Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 10 Nghĩa quân Đề Thám đi đày ở Guyane

Đầu năm 1913, nghĩa quân Đề Thám bị bắt giam chật cứng Hỏa Lò Hà Nội. Đó là lúc lãnh tụ Hoàng Hoa Thám - mệnh danh Đề Thám - vừa bị tay sai thực dân Pháp ám hại hèn hạ trong rừng Yên Thế thuộc tỉnh Bắc Giang đương thời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 10 Nghĩa quân Đề Thám đi đày ở Guyane Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 10 Kỳ 10: Nghĩa quân Đề Thám đi đày ở GuyaneĐầu năm 1913, nghĩa quân Đề Thám bị bắt giam chậtcứng Hỏa Lò Hà Nội. Đó là lúc lãnh tụ Hoàng HoaThám - mệnh danh Đề Thám - vừa bị tay sai thực dânPháp ám hại hèn hạ trong rừng Yên Thế thuộc tỉnhBắc Giang đương thời.Anh hùng Đề Thám (chụp giữa năm 1898 và 1905)Trong hơn một phần tư thế kỷ kháng chiến trường kỳ,Đề Thám đã lãnh đạo nghĩa quân, chỉ huy đánh Phápnhiều trận ác liệt, tiêu biểu là các trận ở thung lũngHố Chuối (12-1890) và Đồng Hom (2-1892). Phápphải hai lần giảng hòa với Đề Thám vào năm 1894 và1897.Những năm 1898-1908, Đề Thám xây dựng PhồnXương thành căn cứ kháng chiến vững mạnh. Đồngthời Đề Thám bí mật liên hệ với các lực lượng yêunước ở ngoài Phồn Xương. Nhiều sĩ phu như PhanBội Châu, Phan Chu Trinh, Phạm Văn Ngôn, Lê VănHuân, Nguyễn Đình Kiên... đã hội kiến với Đề Thámvà tìm cách phối hợp hành động.Đầu năm 1909, Pháp mở cuộc tấn công qui mô lớnnhằm tiêu diệt nghĩa quân, vì Pháp căm phẫn nghĩaquân Đề Thám đã liều về Hà Nội đánh thuốc độcquân nhân Pháp và mưu tính chiếm cứ thủ phủ thựcdân. Đề Thám vừa tổ chức đánh trả, vừa phải rút luikhỏi Yên Thế, di chuyển lên Thái Nguyên, Tam Đảo.Lực lượng nghĩa quân suy giảm dần và tới cuối năm1909 thì tan rã. Đề Thám phải sống ẩn náu trong rừngYên Thế, rồi bị tay sai của Pháp sát hại ngày 10-2-1913.Từ 1909-1913, Pháp bắt bớ được nhiều nghĩa quân,kể cả cán bộ chỉ huy và thành viên gia đình Đề Thám.Pháp không phân biệt tù binh hay hàng binh mà đemnhốt chung vào nhà pha Hà Nội, rồi đưa ra xử cho cóhình thức pháp lý và đưa sang đày tại Guyane.Nghĩa quân Đề Thám bị bắt làm tù binhNhiều sách báo đã nghiên cứu về cuộc khởi nghĩa ĐềThám với những thông tin và hình ảnh khá phongphú. Tuy nhiên, còn cần thêm những thông tin để biếtrõ thân phận các nghĩa quân bị lưu đày ở Guyane rồimột phần trở về đời sống thường nhật ra sao.Tù binh Đề Thám tới hải cảng AlgerNghĩa quân Đề Thám trên hải cảng Alger trước khi bịđưa đến Guyane______________________________Để việc khai thác tài nguyên thuận tiện hơn, một conđường đá dài 300km được xây bằng sức lực tù nhân.500 mạng người đổi 8km đường. Tù nhân phải đãicát tìm vàng...