Nhà Tây Sơn VUA QUANG TRUNG ÐỐI NGOẠI

Quách Tấn, Quách Giao Nhà Tây Sơn VUA QUANG TRUNG ÐỐI NGOẠILúc dồn binh ở Tam Ðiệp, Vua Quang Trung đã nói cùng chư tướng: - Trung Quốc lớn gấp mười nước ta, sau khi bị thua một trận, ắt lấy làm nhục mà báo thù. Ðến lúc ấy chỉ có người khéo đường từ lệnh mới dập tắt được lửa chiến tranh. Ngoài Ngô Thời Nhậm không ai làm nổi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhà Tây Sơn VUA QUANG TRUNG ÐỐI NGOẠI Quách Tấn, Quách Giao Nhà Tây Sơn VUA QUANG TRUNG ÐỐI NGOẠILúc dồn binh ở Tam Ðiệp, Vua Quang Trung đã nói cùng chư tướng:- Trung Quốc lớn gấp mười nước ta, sau khi bị thua một trận, ắt lấy làmnhục mà báo thù. Ðến lúc ấy chỉ có người khéo đường từ lệnh mới dập tắtđược lửa chiến tranh. Ngoài Ngô Thời Nhậm không ai làm nổi.Ðến khi thắng được quân Mãn Thanh rồi, xem trong giấy tờ Tôn Sĩ Nghị bỏlại có tờ mật dụ của Vua Càn Long đại khái nói rằng: Việc quân nên từ từmà lo liệu chớ nên hấp tấp. Hãy đưa hịch truyền thanh thế đi trước. Cho cựuthần nhà Lê về nước tập hợp nghĩa binh và tìm Tự Quân nhà Lê đem ra cầmđầu để đối địch cùng Nguyễn Huệ, thử xem sự thể thế nào. Nếu lòng ngườinước Nam còn nhớ nhà Lê mà có quân ta kéo đến, thì ai mà chẳng gắng sức.Nguyễn Huệ tất phải tháo lui. Ta sai Tự Quân đuổi theo trước đại binh ta kéotheo sau. Như thế không khó nhọc mấy mà thành công to. Ðó là thượngsách. Ví bằng người trong nước, nửa theo bên nọ nửa theo bên kia, thìNguyễn Huệ tất không chịu lui quân. Ta sẽ đưa thư vạch rõ đường họaphước xem Huệ đáp ứng thế nào. Ðợi thủy quân ở Mãn, Quảng đi đường bểvào đánh dẹp Thuận Hóa, Quảng Nam xong, bộ binh sẽ tiến lên sau. NguyễnHuệ hai đầu thọ địch, tất phải quy phục. Chừng đó ta làm ơn cho cả hai bên:từ Thuận Hóa trở vào Nam thì cho Nguyễn Huệ. Từ Châu Hoan Châu Ái trởra thì phong cho Tự Quân nhà Lê. Ta đóng đại binh lại để kiềm chế cả haibên, sau xử trí.Vua Quang Trung bảo Ngô Thời Nhậm:- Mưu đồ của Vua Càn Long, ta đã biết trước rồi. Nay bị thua chắc khôngnhịn nhục. Hai nước đánh nhau chỉ làm khổ dân. Nếu dùng lời nói khéo đểtránh việc binh đao việc ấy nhờ khanh chủ trương cho mới được.Ngô Thời Nhậm vâng mệnh thảo thư, đại khái nói rằng: Nước Nam vốnkhông dám chống cự với đại quốc. Chỉ vì Tôn Sĩ Nghị làm lỡ việc nên phảithua. Vậy nay xin tạ tội và xin giảng hòa. Vua Quang Trung sai sứ mang thưsang Tàu, và truyền đem những quân nhà Thanh đã bắt được, để ở một nơi,cấp cho lương thực, đợi ngày cho về nước. Xong xuôi mọi việc, tháng 2 nămKỷ Dậu, nhà vua đem quân về Phú Xuân, lưu Ngô Văn Sở và Phan Văn Lânở lại Thăng Long thống lĩnh việc quân quốc. Còn việc giao thiệp với TrungHoa thì ủy thác