Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 3 Đường vào nhà lao

Bác sĩ Kim và bác sĩ Danh, hai bác sĩ Việt kiều Pháp tại Guyane, là hai người đồng hành quí báu của tôi. Từ cả tháng trước, qua liên lạc thư điện tử, tôi đã hỏi thăm bạn bè ở Guyane về địa danh nhà lao An Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 3 Đường vào nhà laoNhà lao An Nam ở Guyane_Kỳ 3 (Kỳ 3): Đường vào nhà laoBác sĩ Kim và bác sĩ Danh, hai bác sĩ Việt kiều Pháptại Guyane, là hai người đồng hành quí báu của tôi.Từ cả tháng trước, qua liên lạc thư điện tử, tôi đã hỏithăm bạn bè ở Guyane về địa danh nhà lao An Nam.Bác sĩ Hi, tháng 11-2007 còn sinh sống tại Guyanetrước khi dời sang đảo La Réunion tận châu Phi, đãgiới thiệu tôi cho bác sĩ Kim và dặn dò: Hãy đếnthăm nhà lao An Nam và viết bài cho dân VN biết.Bác sĩ Kim cho biết ông có nghe nói đến nhà laosong chưa đi đến đó, ông nhắc: Làm sao đưa hài cốtcác cụ về nước. Sau đó, ông liên lạc với bác sĩ Danh(sang Pháp năm 1990 làm thực tập bác sĩ nội trú) vàtrả lời với tôi: Anh Danh đã từng đi đến nhà lao AnNam rồi, nên sẽ dẫn đường cho chúng ta. Giữa rừng giàSuốt từ trưa 16-4 đến sáng 18-4, trời mưa tầm tãkhông ngớt trên khắp Guyane. Bác sĩ Kim bảo: Mưanày không tài nào vô rừng đến nhà lao được. Đến tối18-4, tên lửa Ariane chở vệ tinh Vinasat-1 phóng lênkhông gian trong bầu trời trong vắt, chả bù với sánghôm trước phải di chuyển vệ tinh ra bãi phóng trongcơn mưa tầm tã. Vụ phóng vừa được loan báo thànhcông, mọi người từ phòng chỉ huy của trung tâmkhông gian xuống đất, chưa kịp nâng ly rượu mừngtrời đã lại mưa. Trong bụng chúng tôi lại thầm lo.Kim bảo: Điệu này thua rồi. Nào ngờ, trên suốt conđường về lại Cayenne thấy thật khô ráo, chẳng thấymột giọt mưa.Sáng 19-4 cũng thế, không hẳn là trời quang mâytạnh, song không có gì đe dọa rằng sẽ có mưa. 10 giờ,bác sĩ Danh đưa chúng tôi đi trên chiếc xe Peugeotphục chế của anh: Đi xe này các anh ạ. Chú đi xeBMW của anh Kim, đến đó bỏ xe ngoài đường, tránhbị kẻ xấu lấy mất xe giữa rừng. Trước đó, lúc 8 giờ,trời còn mưa vài hạt. Giờ thì trời quang mây tạnh trêncon đường từ Cayenne đi Kourou.Đường vào nhà lao An Nam là một con đường mòngiữa rừng già Amazon, tại một khu vực mang tênMontsinéry - Tonnégrande. Montsinéry là tên củamột làng ở bìa rừng, còn Tonnégrande là tên của mộtdòng sông, nghĩa là sấm to, sét lớn. Đến ngã baMontsinéry cách Cayenne 30km thì quẹo trái. Chạyđược 3km, qua hai cái cầu thì đến lối vào nhà lao.Phải loay hoay tìm tới tìm lui mới tìm ra lối vào nhàlao An Nam. Một tấm bảng chữ được chữ mấtBagne des Anamites ở gần cửa rừng. Ai đó ghithêm 45 phút đi bộ, bên cạnh một tấm bảng khácghi Propriété privée. Defense dentrer, xác định đâylà tài sản tư nhân, cấm vào. Nghĩa là giữa cánhrừng già bao la, nhà lao này thuộc về một ai đó và aiđó ra lệnh cấm vào. Nhưng đã vượt cả nửa vòng tráiđất qua đây rồi, không ai ngăn được chúng tôi vai đeobalô, tay cầm gậy và mã tấu mà xông vào rừng. Rừnggià Amazon là đây. Nhà lao An Nam là đây. Ráng lộibộ vào thôi. Chuồng cọpTừ cửa rừng đi vào là những bãi sình lầy lội. Muốn dichuyển cho dễ phải tránh đi vào giữa đường mòn bùnsình nhão nhoẹt, mà đi sát vào ven đường. May làhôm nay không mưa nên bùn không qua mắt cá chân.Sau những bãi sình còn có thể lội qua được là nhữngđoạn sình lầy nhất được phủ bằng những thanh gỗngang khoảng 60cm, như một con đường bằng gỗ.Càng vào sâu đường mòn càng hẹp lại. Có nhữngđoạn trên nền cát và đất không sình lầy nên bướcchân không vất vả.Thỉnh thoảng một thân cây to trốc gốc vắt ngangđường, những cành cây nằm ngang mặt đường tạothành một mạng lưới chằng chịt. Bác sĩ Danh dùngmã tấu chặt những cành nhỏ dọn đường cho tôi leoqua dễ dàng hơn. Con đường thoai thoải xuống dốc.Đi mãi, hơn một giờ rưỡi thấy một tấm bảng chỉ dẫnvẽ bản đồ nhà lao, khu vực nhà lao nay còn được gọilà La crique danguille (suối Lươn). Danh cho biếtngười ta hay gọi đây là những con lươn điện(anguilles electriques) có thể phóng ra những tia điệnlên đến 700volt. Rẽ trái chúng ta sẽ đến khu vực nhàlao. Chẳng còn gì ngoài dãy chuồng cọp bằng bêtôngtừng nhốt các tù nhân VN bất khuất.Khu vực nhà lao An Nam xuất hiện trước chúng tôibằng một hiện vật khá bất ngờ: hai hố xí (cầu tiêu)bằng ximăng xây cao khoảng 1m, không có vách,trần truồng để lính canh có thể quan sát xem tùnhân đang làm gì, có giấu giếm gì không, có mưu đồgì không... Gần đó là hai dãy chuồng cọp. Mỗi bên16 cái, mỗi chuồng cọp kích thước 1x2m, cao 2m.Trên trần là song sắt, không có mái che, để lính canhcó thể đi bộ phía trên mà quan sát tù nhân. Quangcảnh lạnh lẽo thê lương, nhất là trong một buổi trưatrời muốn mưa giữa rừng già.Trích:Sau khởi nghĩa Yên Bái, có 525 người Việt bị bắt vàđưa đi đày ở Côn Đảo, sau đó họ bị đưa sang tậnGuyane. Đó là lý do giải thích trong truyện Papillon,người tù khổ sai, Henri Charrière có nhắc đến các bạntù Đông Dương của mình tên là Chang và Văn Huêcùng các tù nhân An Nam khác.- Anh là bạn thân của Chang à?- Phải, anh ấy báo tôi đến kiếm Quých - Quých đểcùng vượt ngục với nhau. Tôi đã có lần vượt ngục đirất xa, đến tận Colombia . Tôi đi biển giỏi lắm, vì vậyChang muốn tôi đưa anh của ...