Nhập môn Sức khỏe Môi trường

Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: 1. Trình bày được các thành phần chính của môi trường 2. Nêu được các khía cạnh lịch sử của sức khoẻ môi trường 3. Trình bày được mối quan hệ giữa sức khoẻ và môi trường, các chính sách về sức khoẻ môi trường và quản lý môi trường 4. Giải thích được những vấn đề sức khoẻ môi trường mang tính cấp bách ở địa phương và trên thế giới. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhập môn Sức khỏe Môi trường Nhập môn Sức khỏe Môi trường BÀI 1 - NHẬP MÔN SỨC KHOẺ MÔI TRƯỜNGMỤC TIÊUSau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng:1. Trình bày được các thành phần chính của môi trường2. Nêu được các khía cạnh lịch sử của sức khoẻ môi trường3. Trình bày được mối quan hệ giữa sức khoẻ và môi trường, các chính sách về sức khoẻ môi trường và quản lý môi trường4. Giải thích được những vấn đề sức khoẻ môi trường mang tính cấp bách ở địa phương và trên thế giới.NỘI DUNG Sức khoẻ môi trường là nền tảng của Y tế công cộng, cung cấp rất nhiều lýluận cơ bản nền tảng cho một xã hội hiện đại. Quá trình cải thiện tình trạng vệ sinh,chất lượng nước uống, vệ sinh và an toàn thực phẩm, kiểm soát bệnh tật và cải thiệnđiều kiện nhà ở là nhiệm vụ trung tâm của quá trình thực hiện việc nâng cao chấtlượng cuộc sống và tiếp tục những kinh nghiệm quý báu của cả thế kỷ qua. Tuynhiên, hiện nay cuộc sống của người dân trong thời kỳ đổi mới có nhiều thay đổi:việc đô thị hoá, tăng dân số, thay đổi lối sống, nạn phá rừng, tăng sử dụng hoá chấtbảo vệ thực vật trong nông nghiệp, sử dụng các hoóc môn tăng trưởng trong chănnuôi, sự phát triển công nghiệp và không kiểm soát được những chất thải côngnghiệp v.v… làm cho môi trường ngày càng bị suy thoái. Trong những năm qua,thảm hoạ thiên nhiên đã gây nên nhiều thiệt hại lớn như lũ quét ở Lai Châu, Sơn La,úng lụt ở Đồng bằng Sông Cửu Long, hạn hán ở nhiều nơi như Tây Nguyên. Tạimột số tỉnh phía nam hiện nay, những trường hợp bị nhiễm độc hoá chất, ngộ độccác hoá chất bảo vệ thực vật và ngộ độc thực phẩm vẫn xẩy ra thường xuyên. Cónhiều chỉ thị và nghị quyết bàn về phương hướng phát triển bền vững, nghĩa là bảođảm cho môi trường và môi sinh trong sạch, giảm thiểu ô nhiễm nhằm nâng cao sứckhoẻ con người như Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam, Nghị định hướng dẫn thihành luật, v.v… Bên cạnh đó còn phải kể đến môi trường xã hội, môi trường làmviệc cũng có nhiều ảnh hưởng đến sức khoẻ con người. Do vậy, việc nghiên cứu, xửlý, phòng chống ô nhiễm môi trường và cải thiện môi trường xã hội là một việc hếtsức cần thiết. Muốn làm được điều đó mọi người, mọi tổ chức trong xã hội mà trướchết là học sinh, sinh viên - những người làm chủ tương lai đất nước phải cùng nhautham gia giải quyết thì mới đạt được kết quả. Đó là những vấn đề môi trường ảnhhưởng đến đời sống xã hội, đến kinh tế đất nước. Còn môi trường ảnh hưởng đến 1 - Giáo trình Sức khoẻ môi trườngsức khoẻ con người cụ thể như thế nào? Thế nào gọi là sức khoẻ môi trường?Chúng tôi sẽ trình bày những khái niệm này ở phần sau.1. CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÔI TRƯỜNG1.1. Môi trường là gì? Theo Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam (2005), môi trường bao gồm các yếutố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống,sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật.1.2. Các thành phần của môi trường Cũng theo Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam (2005), thành phần môi trườnglà yếu tố vật chất tạo thành môi trường như đất, nước, không khí, âm thanh, ánhsáng, sinh vật, hệ sinh thái và các hình thái vật chất khác. Tóm lại, các thành phầncủa môi trường bao gồm môi trường vật lý, môi trường sinh học và môi trường xãhội.1.2.1. Môi trường vật lý bao gồm các yếu tố vật lý như: khí hậu, tiếng ồn, ánh sáng,bức xạ, gánh nặng lao động. Bên cạnh các yếu tố vật lý còn có những yếu tố hoáhọc như bụi, hoá chất, thuốc men, chất kích thích da, thực phẩm, v.v...1.2.2. Môi trường sinh học như động vật, thực vật, ký sinh trùng, vi khuẩn, vi rút,các yếu tố di truyền, v.v...1.2.3. Môi trường xã hội như stress, mối quan hệ giữa con người với con người, môitrường làm việc, trả lương, làm ca, v.v....2. CÁC KHÍA CẠNH LỊCH SỬ CỦA SỨC KHOẺ MÔI TRƯỜNG2.1. Khái niệm về sức khoẻ môi trường Sức khoẻ môi trường là gì? Theo quan điểm của nhiều người sức khoẻ môitrường chính là sức khoẻ của môi trường. Đây là các ý niệm về đời sống hoang dã,về rừng, sông, biển, v.v.... và theo họ thì sức khoẻ môi trường đồng nghĩa với việcbảo vệ môi trường. Những người khác thì cho rằng sức khoẻ môi trường là các vấnđề về sức khoẻ của con người có liên quan đến điều kiện sống, sự nghèo nàn, lạchậu, không đủ nước sạch, lũ lụt, sự phá hoại của côn trùng và súc vật có hại - tất cảcác thách thức đó chúng ta đã trải qua, đã chống trả trong suốt quá trình hình thànhvà phát triển của con người và cuộc sống, nhất là những năm gần đây và chúng ta đãchiến thắng. 2Nhập môn Sức khỏe Môi trường Cả hai quan điểm này đều chưa đúng, chưa chính xác, sức khoẻ môi trườngkhông đồng nghĩa với sức khoẻ của môi trường và bảo vệ môi trường và cũngkhông bó hẹp trong việc kiểm soát các loại dịch bệnh của thế kỷ qua. Cho đến hiệnnay nhiều tác giả đưa ra khái niệm về sức khoẻ môi trường như sau:“Sức khoẻ môitrường là tạo ra và ...