Nhận xét 24 trường hợp chửa ngoài tử cung trên sẹo mổ lấy thai điều trị tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội năm 2009

Đề tài nghiên cứu nhằm trình bày về vấn đề chửa ngoài tử cung trên sẹo mổ lấy thai (Ectopic Prenancy Cesarean scar: EPCs) là bệnh lý hiếm gặp, việc chẩn đoán sớm và hướng xử trí còn gây nhiều tranh cãi. Trong năm 2009, bệnh viện Phụ Sản Hà Nội tiếp nhận và nghiên cứu 24 trường hợp EPCs với 4 phương pháp xử trí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận xét 24 trường hợp chửa ngoài tử cung trên sẹo mổ lấy thai điều trị tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội năm 2009NHẬN XÉT 24 TRƯỜNG HỢP CHỬA NGOÀI TỬ CUNG TRÊN SẸO MỔ LẤY THAIĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HÀ NỘI NĂM 2009Nguyễn Huy Bạo*, Diêm Thị Thanh Thủy***: Đại học Y Hà Nội, **Bệnh viện Phụ Sản Hà NộiTác giả liên lạc: Ths. Bs Diêm Thị Thanh Thủy - 0983072638- quangngan.69@gmail.comTóm tắt: Chửa ngoài tử cung trên sẹo mổ lấy thai (Ectopic Prenancy Cesarean scar: EPCs) là bệnhlý hiếm gặp, việc chẩn ñoán sớm và hướng xử trí còn gây nhiều tranh cãi. Trong năm 2009, bệnhviện Phụ Sản Hà Nội tiếp nhận và nghiên cứu 24 trường hợp EPCs với 4 phương pháp xử trí. Kếtluận: (1) Siêu âm ñầu dò âm ñạo là phương tiện chủ yếu ñể chẩn ñoán; (2) Siêu âm doppler có giátrị tiên lượng; (3) Tỷ lệ thành công của 4 phương pháp ñiều trị: Phối hợp MTX tại chỗ và MTX toànthân 2/24; Hút thai dưới siêu âm ñơn thuần 8/24; Hút thai kết hợp MTX 5/24; Mổ lấy khối chửa5/24.Từ khóa: Chửa ngoài tử cung trên sẹo mổ cũ.SUMMERY: TWENTY FOUR CASES OF ECTOPIC PREGNANCY CESAREAN SCAR INHANOI OBSTETRICS AND GYNECOLOGY HOSPITAL, 2009.EPCs is a rare type of Ectopic Pregnancy. The early diagnosis and treatments remain controversial.We report 24 cases of EPCs who were hospitalized and treated in Hanoi Obstetrics and GynecologyHospital in 2009, with 4 diferent ways of management. Results: 1. Transvaginal sonography is bestfor diagnosis; 2. Doppler sonography is good for prognosis; 3. The successeful rates of 4 methodsof management include: MTX local + MTX systemic 2/24; MVA under ultrasound 8/24; MVA +MTX systemic 5/24; Surgery 5/24.Key words: Ectopic Pregnancy Cesarean scar.ĐẶT VẤN ĐỀEPCs là một thể hiếm gặp của chửa ngoài tử cung, túi thai làm tổ bên trong vết mổ ñẻ cũ, phát triểnbao quanh mô sẹo1,2,4,5,6,8. Theo y văn, năm 1948, lần ñầu tiên Devoe và Bratt5 mô tả túi thai trên vếtmổ lấy thai cũ. Tại Việt nam, năm 2009, Nguyễn Viết Tiến7 thông báo một trường hợp chửa trên vếtsẹo mổ lấy thai cũ ñược ñiều trị thành công bằng phương pháp giảm thiểu thai + MTX.EPCs ñược ghi nhận là hiếm gặp. Theo David3 (2008), EPCs chiếm tỷ lệ khoảng 0,15% các trườnghợp có vết mổ cũ tại tử cung và chiếm khoảng 