Nhân 2 trường hợp dinh dưỡng trong điều trị tràn dịch dưỡng trấp

Nội dung đề tài nghiên cứu nhằm báo cáo về 2 trường hợp dinh dưỡng trong điều trị tràn dịch dưỡng trấp và cụ thể là 1 trường hợp tràn dịch dưỡng trấp màng phổi, lymphoma đang được hóa trị; 1 trường hợp tràn dịch dưỡng trấp đa màng, lao màng bụng với tiền sử phẫu thuật thắt ống ngực cách đây 3 năm, tác giả mong muốn tóm tắt lại những vấn đề về dinh dưỡng trong bệnh lý này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân 2 trường hợp dinh dưỡng trong điều trị tràn dịch dưỡng trấpNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014NHÂN 2 TRƯỜNG HỢP DINH DƯỠNGTRONG ĐIỀU TRỊ TRÀN DỊCH DƯỠNG TRẤPDoãn Uyên Vy*, Lưu Ngân Tâm**TÓM TẮTTràn dịch dưỡng trấp xuất hiện với tần suất thấp (1 - 4%), gây nhiều khó khăn trong điều trị. Dịch dưỡngtrấp từ hệ bạch huyết rò vào các khoang cơ thể như khoang màng phổi, bụng là nguyên nhân gây ra nhiễm trùng,rối loạn nước điện giải, giảm đạm máu hay suy dinh dưỡng. Điều trị bảo tồn luôn là biện pháp đầu tiên như dẫnlưu, kháng sinh, bồi hoàn nước điện giải và chăm sóc dinh dưỡng. Dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoàn toàn,kèm với nhịn ăn thường được ưa dùng trong lâm sàng với mục đích làm giảm tiết lượng dịch rò, bồi hoàn chấtdinh dưỡng, tuy nhiên tỉ lệ thành công chỉ chiếm khoảng 60 – 80 %. Trong khi dinh dưỡng qua đường tiêu hóa lạiít được quan tâm, dù vẫn an toàn và hiệu quả trong điều trị bệnh lý này.Nhân 2 trường hợp tràn dịch dưỡng trấp: 1 trường hợp tràn dịch dưỡng trấp màng phổi, lymphoma đangđược hóa trị; 1 trường hợp tràn dịch dưỡng trấp đa màng, lao màng bụng với tiền sử phẫu thuật thắt ống ngựccách đây 3 năm, chúng tôi mong muốn tóm tắt lại những vấn đề về dinh dưỡng trong bệnh lý này.Từ khóa: tràn dịch dưỡng trấp, MCT, dinh dưỡng tĩnh mạchABSTRACTNUTRITIONAL THERAPY IN CHYLE LEAKAGE: 2 CASE REPORTDoan Uyen Vy, Luu Ngan Tam* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 2 - 2014: 378-383The incidence of chyle leakage is low (1 – 4%), it causes significant management and treatment challenges.Chylous fluid which is from lymphatic vessels leaks to cavities such as thoracic cavity, abdominal cavity, it canlead to increase infection, electrolyte disorders, hypoalbuminemia, or malnutrition. Conservative treatment isalways the first choice including drainage, antibiotics, replace fluid and electrolyte, and nutritional care. Totalparenteral nutrition and fasting prefer to choose in treatment. Goal of nutrition therapy are to decrease productionof chyle, maintain nutrients. However, the rate of success of total parenteral nutrition was 80%, while enteralnutrition is also safe and effective in these cases but it is less mention.Thanks to 2 cases of chyle leakage: 1 case of chylous effusion, lymphoma with chemical treatment; 1 case ofchylous ascites, chylous effusion and chylopericardium, abdomial tuberculosis with history of ligation of thethoracic duct 3 years ago, we reviewed every aspect of nutrition in these cases.Key words: chyle leakage, MCT, parenteral nutritionĐẶT VẤN ĐỀTràn dịch dưỡng trấp xuất hiện với tần suất 1- 4%, thường xảy ra sau chấn thương hay sauphẫu thuật