Nhận biết và xử trí ngộ độc nấm

Chúng ta đều biết, nấm có hai loại là nấm lành và nấm độc. Nấm lành là nguồn thực phẩm bổ dưỡng và con người đã biết nó một cách chắc chắn như: nấm rơm, nấm mỡ, nấm hương, nấm linh chi...Nấm độc lại gây hại, thậm chí gây chết người vì trong nấm có những độc tố nguy hiểm, mà người ta thường nhầm lẫn mỗi khi đi hái nấm mang về ăn, vì hình dạng của nấm rất khó phân biệt loại nào là lành, loại nào là độc.Nước ta cũng như nhiều nước châu Á, tuy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận biết và xử trí ngộ độc nấm Nhận biết và xử trí ngộ độc nấmChúng ta đều biết, nấm có hai loại là nấm lành và nấm độc. Nấm lành là nguồnthực phẩm bổ dưỡng và con người đã biết nó một cách chắc chắn nh ư: nấm rơm,nấm mỡ, nấm hương, nấm linh chi...Nấm độc lại gây hại, thậm chí gây chết người vì trong nấm có những độc tố nguyhiểm, mà người ta thường nhầm lẫn mỗi khi đi hái nấm mang về ăn, vì hình dạngcủa nấm rất khó phân biệt loại nào là lành, loại nào là độc.Nước ta cũng như nhiều nước châu Á, tuy việc sử dụng nấm không nhiều nh ư cácnước châu Âu hay châu Mỹ nh ưng vì có khí hậu ẩm nên là những vùng đất có rấtnhiều loại nấm mọc và phát triển, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong nhiều loạinấm có thể ăn được hàm lượng dinh dưỡng đặc biệt cao, bao gồm: chất đạm, chấtbéo, chất xơ và đặc biệt là hàm lượng cao các chất khoáng. Vì thế, nấm được coilà một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao.Trên thế giới hiện nay có khoảng trên 10.000 loại nấm đã được xác định danh tính,nhưng trong số đó có hàng trăm loại nấm độc. Cho dù các nhà khoa học đã cókhông ít công trình nghiên cứu về nấm nói chung và nấm độc nói riêng, nhưng córất nhiều loại nấm hiện vẫn không biết vì sao nó gây độc cho người.Nhiều người cho rằng các loại nấm có màu sắc sặc sỡ hoặc có mùi thơm đặc biệtthường là nấm độc, nhưng thực tế không phải hoàn toàn như vậy vì ngay trongnhững loại nấm có hình thức rất giản dị, không có mùi, thậm chí có những loạitrông hoàn toàn “trong trắng” nhưng lại chứa các loại chất cực độc đối với cơ thể.Ở nước ta, các vụ ngộ độc do ăn nấm thường xảy ra ở vùng núi phía Bắc (HòaBình, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái...).Cứ vào thời điểm mùa xuân, khi có mưa phùn, thời tiết ẩm ướt nấm mọc nhiềucũng là lúc có bệnh nhân bị ngộ độc nấm.Nhận biết ngộ độc nấm?Nhóm nấm độc có triệu chứng ngộ độc xuất hiện sớm trước 6 giờ sau khi ăn, thậmchí sau 30 phút đến 1 giờ có biểu hiện: Tăng tiết n ước bọt, nôn, buồn nôn, tiêuchảy, đồng tử co (loại nấm có độc tố muscarin).Triệu chứng ngộ độc xuất hiện chỉ sau ăn 30 phút với nôn, đỏ mắt, đau đầu, lẫnlộn, mệt, co giật (giống ngộ độc disulfiram), triệu chứng có thể kéo dài vài ngày,độc tố nấm là coprine. Độc tố nấm là psilocybin thường gây ra ảo giác, giãn đồngtử, kích thích dạ dày, ruột, đau bụng, sốt, co giật.Các loại nấm này ít khi gây tử vong, nếu được điều trị.Nhóm nấm độc có triệu chứng ngộ độc xuất hiện muộn (sau 6 giờ ăn) loại n ày rấtđộc và tỷ lệ tử vong cao.Loại nấm có độc tố là amatocxin, monomethylhydrazine các triệu chứng xuất hiệnmuộn sau ăn từ 6-12 giờ, bao gồm: nôn, buồn nôn, đau thắt bụng từng cơn, tiêuchảy, yếu cơ, co giật, viêm gan, tan huyết... tỷ lệ tử vong cao 20-50%.Loại nấm có độc tố là allenic norleucine (Amanita smithiana) và độc tố làorellanine (nấm cortinarius rellanus...) triệu chứng xuất hiện muộn sau một ngàytới sáu ngày sau khi ăn nấm, bao gồm: đái ít, vô niệu, suy ống thận cấp.Xử trí thế nào?Nấm Hebenoma CrustulinifrmeTriệu chứng ngộ độc thường xuất hiện muộn sau khi ăn 6 giờ.Cấp cứu ban đầu: Cho uống ngay than hoạt (hay antipois - B.Mai) 1g/kg vàsorbitol 1g/kg, có thể nhắc lại sau 4 giờ. Với trẻ em, tại nhà có thể gây nôn với siroipeca sau khi ăn vài phút, rồi đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt.Tại cơ sở y tế:Hồi sức chung:Truyền dịch duy trì huyết áp bằng natri clorua 0,9%, glucose 5%. Cho uống thanhoạt (nếu chưa được uống).Nếu có co giật cho pifridoxine 20-30mg/kg TM.Nếu có methemoglobine cho xanh methylen 1mg/kg TM chậm liều cho cả ngườilớn và trẻ em.Nếu có dấu hiệu muscarin, cho atropin 0,01-0,03mg/kg TM.Có ảo giác cho seduxen 10mgTM.Thuốc vận mạch (dopamin, noradrenalin) dùng khi có sốc.Điều trị nhóm nấm độc muộn:Theo dõi bệnh nhân từ 12-24 giờ sau ăn nấm loại amatoxin vàmonomethylhydrazin.Đối với bệnh nhân nghi suy thận do nấm cortinarius, theo d õi 1-2 tuần, như sau:* Cho than hoạt đa liều: 1g/kg uống sau mỗi 4 giờ cho cả người lớn và trẻ em.* Sorbitol 1g/kg uống sau liều than hoạt đầu tiên (tốt nhất là uống Antipois -B.Mail).* Rửa ruột, đại tràng nếu có thể ở giai đoạn chưa suy gan, suy thận.* Truyền dịch glucose 5%, 10% để tăng bài niệu > 2,5lít/ngày.* Lọc máu hấp thu và lọc máu liên tục (có suy thận).* Thay huyết tương và lọc gan khi có suy gan.* Các thuốc điều trị hỗ trợ gan.* Hồi sức hô hấp, tuần hoàn và thăng bằng kiềm toan...Phòng tránh: Không ăn nấm rừng và nấm mọc tự nhiên. Khi chưa xác định đượclà nấm lành hay độc nên cho súc vật ăn trước.(health.phanvien.com)Trong thiên nhiên có nhiều loài nấm quí, nhưng cũng có không ít nấm độc, ănnhầm phải có thể chết người. Những nấm độc nguy hiểm nhất thường là nhữngnấm tán thuộc giống Aminita, như nấm tán độc xanh đen (Aminita phalloides),nấm tán độc trắng (Aminita verna), nấm ruồi (Aminita muscaria), nấm độc có m ũxám tím (Aminita pantherina), v.v...Những loài nấm này t ...