Nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa sau 30 năm đổi mới

Bài viết đã đưa ra một số vấn đề lớn cần được nhận thức và những kiến nghị nhằm nhận thức ngày càng đúng đắn, khoa học về Nhànước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân ở nước ta hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa sau 30 năm đổi mớiTẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANGPhạm Văn ĐứcNHẬN THỨC CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAMVỀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨASAU 30 NĂM ĐỔI MỚITHE PERCEPTION OF VIETNAM COMMUNIST PARTY ABOUT THE RULE OF LAWSOCIALIST STATE AFTER 30 YEARS OF RENEWALPHẠM VĂN ĐỨCTÓM TẮT: Đại hội XII của Đảng khẳng định xây dựng, hoàn thiện Nhà nước phápquyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân là một trong nhữngnhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị ở nước ta. Trong bài viết này, tácgiả đã tổng kết và đánh giá một cách tổng quát sự phát triển nhận thức của Đảng Cộngsản Việt Nam về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, làm rõ những thành tựu vàhạn chế cơ bản của quá trình đó qua 30 năm đổi mới. Đồng thời, tác giả rút ra bốn bàihọc kinh nghiệm lớn, trong đó có việc xác định những vấn đề trọng tâm, trọng điểmcần được ưu tiên giải quyết. Đặc biệt, bài viết đã đưa ra một số vấn đề lớn cần đượcnhận thức và những kiến nghị nhằm nhận thức ngày càng đúng đắn, khoa học về Nhànước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân ở nướcta hiện nay.Từ khóa: Đảng Cộng sản Việt Nam, nhà nước pháp quyền, Nhà nước pháp quyền xãhội chủ nghĩa, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.ABSTRACT: The 12th National Congress of the Communist Party of Vietnamreaffirmed to build and perfect the rule of law socialist State of the people, by thepeople and for the people as one of the central tasks of reforming the political systemof our country. In this article, the author summarizes and evaluates the generaldevelopment of the Communist Party’s perception of the rule of law socialist State,clarifies the basic achievements and limitations of it in the period of 30 years ofinnovation. At the same time, the author draws the four major lessons, includingidentifying the key issues that need to be addressed. In particular, the article has raiseda number of major issues that need to be aware and recommendations for a betterunderstanding of the the rule of law socialist State of the people, by the people and forthe people today.Key words: Vietnam Communist Party, rule of law State, rule of law socialist State,build and perfect the rule of law socialist State.GS.TS. Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Email:ducphilosophy@yahoo.com6TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANGSố 07/2018về nhà nước pháp quyền. Lúc đó, chưa cónhiều nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhànghiên cứu có nhận thức đầy đủ về nhànước pháp quyền. Nhận thức về nhà nướcpháp quyền mới chỉ đạt được ở những vấnđề cơ bản và nhiều vấn đề chưa được luậnchứng đầy đủ. Đồng thời, nhận thức về nhànước pháp quyền cũng chưa được xã hộihóa. Đến Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hànhTrung ương Đảng (khóa VII) ngày23/01/1995 về tiếp tục xây dựng và hoànthiện Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩaViệt Nam, một số thành tố của nhà nướcpháp quyền đã được thể hiện rõ hơn, nhưvấn đề thực hiện dân chủ, vấn đề phân côngvà phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhànước trong việc thực hiện quyền lực, quảnlý xã hội bằng pháp luật. Năm quan điểmcơ bản được xác định trong Hội nghị lầnthứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng(khóa VII) tiếp tục được khẳng định tại Đạihội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. Bắt đầutừ đó cho đến trước khi chủ trương xâydựng Nhà nước pháp quyền được khẳngđịnh trong Hiến pháp năm 2001 là thời gianĐảng, Nhà nước và các nhà khoa học tiếptục nghiên cứu sâu hơn về nhà nước phápquyền và đạt được những nhận thức caohơn, đồng thời vận dụng từng bước vàothực tiễn xây dựng Nhà nước pháp quyềnViệt Nam.Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IXcủa Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng4/2001) tiếp tục khẳng định nhiệm vụ “xâydựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủnghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng” và chỉrõ: “Nhà nước ta là công cụ chủ yếu đểthực hiện quyền làm chủ của nhân dân, làNhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì1. KHÁI LƯỢC QUÁ TRÌNH NHẬNTHỨC CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆTNAM VỀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀNNhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩaViệt Nam đã trải qua 72 năm xây dựng vàphát triển theo mô hình nhà nước xã hộichủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vìNhân dân. Tuy còn một số nhận thức khácnhau về thời điểm tổ chức và thực hiệnquyền lực nhà nước theo phương thức nhànước pháp quyền ở nước ta (Việt Nam xâydựng Nhà nước pháp quyền từ thời điểm rađời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộnghòa năm 1945 hay thời điểm tổ chức Hộinghị Đại biểu Toàn quốc giữa nhiệm kỳkhóa VII của Đảng Cộng sản Việt Nam làvấn đề chưa được nhận thức thống nhất).Nhưng quan niệm phổ biến cho rằng, đánhgiá sự hình thành các quan điểm của Đảngta về Nhà nước pháp quyền Việt Nam cầnbắt đầu từ Hội nghị Đại biểu Toàn quốcgiữa nhiệm kỳ khóa VII của Đảng Cộngsản Việt Nam (tháng 01/1994). Tại Hộinghị này, việc xây dựng Nhà nước ViệtNam theo hướng nhà nước pháp quyềnchính thức ...