Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 11 Con đường xương máu

Tại Guy-An, Pháp dự định làm một con đường dài chừng 300km xuyên I-ni-ni nối liền khu La-Phô với Ăng-Ghi xuyên qua Xanh-Ti thẳng về Cay-En. Đây là con đường chiến lược và là con đường đá lớn thứ nhì ở Guy-An.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 11 Con đường xương máu Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 11 Kỳ 11: Con đường xương máuTại Guy-An, Pháp dự định làm một con đường dàichừng 300km xuyên I-ni-ni nối liền khu La-Phô vớiĂng-Ghi xuyên qua Xanh-Ti thẳng về Cay-En. Đâylà con đường chiến lược và là con đường đá lớn thứnhì ở Guy-An.Tù nhân bị bắt đi đào vàng ở Guyane. Ảnh của tạpchí France d outre Mer. Ảnh do ông Bùi Văn Toản,chủ biên nhóm nghiên cứu Sử liệu Côn Đảo, cungcấp cho Tuổi TrẻCó con đường này sẽ giúp việc khai thác tài nguyêncác cánh rừng ở I-ni-ni tiện lợi hơn, các lâm đặc sảnđược vận chuyển ra tàu biển nhanh chóng hơn. Đặcbiệt, nhờ con đường này mà các lực lượng vũ trangcủa Pháp khỏi lo bị bắt sống trọn ổ mỗi khi có chiếntranh. 500 mạng người đổi 8km đườngChính vì lẽ đó, chính quyền Pháp tại Guy-An đã huyđộng tất cả các sắc phạm nhân từ đen, trắng, đỏ, vàngtại bốn ngục thất bắt tay vào mở đường. Riêng sốphạm nhân tại ngục thất Ăng-Ghi (dành riêng chophạm nhân thuộc địa Đông Dương) được chia làm 12kíp, mỗi kíp 50 người. Nhóm một gồm sáu kíp đầubắt đầu từ hướng La-Phô, nhóm hai gồm sáu kíp cònlại bắt đầu từ bờ sông Sin-Na-Ma-Ri. Cả hai nhóm sẽgặp nhau trên bờ sông Ma-Ra để cùng kiến thiết câycầu cuối cùng của tuyến đường.Mỗi phạm nhân được phát cho một dụng cụ lao độngđể mở đường. Cứ thế kẻ phát cỏ, cưa gỗ, người cuốcđất phá đá, những mét đường đầu tiên bắt đầu hé lộ.Nhưng vì gai góc quá nhiều, khí hậu lại ẩm thấp,lương thực chỉ là cơm nắm ăn với lá chua, trái đắngrừng... nên chẳng bao lâu đã có vài người bắt đầu gụcngã. Người sình bụng lên như cái trống. Chỉ cần thế,đám lính Pháp lập tức ném xuống sông làm mồi chocá sấu.Để khủng bố tinh thần, bọn lính da đen còn dùng lưỡilê đâm xuyên qua bụng những người bị ốm khônglàm được việc một cách tận lực rồi dìm xuống suốicho cá sấu, lươn điện (một loại lươn phóng ra điện)ăn, rỉa. Trong quá trình lao động khổ sai, không ítngười đã bỏ mạng giữa rừng sâu vì bị rắn độc cắn,cọp, beo vồ ăn thịt mất xác.Công việc đang tiến hành thì phát sinh một bệnh dịchkỳ quái. Trước hết người bệnh bị nóng hầm, mắt đỏngầu, sau đó đi tiểu ra nước đỏ như máu. Bệnh dịchkhông trừ một ai từ phạm nhân da màu đến lính Phápda trắng. Cứ thế ngày nào cũng có canô chở xácphạm nhân và lính về Cay-En. Một bác sĩ đã đượcphái đến tìm hiểu bệnh tình nhưng rồi cũng đành bótay.Thời gian trôi qua, vì dịch bệnh mà chẳng mấy chốcngười vơi đi trông thấy. Đầu năm 1938, khi viên toànquyền mới của Guy-An tên Masson de Saint Félixnhận thấy số phạm nhân bị sút mất quá nhiều, nhất làsố lính trông coi phạm nhân, nên ông ra lệnh đình chỉviệc phá rừng mở con đường nói trên. Tính ra conđường ấy mới làm xong chưa đầy 8km nhưng sốphạm nhân bỏ mạng lên đến gần 500 người.Trích:Bài này được trích từ sách Từ Yên Bái đến các ngụcthất Hỏa-Lò, Côn-Nôn, Guy-An của tác giả HoàngVăn Đào, do NXB Sống Mới (Sài Gòn) ấn hànhcuối năm 1957.Cuốn sách này do ông Nguyễn Sinh Duy (Đà Nẵng)cung cấp cho Tuổi Trẻ sau khi đọc loạt bài Nhà laoAn Nam tại Guyane. Ông Duy cho biết ngay saukhi NXB Sống Mới phát hành cuốn sách này, chínhquyền Ngô Đình Diệm đã ban lệnh thu hồi và tiêuhủy cuốn sách. Là một người yêu sử nên tôi đã tìmmọi cách lùng mua. Cuối cùng tôi cũng sở hữu đượccuốn tư liệu lịch sử quí hiếm này - ông Duy nói.ĐẮNG NAMKhẩu hiệu của ngục thất Guy-An là phải làm chophạm nhân biết làm việc bằng chân tay, làm việc chomệt nhừ, cho ê ẩm thân xác. Có như thế, chúng mớiim cái mồm nói chính trị, xúi giục dân chúng làmloạn - một tên lính da đen rạch mặt đã nói với chúngtôi như vậy. Đi đào vàngVàng, vàng ở trong nước suối, vàng lẫn vào cát ở haibên bãi con sông, vàng chìm trong đất sỏi ở các đồicao, ở khe đá. Vàng ở khắp nơi I-ni-ni, Guy-An. Vàothời ấy, từng đoàn người dân xứ Guy-An đã lầnngược theo các con sông Ma-rô-ni, Ma-Na,Approvagne, Oyapek để đãi cát tìm cho bằng đượcthứ kim loại ấy. Lợi nhuận kếch sù từ vàng đã hốithúc viên toàn quyền Guy-An hạ lệnh cho Chúa ngụcbắt tất cả phạm nhân phải đi đãi cát tìm vàng.Nhưng nước suối lạnh như băng giá, tất cả mọi ngườiphải đứng ngâm nửa thân mình dưới nước. Ngày nàocũng từ sáng đến tối và chỉ được nghỉ 15 phút vào hồi12 giờ trưa để ăn cơm mà thôi. Trên đầu, từng đànmòng xanh, mòng đỏ, mòng vàng bay như ong vỡ tổ,chỉ cần chờ cơ hội là xông xuống ghim vào đầu, vàocổ mọi người để hút máu.Ngoài lũ mòng hút máu thì giống muỗi vàng cũng lànỗi ám ảnh kinh hoàng của các phạm nhân xứ ĐôngDương. Chỉ cần 20 giây, nếu không cử động, lập tứcnhững cánh tay dùng để đãi vàng sẽ nhuốm một màuvàng của muỗi. Đến nước đó chỉ còn cách dìm mìnhxuống dòng suối mới mong thoát khỏi nạn ruồi vàng.Cứ làm việc ròng rã như thế suốt đúng một tuần lễ thìcó đoàn người khác đến thay.Chúng tôi được phép nghỉ xả hơi hai tuần nhưngkhông quên đem vàng về cống nạp cho chúa ngục.Cứ thế mỗi tuần chúng gửi về chính quốc 50 ...