NGUYÊN TẮC VÔ KHUẨN TRONG NGOẠI KHOA

Vô khuẩn là một nguyên tắc, một chế độ hàng đầu của ngành Y tế nói chung và của ngành ngoại khoa nói riêng, nó có ý nghĩa thành bại trong công tác ngoại khoa.Vô khuẩn trong ngoại khoa được đặt ra sau khi người ta tìm ra vi khuẩn và nhận thấy vai trò gây bệnh của chúng đối với cơ thể sau khi chúng xâm nhập được qua vết thương, vết mổ.Thuật ngữ vô khuẩn bao hàm hai lĩnh vực: + Tiệt trùng (stevilisatio) là các biện pháp tiêu diệt mọi hình thái của vi khuẩn bao...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGUYÊN TẮC VÔ KHUẨN TRONG NGOẠI KHOA VÔ KHUẨN TRONG NGOẠI KHOA Lê Hồng Đức Vô khuẩn là một nguyên tắc, một chế độ hàng đầu của ngành Y tế nói chung vàcủa ngành ngoại khoa nói riêng, nó có ý nghĩa thành bại trong công tác ngoại khoa. Vô khuẩn trong ngoại khoa được đặt ra sau khi người ta tìm ra vi khuẩn vànhận thấy vai trò gây bệnh của chúng đối với cơ thể sau khi chúng xâm nhập đượcqua vết thương, vết mổ. Thuật ngữ vô khuẩn bao hàm hai lĩnh vực: + Tiệt trùng (stevilisatio) là các biện pháp tiêu diệt mọi hình thái của vi khuẩnbao gồm cả nha bào. + Khử trùng (desinfectio) là chỉ tiêu diệt vi khuẩn ở dạng thực vật. Khử trùng, tiệt trùng là tạo nên một môi trường vô khuẩn, ngăn ngừa khôngcho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể làm cho các tổ chức của cơ thể không bị nhiễmkhuẩn. Nên nhớ rằng: ngay bàn tay của phẫu thuật viên, da của người bệnh sau khiđã sát trùng để mổ cũng không phải là vô khuẩn. Để khắc phục những vấn đề nàyphẫu thuật viên phải đeo găng mổ và tại vùng mổ của bệnh nhân người ta trải săngvà dán ofsite. Với các phương tiện sử dụng trong phẫu thuật để đảm bảo vô trùngtuyệt đối người ta phải ứng dụng các phương pháp lý, hoá để tiệt trùng. 1. Các tác nhân được sử dụng để tiệt trùng, khử trùng. 1.1. Các dung dịch hoá chất: Hoá chất để tiệt khuẩn ít có hiệu quả vì không có hoá chất nào có thể cùng mộtlúc diệt tất cả các vi sinh vật. Nó có thể diệt vài loài vi sinh vật này nhưng lạikhông thể diệt được các loại vi sinh vật khác. Tính hữu hiệu của hoá chất phụthuộc vào nồng độ, bề mặt của dụng cụ cần được sát khuẩn có sạch hay không,thời gian tiếp xúc với dụng cụ có đủ hay không. Các hoá chất th ường được sửdụng để khử khuẩn trong ngoại khoa gồm: + Cồn (alcol): có tác dụng duy trì sự khử khuẩn của một vật sau khi vật đó đãđược khử khuẩn bằng phương pháp khác, nó còn được dùng để sát khuẩn trên davì ít gây hại ở da. Thời gian khử khuẩn cần thiết của cồn là 20 phút, nồng độ sửdụng sát khuẩn là 700. Bất lợi của cồn là: không diệt được bào tử, làm khô da,không làm mất tác dụng của độc tố, làm hỏng dụng cụ bằng chất dẻo, làm han gỉdụng cụ sắt, không tẩy được dầu mỡ, tác dụng của cồn giảm đi khi bị bốc hơi hoặcpha loãng. + Dung dịch iốt (iod): Người ta pha dung dịch cồn iod dùng để sát khuẩn là2% iod trong cồn 700. Với loại cồn iod này sẽ bị khô chậm lại và không làm cháyda. Thời gian khử khuẩn là 15 - 20 phút. Bất lợi: nó có thể gây kích ứng da, nếuđậm độ đặc có thể gây cháy da; có thể làm mất màu và ăn mòn kim loại. + Dung dịch oxy già (eau oxygene): có tác dụng tốt với các vi khuẩn yếm khí,được sử dụng để rửa các vết thương nhiễm bẩn khi gặp các vết bẩn, máu, mủ dungdịch sẽ sủi bọt, nó còn có tác dụng cầm máu vì làm co đầu các mao mạch nhỏ.Không được dùng dung oxy già cho các vết thương đang lên tổ chức hạt. + Các hợp chất amoni - NH4: Các hợp chất amoni NH4 dùng để khử khuẩn các dụng cụ kim loại nhọn sắc,dụng cụ bằng chất dẻo. Bất lợi của dung dịch này là không diệt được nha bào,không có tác dụng khi dụng cụ còn dính xà phòng, dầu mỡ. + Dung dịch Wescodyne: là dung dịch hữu hiệu để tiệt khuẩn vì nó có thể diệtđược cả nha bào. Dung dịch này còn được sử dụng để khử khuẩn sàn và tườngphòng mổ. + Dung dịch Cidex: có màu vàng, được sử dụng để khử trùng dụng cụ mổ, đặcbiệt là các dụng cụ mổ nội soi. + Các hợp chất có clo: Dung dịch sodium hypochlorite là dung dịch nước vôi trong có clo dùng để tẩyuế chất thải có nhiễm khuẩn. 2. Tiệt trùng bằng nhiệt độ cao. Tiệt trùng bằng nhiệt độ cao có 2 cách là hơi nóng khô và nóng ẩm. + Hơi nóng khô: - Đốt dụng cụ sắt bằng cồn: phương pháp này ít được sử dụng vì sẽ làm hỏngdụng cụ nhưng nó có ưu điểm là tiệt trùng hoàn hảo và nhanh chóng. - Tủ sấy khô: đó là một cái tủ bằng thép có hình khối hộp chữ nhật, vỏ dày cólớp cách nhiệt và chịu được áp lực. Hệ thống cánh tủ có lớp gioăng cao su chịunhiệt, phía trên tủ có nhiệt kế, có rơle nhiệt, đồng hồ đo thời gian và công tắc điện.Trong lòng tủ có các ngăn để xếp dụng cụ, phía đáy tủ là hệ thống bếp điện vàquạt gió. Khi bật công tắc điện, các bếp điện hoạt động, hệ thống quạt đ ưa hơi nóng vàolòng tủ. Khi sức nóng trong lòng tủ đạt được mức quy định (160 - 1800C) thì rơlenhiệt tự động ngắt bếp điện. Khi nhiệt độ hạ dưới mức quy định thì rơle tự độngđóng và bếp điện lại hoạt động. Khi đủ thời gian duy trì thì tủ được tắt. + Hơi nóng ẩm: - Phương pháp đun sôi: phương pháp này do nhiệt độ không cao (1000C) nênmột số nha bào không bị diệt, nên không thể tiệt trùng một cách tuyệt đối đ ược, dođó trước khi luộc dụng cụ mổ phải rửa sạch rồi ngâm vào dung dịch hoá chất ítnhất 15 - 20 phút rồi mới đem luộc. Nói chung đây chỉ là một giải pháp tình thếtrong điều kiện thiếu thốn về phương tiện phẫu thuật hay trong ngo ...