cho Ngô Thời Nhậm và Phan Huy Ích. Cho tất cả tùy nghixử sự, hễ không có việc quan trọng thì không phải tâu.Vua nhà Thanh hay tin Tôn Sĩ Nghị bại binh, đùng đùng nổi giận, lập tứcgiáng chỉ sai quan nội các là Phúc Khang An ra thay Tôn Sĩ Nghị là TổngÐốc Lưỡng Quảng, đem binh mã 9 tỉnh sang chinh phạt Việt Nam.Nhưng nhờ Ngô Thời Nhậm có chính sách xã giao khôn khéo đối với PhúcKhang An ở bên ngoài và các cận thần là Hòa Thân ở bên trong, và lời trầntấu mềm dẻo dịu dàng đối với Vua Mãn Thanh, cho nên Vua Mãn Thanh làCàn Long thuận cho giảng hòa và sai sứ sang phong Vua Quang Trung làmAn Nam Quốc Vương.Vua Càn Long lại tặng cho Vua Quang Trung một chuỗi trân châu và truyềnsang năm Canh Tuất (1790) sang chầu.Còn Lê Chiêu Thống và các quan tòng vong đều bị Vua nhà Thanh truyềnđem an trí mỗi người mỗi ngã.Thế là Vua Quang Trung được chính thức công nhận là Vua nước Việt Nam.Vua Quang Trung làm biểu tạ ơn, trong có câu:- Thần hữu mẫu hữu thân, báo đáp ngưỡng bằng ư đại tạo;Quân vi sư vi phụ, sanh thành thượng kỷ ư long ân Nghĩa là:- Tôi có cha có mẹ, báo đáp ngửa nhờ đức cả; Vua vừa nuôi vừa dạy, sanhthành mãi nhớ ơn sâu Vua Càn Long khen:- Lời nói có hậu, trẫm phải coi Huệ như con.Xuân năm Canh Tuất (1790), Phúc Khang An giục Vua Quang Trung sangchầu Vua Càn Long. Nhà vua bèn chọn người dung mạo phảng phất mình,trá làm quốc vương. Phạm Văn Trị[67] được chọn. Tháp tùng giả vương cóhoàng tử Nguyễn Quang Thùy cùng các quan văn võ Ngô Văn Sở, ÐặngVăn Châu, Phan Huy Ích, Vũ Huy Tấn, Vũ Danh Tiêu, Nguyễn Tiến Lộc,Ðỗ Văn Công. Cống phẩm, ngoài những bảo vật thường lệ, còn có hai thớtvoi đực ngà dài hơn sải và một ban nhạc công vũ nữ với mười bài từ khúcchúc thọ do Phan Huy Ích soạn[68].Sứ bộ khởi trình tại Nghệ An ngày 29 tháng 3 năm Canh Tuất (12-5-1790)và qua khỏi ải Nam Quan ngày rằm tháng 4 (28-5-1970). Tổng đốc LưỡngQuảng Phúc Khang An và Tuần Phủ Quảng Tây Tôn Vĩnh Thanh đưa Sứ bộđến Yên Kinh. Lúc ấy Càn Long đi tuần thú, sứ bộ phải đến hành cung sôngNhiệt Hà kệ kiến.Vua Càn Long tưởng Nguyễn Huệ thiệt, cho vào làm lễ bảo tất[69]. Nhà vuavui nhận cống phẩm, và tặng cho Quang Trung bốn chữ Cùng cực quy thànhvà câu đối tự tay Vua viết:Chúc hạ hiệu tôn thân, vĩnh cửu đơn thầm tri phất thế; Quán quan ưng sủngtích, tái kê thanh sử vị tiền vănCụ Bùi Văn Lang dịch:Trước sau vẹn chữ tôn thân, lòng đó nghìn sau không dễ lạt;Ði lại nhờ ơn sủng tử, sử xanh từ trước thật chưa nghe.Nhà vua lại sắc phong Nguyễn Quang Thùy làm An Nam Quốc Vương Thếtử, rồi truyền mở tiệc đãi sứ bộ.Trong bữa tiệc nhà vua ngự chế ban cho Quang Trung một bài thơ:Doanh phiên nhập chúc trị thời tuầnSơ kiến ...