Nhầm lẫn chết người về món cá bống

Nhầm lẫn chết người về món cá bốngThông tin về ngộ độc do ăn cá bống làm không ít người lo lắng. Cá bống xưa nay vốn là món ăn phổ biến với nhiều người, tại sao giờ lại có thể gây độc như thế?Cá bống vân mây khác cá bống hoa Trả lời báo chí ngày 24.4, bác sĩ Nguyễn Đình Lập, giám đốc trung tâm y tế huyện Phú Lộc, Thừa Thiên-Huếcho biết 16 bệnh nhân trong vụ ngộ độc tập thể ở thị trấn Lăng Cô đã qua cơn nguy kịch. Nguyên nhân ngộ độc được xác...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhầm lẫn chết người về món cá bốngNhầm lẫn chết người về món cá bốngThông tin về ngộ độc do ăn cá bống làm không ít người lo lắng. Cá bống xưa nay vốn làmón ăn phổ biến với nhiều người, tại sao giờ lại có thể gây độc như thế?Cá bống vân mây khác cá bống hoaTrả lời báo chí ngày 24.4, bác sĩ Nguyễn Đình Lập, giám đốc trung tâm y tế huyện PhúLộc, Thừa Thiên-Huếcho biết 16 bệnh nhân trong vụ ngộ độc tập thể ở thị trấn Lăng Côđã qua cơn nguy kịch. Nguyên nhân ngộ độc được xác định do các bệnh nhân đã ăn cábống vân mây. Đây cũng là thủ phạm đã gây ra vụ tử vong trước đó ở xã Phú An. Để an toàn cho sức khoẻ, khi ăn cần loại trừ những con cá có hình dáng nghi ngờ giống cá bống vân mây.Tuy nhiên, theo PGS.TS Trần Văn Thế, nguyên cán bộ viện nghiên cứu hải sản thuộc bộNông nghiệp và phát triển nông thôn, có một nhầm lẫn chết người khi một số báo, khôngbiết do người phát ngôn nói nhầm hay tự hiểu sai đ ã có những chú giải đi kèm: cá bốngvân mây còn gọi là cá bống hoa, “cá bống vân mây và cá bống hoa, về phương diện khoahọc là hai loài khác nhau. Có thể do bề ngoài đều có các đốm trên da nên đã dẫn đến hiểunhầm hai loài là một”, ông Thế nói.Chi tiết hơn, ông Thế cho biết, cá bống hoa có tên khoa học là Acanthogobius flavimanus(Temminck & Schlegel, 1845), tên tiếng Anh là Spotted goby, được xếp vào loại thuỷ sảncó giá trị kinh tế cao ở Việt Nam, thường chế biến tươi, làm khô, chả cá. Trong khi đó, cábống vân mây lại có tên khoa học là Yongeichthys criniger (Valenciennes, 1837), têntiếng Anh là Horny goby, là loài thuỷ sản có độc tố, dễ gây nguy hiểm đến tính mạngngười ăn.Độc tố trong cá bống vân mây chủ yếu là tetrodotoxin, vốn cũng có trong một số loàithuỷ sản độc hại khác như cá nóc, con so... Độc tố này tập trung hầu hết ở da cá bống vânmây, “Tốt nhất khi ăn, người dân cần loại trừ những con cá có hình dáng nghi ngờ giốngcá bống vân mây. Ngoài đường thức ăn, cũng phải cảnh giác nguy cơ ngộ độc qua phảnứng tự vệ do vô tình hoặc cố ý đụng chạm, sờ mó phải cá, bị cá làm tổn thương. Các chấtđộc trong tuyến nước bọt của cá có thể chuyển vào cơ thể người thông qua vết thương...”,ông Thế lưu ý.Ngộ độc tetrodotoxin rất nguy hiểmTheo TS.BS Bùi Quốc Anh, giảng viên bộ môn hồi sức, cấp cứu và chống độc, đại học ykhoa Phạm Ngọc Thạch, TP.HCM, chất độc tetrodotoxin có độc tính chủ yếu với hệ thầnkinh, tim mạch. Đây là một trong các chất có độc tính mạnh nhất được con người biếtđến, độc gấp 275 lần so với xyanua và gấp 50 lần so với mã tiền.Độc tố tetrodotoxin không bị phân huỷ ở nhiệt độ cao. Do đó, cho dù cá bống vân mâyđược nấu chín kỹ thì độc tố vẫn không mất đi. Thịt cá để lâu cũng vẫ n chứa chất độc chứkhông tan biến, ngay cả khi đã phơi hay sấy khô. Cá bống hoa: đầu cá lớn, thân dài, phần trước hình trụ tròn, phần sau hơi dẹp, phủ vảy đến sau mắt. Trên da có nhiều hoa văn lốm đốm nhỏ. Cá bống vân mây: thân cá ngắn và tròn, trên da có hoa văn rất đậm như những vân mây, mỗi bên có vài vệt đen lớn hình đám mây.Biểu hiện ngộ độc tetrodotoxin xảy ra rất nhanh, có thể sau khi ăn 5 – 15 phút, thường làtê môi, lưỡi, chân tay, đau bụng, nôn, yếu mệt, liệt các cơ, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, vãmồ hôi, giãn đồng tử, tăng tiết đàm nhớt, co giật… Hậu quả tử vong có thể xảy ra trongvòng 30 – 60 phút, do suy hô hấp kết hợp loạn nhịp tim, tụt huyết áp. Hiện thế giới chưacó thuốc giải độc đặc hiệu cho ngộ độc tetrodotoxin.“Khi xảy ra ngộ độc thực phẩm nói chung và ngộ độc tetrodotoxin nói riêng, việc xử tríban đầu ảnh hưởng rất nhiều tới những biến chứng sau này, thậm chí còn cứu được nạnnhân trước lưỡi hái tử thần. Vì vậy, nếu thấy có dấu hiệu ngộ độc, phải ngừng ngaykhông ăn món đó nữa.Khẩn trương gây nôn để tống hết thức ăn ra ngoài. Có thể gây nôn bằng cách uống đầynước rồi móc họng, ngoáy vào họng. Lưu ý, chỉ gây nôn khi bệnh nhân tỉnh và không gâynôn nếu là trẻ em, vì dễ sặc. Sau khi gây nôn nên uống một tuýp than hoạt, uống oresolbù điện giải. Nếu co giật và ngừng thở, ngừng tim phải cấp cứu khẩn bằng cách hà hơithổi ngạt và ép tim.Nếu hôn mê, để bệnh nhân nằm đầu thấp, nghiêng về một bên, phòng chất nôn sặc vàophổi. Sau khi sơ cứu, khẩn trương đưa đến bệnh viện để xử lý t iếp. Cần mang theo thứcăn nghi ngờ gây ngộ độc, chất nôn hoặc phân để giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị nhanhhơn”, bác sĩ Quốc Anh khuyến cáo. ...