Nhân hai trường hợp túi phình động mạch chậu trong bẩm sinh được phát hiện ở trẻ nhũ nhi: Hồi cứu y văn

Bài viết với nội dung nhằm báo cáo về hai trường hợp túi phình động mạch chậu trong bẩm sinh được phát hiện và điều trị thành công thực hiện tại Bệnh viện Nhi đồng 1 trong 10 năm qua, chúng tôi trình bày đặc điểm siêu âm và kết quả can thiệp phẫu thuật và hồi cứu y văn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân hai trường hợp túi phình động mạch chậu trong bẩm sinh được phát hiện ở trẻ nhũ nhi: Hồi cứu y vănY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014Nghiên cứu Y họcNHÂN HAI TRƯỜNG HỢP TÚI PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHẬUTRONG BẨM SINH ĐƯỢC PHÁT HIỆN Ở TRẺ NHŨ NHI:HỒI CỨU Y VĂNNguyễn Hữu Chí*, Lê Cẩm Thạch*, Nguyễn Anh Tuấn*, Đào Trung Hiếu*TÓM TẮTNhân hai trường hợp túi phình động mạch chậu trong bẩm sinh được phát hiện và điều trị thành công thựchiện tại Bệnh viện Nhi đồng 1 trong 10 năm qua, chúng tôi trình bày đặc điểm siêu âm và kết quả can thiệp phẫuthuật và hồi cứu Y văn.Từ khóa: phình động mạch chậu trong bẩm sinhABSTRACTCONGENITAL ILIACARTERYANEURYSMS IN INFANTS:TWO CAS REPORTS AND REVIEW LITERATURENguyen Huu Chi, Le Cam Thach, Nguyen Anh Tuan, Dao Trung Hieu* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 4- 2014: 141 - 145On the occasion of two cases of congenital iliac artery aneurysms are detected and successful treatment atChildrens Hospital 1 in the last 10 years; we present the ultrasound characteristics and surgical outcomes andreview literature.Keywords: congenital iliac artery aneurysmsMỞ ĐẦUTúi phình động mạch chậu trong bẩm sinh ởtrẻ em hiếm gặp, thường gặp ở người lớn, liênquan đến xơ vữa thành mạch. Bệnh thườngkhông có triệu chứng, phát hiện tình cờ bởi cácphương tiện hình ảnh, nhưng đôi khi túi phìnhto, chèn ép có thể biểu hiện lâm sàng do chèn éphoặc thuyên tắc mạch, hoại tử chi...thậm chí vỡtúi phình, gây tử vong. Nhân hai trường hợp túiphình động mạch chậu trong phát hiện ở trẻ nhũnhi, chúng tôi giới thiệu bệnh cảnh lâm sàng vàvai trò chẩn đoán hình ảnh trong chẩn đoán vàđịnh hướng điều trị.TỔNG QUANTúi phình động mạch, do sự phình tomạch máu khu trú hay lan tỏa. Về mặt mô học,chia thành túi phình thật, nó được lót đủ 3 lớp:lớp áo trong, giữa và ngoài. Ngược lại, túi giả* Bệnh viện Nhi Đồng 1Tác giả liên lạc: BS CK2 Nguyễn Hữu ChíChuyên Đề Nhi khoaphình, không đủ 3 lớp. Phần lớn túi phìnhđộng mạch chậu trong có thể đơn thuần hoặckết hợp phình động mạch nơi khác chẳng hạnđộng mạch chủ bụng. Túi phình động mạchchậu trong đơn thuần hiếm gặp, được ghinhận ở người lớn với tần suất 2%(1). Tuy nhiên,theo tác giả Brunkawall và cộng sự, tần suấtthấp hơn, khoảng 0,03% dựa trên dữ kiện tửthiết. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi,nhưng cũng được ghi nhận ở trẻ sơ sinh.Bệnh sinh của túi phình động mạch, đượccho là xơ vữa mạch máu, nhiễm trùng, chấnthương hoặc bất thường thành động mạch. Tácnhân nhiễm trùng được ghi nhận bao gồm:Salmonella spp., Staphylococcus aureus, Escherichiacoli, Pseudomonas spp và Klebsiella spp. Trườnghợp ở trẻ sơ sinh, do nhiễm trùng ngược dòng từđặt catheter động mạch rốn. Một số chấnthương, gây túi giả phình động mạch như vếtthương xuyên thấu vùng chậu, gãy khung chậuĐT: 0913452259Email: Dr_huuchi@yahoo.com141Nghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 4 * 2014cũng đã được ghi nhận. Bệnh rối loạn mô liênkết và bệnh thành động mạch như hội chứngMarfan, hội chứng Ehlers-Danslos, bệnh loạndưỡng sợi cơ, viêm động mạch Takayasu, bệnhKawasaki...bóc tách động mạch tự phát. Phìnhmạch do nấm (mycotic aneurysm), được mô tảlần đầu tiên vào năm 1885, bởi Sr William Osler,cho là do thuyên tắc nhiễm trùng thành mạch.Túi phình có thể gặp ở nhiều nơi, nhưng thườngở động mạch chủ, động mạch não, động mạchmạc treo tràng trên, động mạch đùi. Có thể gặptrong một số bệnh lý nhiễm trùng, như viêm nộitâm mạc nhiễm khuẩn, cơ địa bệnh van tim, timbẩm sinh...Túi phình động mạch (Aneurysm) dothành động mạch yếu, phồng to khẩu kính độngmạch >20% trị số bình thường, được xem như túiphình mạch(2), có thể có dạng túi, dạng hình thoi.Thường không thấy cổ túi phình.Bệnh cảnh lâm sàng của túi phình độngmạch chậu trong đơn thuần, có thể khôngtriệu chứng, phát hiện tình cờ bởi các phươngtiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm,CTscan..khi khảo sát vì những lý do khác. Túiphình động mạch chậu trong, có thể có triệuchứng lâm sàng do chèn ép các cơ quan lâncận như đau bụng, triệu chứng đường niệuhay suy thận, đau vùng thắt lưng cùng, đauvùng bẹn hay vùng mông, chảy máu trựctràng hoặc thuyên tắc tĩnh mạch sâu.Túi phình động mạch khi vỡ, biểu hiện đầutiên là hạ huyết áp, đau vùng bụng, bẹn vàđùi.Khi túi phình vỡ vào trong phúc mạc, bệnhtử vong nhanh chóng, chiếm 50-100%. Tử vongthường do chậm trễ trong chẩn đoán và khókhăn trong quá trình can thiệp phẫu thuật vì ổbụng đầy máu. Ngược lại, nếu túi phình độngmạch được chẩn đoán trước khi vỡ, được chuẩnbị trước, tỉ lệ tử vong dưới 10%.Để chẩn đoán túi phình động mạch nóichung, động mạch chậu trong đơn thuần có hoặcchưa có biến chứng, chủ yếu dựa trên cácphương tiện hình ảnh học như siêu âm dopplermàu, CT-scan, MRI, chụp mạch máu xóa nền(DSA). Trong đó siêu âm là phương tiện tầm soát142cực kỳ hiệu quả, đối với những túi phình độngmạch vùng bụng và chi. Đây là phương tiệnchẩn đ ...