Nhận xét nguyên nhân liệt dây thần kinh vận nhãn số III

Nhãn cầu vận động nhờ các cơ ngoại nhãn dưới sự điều khiển của 3 đôi dây thần kinh (TK) sọ não là III, IV và VI. 4/6 cơ vận động nhãn cầu được chi phối bởi dây thần kinh (TK) III, dây TK này bắt nguồn từ các nhân nằm sâu trong thân não, đi qua nhiều cấu trúc giải phẫu của não bộ và hốc mắt bởi vậy có thể bị tổn thương do nhiều nguyên nhân. Bài viết trình bày nhận xét nguyên nhân liệt dây TK III và xác định một số yếu tố liên quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận xét nguyên nhân liệt dây thần kinh vận nhãn số III vietnam medical journal n02 - june - 2020 NHẬN XÉT NGUYÊN NHÂN LIỆT DÂY THẦN KINH VẬN NHÃN SỐ III Trần Thị Chu Quí*, Đào Thị Mai Anh*TÓM TẮT 28 hình thái tổn thương ngoài phụ thuộc vào vị trí, Mục tiêu: nhận xét nguyên nhân liệt dây TK III nguyên nhân còn phụ thuộc vào một số yếu tốvà xác định một số yếu tố liên quan. Phương pháp khác. Xác định nguyên nhân gây liệt dây TK IIInghiên cứu: mô tả lâm sàng cắt ngang. Các tiêu là rất cần thiết nhưng có tới 25,7 - 29,3% khôngchí đánh giá: đặc điểm BN, chẩn đoán hình thái liệt, rõ nguyên nhân [6]. Vì vậy, chúng tôi tiến hànhnguyên nhân, vị trí tổn thương. Các yếu tố liên quan:tuổi, giới, số mắt liệt. vị trí tổn thương. Kết quả: nghiên cứu này nhằm nhận xét nguyên nhân95,4% liệt dây TKIII mắc phải trong đó 84,4% BN tìm liệt dây TK III và xác định một số yếu tố liên quan.được nguyên nhân và chấn thương chiếm 56,8%, vịtrí hay gặp là hốc mắt. Chấn thương gặp ở nam nhiều II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUhơn. Tỷ lệ tìm được nguyên nhân cao khi liệt dây III BN liệt dây TK III khám tại Bệnh viện Mắt TWmột mắt (1M), hoàn toàn và phối hợp liệt nhiều dây trong 5 năm (từ 06/2013 đến 31/06/2018). LoạiTK sọ. Kết luận: 95,4% liệt dây TKIII mắc phải trong trừ: BN có tiền sử đã phẫu thuật cơ vận nhãn,đó 84,4% tìm được nguyên nhân,nguyên nhân chấn BN không thể hợp tác khi thăm khám hoặcthương đứng đầu. Tỷ lệ tìm được nguyên nhân caohơn khi liệt 1M, hoàn toàn và khi phối hợp liệt nhiều không đồng ý tham gia nghiên cứu. Đây làdây TK sọ khác. nghiên cứu mô tả lâm sàng cắt ngang. 2 Z (1− / 2) .p.qSUMMARY TO EVALUATE THE CAUSE OF THIRD Cỡ mẫu n = d2 NERVE PALSY Trong đó: n: số BN cần thiết để nghiên cứu có Objectives: to evaluate the cause of third nerve ý nghĩa. Z: trị số giới hạn của độ tin cậy. Khi α =palsy and identify some related factors. 0,05, Z1-α/2= 1,96, mức độ tin cậy là 95%. p: tỷ lệMethodology: clinical cross-sectional description. ước lượng của liệt dây TKIII = 0,38 q = 1- p. d:Evaluation criteria: patient characteristics, diagnosis ofparalytic morphology, etiology, location of lesions. sai số tối thiểu cho phép = 0,1 và n ≥ 91.Relevant factors: age, gender, number of paralyzed Phương tiện: bảng TL Snellen, máy soieyes, location of lesions. Results: 95.4% of patients bóng đồng tử, máy đo khúc xạ, thước đo độ lồiwith third nerve palsy acquired in which 84.4% of Hertel. Các phương tiện khám mắt, khám lác.patients found the cause and injury accounted for Dụng cụ làm test cưỡng bức cơ. Cận lâm sàng:56.8%, the common position is eye sockets. Trauma xét nghiệm máu, X- quang, chụp CT Scanner,is more common in men. The rate of finding the causeis higher when monocular third nerve palsy, MRI… Kết quả khám chuyên khoacompletely and in combination with multiple cranial Nội dung nghiên cứunerve palsies. Conclusion: 95.4% of third nerve Hỏi bệnh: Lý do đi khám: song thị, lác, lệchpalsy acquired, of which 84.4% finds the causes, đầu cổ hay lý do khác. Thời gian, hoàn cảnhleading cause was trauma. The rate of finding the xuất hiện và sự biến đổi của các triệu chứng,cause is higher when unilateral paralysis, completely dấu hiệu đi kèm; BN đã xử lý gì, kết quả.and coordination of multiple cranial nerve palsies. Khám: đo TL,TGHM, đo khúc xạ, khám lác,I. ĐẶT VẤN ĐỀ đồng tử, vận nhãn, khám song thị Khám phát Nhãn cầu vận động nhờ các cơ ngoại nhãn hiện tư thế bù trừ. Khám bán phần trước và đáydưới sự điều khiển của 3 đôi dây thần kinh (TK) mắt phát hiện bất thường khác tại mắt và toànsọ não là III, IV và VI. 4/6 cơ vận động nhãn thân. Khám chuyên khoa tai mũi họng, thầncầu được chi phối bởi dây thần kinh (TK) III, dây kinh, nội tiết, tim mạch...Một số xet nghiệm: CTTK này bắt nguồn từ các nhân nằm sâu trong Scanner, MRI sọ não, xét nghiệm chức năngthân não, đi qua nhiều cấu trúc giải phẫu của tuyến giáp, máu, giải phẫu bệnh.não bộ và hốc mắt bởi vậy có thể bị tổn thương Các tiêu chí đánh giádo nhiều nguyên nhân. Khác với dây TK IV, VI Đặc điểm BN: tuổi (BN: 60 tuổi), giới, lí do khám, hoàn cảnh gây bệnh. Thời gian phát hiện: ( 6 tháng). Chẩn đoán xác định khi có ítChịu trách nhiệm chính: Trần Thị Chu Quí nhất 2/4 dấu hiệu: song thị, lác liệt, hạn chế vậnEmail: quytran.vnio@gmail.com nhãn, tư thế bù trừ. Chẩn đoán hình thái liệtNgày nhận bài: 10.4.2020 một mắt hay hai mắt, liệt dây TK III đơn thuầnNgày phản biện khoa học: 8.6.2020 hay phối hợp dây TK sọ não khác.Ngày duyệt bài: 16.6.2020114 TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 491 - THÁNG 6 - SỐ 2 - 2020 Chẩn đoán nguyên nhân: tỷ lệ liệt bẩm sinh 6 tháng và 13.7% khám sau 6 tháng. Lý do hayhay mắc phải, vị trí tổn thương. Các yế ...