6,1% các trường hợp chửa ngoài tử cung có ít nhất 1lần mổ ñẻ cũ. Gần ñây số trường hợp EPCs tăng nhanh do tỷ lệ mổ ñẻ ngày càng nhiều2,5,8.Chẩn ñoán EPCs chủ yếu dựa vào siêu âm ñầu dò âm ñạo, hình ảnh là túi thai nằm ở mặt trước eo tửcung trên sẹo mổ cũ, buồng tử cung và ống cổ tử cung rỗng, phần cơ tử cung giữa túi thai và bàngquang mỏng và yếu2,3,8.EPCs gây biến chứng cao1,2,3,5,8. Hiện nay chưa có phương pháp ñiều trị hữu hiệu.2,3 Việc lựa chọnphương pháp ñiều trị dựa trên tình trạng người bệnh, tuổi thai, nồng ñộ βhCG, vị trí khối thai. Đặcbiệt chưa có nghiên cứu lớn và sâu về căn bệnh này.Một số phương pháp ñiều trị: Tổng hợp các tài liệu tham khảo thấy có hai phương pháp ñiều trịchính là nội và ngoại khoa:Điều trị nội khoa chủ yếu là dùng Methotrexat:(1) Tiêm MTX tại chỗ ñơn thuần: Tiêm MTX thẳng vào túi thai dưới hướng dẫn của siêu âm. Liều50mg/2ml3,8.(2) MTX toàn thân ñơn thuần: Tiêm bắp 2 liều 50mg MTX cách ngày2,8.(3) Phối hợp MTX tại chỗ và toàn thân: có thể dùng 4 liều MTX toàn thân3,8.Điều trị ngoại khoa:(1) Hút thai dưới siêu âm 1,6: Có thể hút thai ñơn thuần hoặc kết hợp MTX.132(2) Phẫu thuật nội soi4: Lấy khối chửa và khâu phục hồi cơ tử cung.(3) Phẫu thuật mổ bụng mở2: Chỉ ñịnh trong trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu shock, siêu âm cónhiều dịch ổ bụng.Đa số các tác giả cùng kết luận là phương pháp phối hợp MTX tại chỗ và toàn thân khả thi nhất8.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUĐối tượng nghiên cứu: 24 trường hợp chửa trên sẹo mổ lấy thai ñiều trị tại khoa phụ, bệnh viện PhụSản Hà Nội năm 2009.Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang.KẾT QUẢ và BÀN LUẬN.Đặc ñiểm nhóm bệnh nhân:Độ tuổi:Tuổi26 - 31 - 36 - Trên 40 Tổng số303540n5125224Độ tuổi thường gặp từ 31 ñến 35 tuổi: 12/24 cas. Độ tuổi bệnh nhân và số con cũng là một yếu tốñịnh hướng cho chỉ ñịnh ñiều trị.Số lần mổ ñẻ:Số lần mổ lấy 1 lần2 lầnTrên 2 lầnthaiN913215/24 trường hợp mổ ñẻ từ 2 lần trở lên. Theo Rotas8 EPCs thường gặp ở người có tiền sử mổ ñẻ từ2 lần trở lên.Lần mổ gần nhất:Lần mổ <6 1 năm 2 năm >2 Tổnggần nhất thángnăm sốN2271324Thời gian mổ lấy thai gần nhất là 5 tháng, dài nhất là 8 năm. Theo Seow9 thời gian mổ cũ ít nhất từ6 - 12 năm.Triệu chứng và chẩn ñoán:Triệu chứng lâm sàng: Ra máu âm ñạo ít một 13/24; băng huyết 3/24; ñau bụng hạ vị 3/24; Khôngcó triệu chứng 8/24.Theo McKenna3, EPCs có triệu chứng lâm sàng nghèo nàn: 1/3 không có triệu chứng lâm sàng, 1/3có ra máu âm ñạo ít một và 1/4 ñau bụng hạ vị. chúng tôi gặp 2 trường hợp chẩn ñoán thai dọa sẩythai vào ñiều trị giữ thai, sau ñó siêu âm phát hiện ra EPCs. Đặc biệt một trường hợp ñang giữ thaira máu nhiều, chẩn ñoán thai ñang sẩy, nạo buồng tử cung gây chảy máu nhiều phải mổ cấp ...