 12 tuổiCách tính liều lượng thuốc cho trẻ em có thể dựa trên liều lượng của ngườilớn bằng cách căn cứ tuổi, thể trọng hay diện tích bề mặt cơ thể hoặc phốihợp các yếu tố trên. Phương pháp tốt nhất là dựa trên diện tích bề mặt cơ thểThể trọng cơ thể được dùng để tính liều biểu thị bằng mg/kg; trẻ em có thểphải cần một liều lượng cho mỗi kg thể trọng cao hơn người lớn vì tốc độchuyển hóa ở trẻ em cao hơn. Nhiều yếu tố khác cũng cần phải tính đến. Vínhư tính liều theo thể trọng cho các cháu béo phì cần phải dùng liều cao hơnnhiều. Trong những trường hợp này, liều phải được tính theo cân nặng lýtưởng liên quan đến chiều cao và độ tuổiSử dụng yếu tố diện tích bề mặt cơ thể làm cho việc tính liều lượng thuốc ởtrẻ em chính xác hơn so với thể trọng. Vì rất nhiều hiện tượng sinh lý cótương quan với nhau tốt hơn trong diện tích bề mặt cơ thể. Diện tích bề mặttrung bình của một nam giới nặng 70 kg vào khoảng 1,8 m2. Như vậy có thểdùng công thức sau đây để tính liều lượng thuốc cho trẻ em:Liều lượng ước lượng cho bệnh nhi = Diện tích bề mặt cơ thể (m2) x liềungười lớn/1,8Bảng tính sẵn theo tỷ lệ phần trăm d ưới đây có thể dùng để tính liều lượngthuốc cho trẻ em đối với các thuốc thông thường có sự cách xa giữa liều điềutrị và liều độcBảng số liệu này áp dụng cho trẻ đủ tháng. Các trẻ đẻ thiếu tháng cần giảmliều tùy theo bệnh cảnh lâm sàngLiều lượng thuốc tính toán theo diện tích bề mặt cơ thể chính xác hơn vàdiện tích này có thể tính từ chiều cao và cân nặng (xem phụ lục 1)Số lần dùng thuốc trong ngàyCác kháng sinh thường dùng cách 6 giờ một lần. Cần linh hoạt khi dùngthuốc cho trẻ em để tránh đánh thức trẻ về đêm, thí dụ thuốc dùng trong đêmcó thể cho trẻ uống lúc bố mẹ đi ngủKhi sử dụng một thuốc mới hay thuốc có khả năng gây ngộ độc, liều lượngthuốc do nhà sản xuất khuyến cáo cần được thực hiện nghiêm túc ...