vùng ngực, bụng. Tình trạng này làdo tổn thương hệ bạch huyết, dẫn đến dịchdưỡng trấp xuất hiện trong khoang màng phổi,bụng. Điều trị phẫu thuật chỉ được đặt ra khiđiều trị nội khoa thất bại (như dẫn lưu, khángsinh điều trị nhiễm trùng, cân bằng nước điệngiải, thuốc giảm tiết và chăm sóc dinh dưỡng).Trong khi dinh dưỡng hoàn toàn qua đường tĩnhmạch thường được các nhà lâm sàng ưa dùngnhằm làm giảm tối đa lượng dịch rò, thì tỉ lệthành công lành đường rò chiếm 60 – 80%(1,4).* Khoa Dinh dưỡng - Bệnh viện Chợ RẫyTác giả liên lạc: Bs. Doãn Uyên Vy; ĐT: 0908471883; Email: doanuyenvy@gmail.com378Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014Bên cạnh đó dinh dưỡng qua đường tiêu hóabằng chế độ ăn giàu năng lượng, đạm, ít béohoặc với tỉ lệ béo chuỗii trung bình (MCT Medium Chain Triglyceride) lại ít được chú ýđến trong thực hành lâm sàng, dù phương phápnày vẫn an toàn và hiệu quả trong nhiều trườnghợp chiếm tỷ lệ 50%(10).Nhân 2 trường hợp được theo dõi và chămsóc dinh dưỡng chúng tôi không gì hơn ngoàimục đích là đưa ra những chứng cứ về tính antoàn, hiệu quả và hạn chế của các biện phápchăm sóc dinh dưỡng.TỔNG QUAN BỆNH LÝ TRÀN DỊCHDƯỠNG TRẤPẢnh hưởng của bệnh đến tình trạng dinhdưỡngThông thường biến chứng liên quan đếntràn dịch dưỡng trấp là suy dinh dưỡng, giảmmiễn dịch, và có thể làm giảm thể tích, rối loạnđiện giải, giảm albumin huyết tương, giảmlympho bào, và nhiễm trùng(9). Tràn dịchdưỡng trấp kéo dài có thể làm tăng mất dịch,làm giảm thể tích, hạ natri máu, hạ calci, vàtoan chuyển hóa(14) . Sự thiếu hụt các vitamintan trong béo cũng xảy ra do mất chất béo quadịch dưỡng trấp mà trong đó có triglyceridecao và cholesterol thấp(14). Một lượng lớnprotein mất qua dịch dưỡng trấp nhiều nênlàm dịch thay đổi và tăng chuyển hóa. Mấtprotein nhiều làm giảm miễn dịch do giảm tếbào T và giảm miễn dịch tế bào trung gian,làm tăng nguy cơ nhiễm trùng(14).Tiêu chuẩn chẩn đoán tràn dịch dưỡng trấpCác biểu hiện: khó thở, đau ngực, nhịp timnhanh. Đôi khi sau phẫu thuật, thấy dịch dẫnlưu ra màu trắng đục.Xét nghiệm: đo lượng chylomicron trongdịch dẫn lưu, nếu > 4%, triglyceride >100 mg/dlcho phép chẩn đoán dịch dưỡng trấp(6). Đếm tếbào lynpho thấy >50% có thể cũng phản ánh dịchdưỡng trấp trong dẫn lưu.Nghiên cứu Y họcBiện pháp điều trịĐiều trị bao gồm dẫn lưu, nghỉ ngơi tạigiường, chế độ dinh dưỡng thích hợp. Phươngpháp nuôi dưỡng bệnh nhân thật sự cho đến nàyvẫn còn nhiều bàn cãi như nhiều trường hợp chỉsử dụng bằng dinh dưỡng tĩnh mạch hòng làmgiảm lượng dịch rò hay giúp làm đóng lỗ rò haymột số nghiên cứu lại cho thấy chế độ ăn khôngbéo hay dùng acid béo chuỗi trung bình (MCT)hay các sản phẩm nuôi ăn qua đường tiêu hóavới thành phần MCT cao cũng cho những kếtquả như phòng ngừa suy dinh dưỡng, giảmlượng dịch rò... Song điều trị bằng dinh dưỡngcó thể góp phần làm đóng kín các đường rò 80%các trường hợp. Mục dích của dinh dưỡng điềutrị là làm giảm dịch dưỡng trấp, bù dịch và điệngiải, cải thiện tình trạng dinh dưỡng(12)TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNGTrường hợp 1- Bệnh nhân nữ, 56 tuổi, nhập viện27/12/2012, nhập viện vì khó thở ngày càngnhiều và đau bụng thượng vị 6 tháng nay. Bệnhnhân ...