Nhiễm Penicillium marneffei trên bệnh nhân HIV/AIDS (2001)

Nhiễm HIV/AIDS đang ngày càng tăng ở nhiều khu vực trên thế giới. Vùng Đông Nam Châu á và Việt Nam ta cũng không tránh khỏi đại dịch này. Tính đến 31.5.2001, ở Việt Nam có 36.445 trường hợp nhiễm HIV, trong đó 5.490 đã phát triển thành AIDS và 2.989 trường hợp tử vong do AIDS. Theo một số nghiên cứu, các nhiễm trùng cơ hội như: viêm não, viêm phổi, nhiễm nấm, lao và các bệnh nhiễm trùng khác là nguyên nhân gây tử vong cho bệnh nhân HIV/AIDS. ở Chiềng Mai - Thái Lan, 3 loại...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhiễm Penicillium marneffei trên bệnh nhân HIV/AIDS (2001) Nhiễm Penicillium marneffei trên bệnh nhân HIV/AIDS (2001)1 Đặt vấn đềNhiễm HIV/AIDS đang ngày càng tăng ở nhiều khu vực trên thế giới. Vùng ĐôngNam Châu á và Việt Nam ta cũng không tránh khỏi đại dịch này. Tính đến31.5.2001, ở Việt Nam có 36.445 trường hợp nhiễm HIV, trong đó 5.490 đã pháttriển thành AIDS và 2.989 trường hợp tử vong do AIDS. Theo một số nghiên cứu,các nhiễm trùng cơ hội như: viêm não, viêm phổi, nhiễm nấm, lao và các bệnhnhiễm trùng khác là nguyên nhân gây t ử vong cho bệnh nhân HIV/AIDS. ởChiềng Mai - Thái Lan, 3 loại nhiễm trùng cơ hội đứng hàng đầu làMycobacterium tuberculosis, Cryptococcus neoformans và Penicillium marneffei(1). Cho tới nay, tại Việt Nam, chưa có báo cáo đầy đủ nào về nhiễm Penicilliummarneffei trên bệnh nhân HIV/AIDS, mặc dù loại nấm này được phân lập lần đầutiên năm 1956 tại Việt Nam. Các biểu hiện lâm sàng, hình thái nấm và các xétnghiệm khác để chẩn đoán chưa được đề cập nhiều, vì vậy việc hướng tới chẩnđoán bệnh còn gặp nhiều khó khăn.Từ giữa những năm 80 của thế kỷ 20, số lượng các ca nhiễm nấm Penicilliummarneffei lan toả tăng một cách đột ngột ở phía Bắc Thái Lan, nơi có tỷ lệ nhiễmHIV cao. Ở những vùng này, do có mối liên quan giữa nhiễm Penicilliummarneffei lan toả với AIDS, nên người ta coi đây là một bệnh chỉ điểm AIDS. Vớisự lan nhanh của đại dịch HIV ở Châu Á, nhiễm nấm Penicillium marneffei dườngnhư sẽ trở thành vấn đề chính trong vùng Đông Nam Châu Á và Nam Trung Quốctrong thời gian tới. Penicillium marneffei là một loại nấm sâu hay gặp ở vùngĐông Nam Châu Á và Nam Trung Quốc.2 Lịch sử bệnh:Nấm Penicillium marneffei được phân lập đầu tiên ở nội tạng của một loài chuộtcó tên là Rhizomys sinensis tại cao nguyên miền trung Việt Nam năm 1956. Sauđó, năm 1959, người ta mô tả một bệnh nhân người Pháp bị lây bệnh do sơ xuấttrong chuyển bệnh phẩm làm kim chọc vào tay. Biểu hiện lâm sàng là nốt dưới dakèm theo sưng hạch và viêm đường bạch mạch tại chỗ. Ca lâm sàng tự nhiên đầutiên được phát hiện vào năm1973 là một người truyền giáo 61 tuổi bị bệnh Hogkinsau khi tới vùng Đông Nam Châu Á trở về 2 năm. Ca bệnh tự nhiên thứ hai vàonăm 1984 là người đàn ông Mỹ 59 tuổi đã có tiền sử sống ở vùng Đông Nam ChâuÁ. Cùng năm đó, ở Thái Lan phát hiện 5 trường hợp nhiễm nấm nội tạng, khôngtrường hợp nào đề cập đến kèm nhiễm HIV. Năm 1988, ở Châu Âu và Mỹ ngườita phát hiện bệnh nhân HIV/AIDS có nhiễm nấm P. marneffei hệ thống sau khi họtrở về từ ở vùng Đông Nam Châu Á (2).Hiện nay, vùng dịch tễ của P. marneffei là ở Bruney, Campuchia, nam Trun gQuốc, Indonesia, Lào, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam.3 Lâm sàngNấm Penicillium marneffei có thể gây nhiễm trùng toàn thân nặng ở cả người bìnhthường và suy giảm miễn dịch. Các trường hợp nhiễm nấm trên bệnh nhân khôngbị nhiễm HIV là rất hiếm. Biểu hiện lâm sàng và giải phẫu bệnh của nhiễmPenicillium marneffei ở bệnh nhân không bị nhiễm HIV tương tự như ở bệnhnhân bị nhiễm HIV.Bệnh nhân bị HIV/AIDS bị nhiễm Penicillium marneffei lan toả có biểu hiện sốt,thiếu máu, sụt cân, ho, sưng hạch, gan lách to. Trong một nửa trường hợp cónhiễm nấm Candida miệng kèm theo. Tuy nhiên, các dấu hiệu và triệu chứng trênthường là không đặc hiệu có thể nhầm với các biểu hiện khác của nhiễm trùng cơhội liên quan đến HIV/AIDS.Khoảng 70% các trường hợp có biểu hiện tổn thương da đặc trưng có thể gợi ý đếnPenicillium marneffei (1). Điển hình, thương tổn là sẩn, lan toả, lõm ở trung tâmcó thể giống với u mềm lây. Tổn th ương tập trung chủ yếu ở đầu, mặt, phần trênthân mình và chi trên. Một vài bệnh nhân có biểu hiện tổn thương ở vòm họng sau.Tuy nhiên, tổn thương không đặc hiệu này có thể gặp ở bệnh nhân HIV/AIDSnhiễm Cryptococcosis hoặc Histoplasmosis lan toả. Các biểu hiện lâm s àng hiếmgặp hơn là: loét, u hạt, tổn thương giống trứng cá, và viêm nang lông. Vũ Văn K. 23T, 19/2/2001 Trần Xuân Đ. 22T, 20/2/2001 Tổn thương sẩn lõm trung tâm ở Mụn mủ và sẩn lõm trung tâm ở mặt mặtBiểu hiện bệnh ở trẻ nhỏ, thường giống người lớn như sốt, sụt cân, sưng hạch cổvà gan lách to thường hay gặp hơn, phát triển thể chất và tinh thần thường chậm.Các thương tổn da cũng tương tự như người lớn Lê Vũ L, 18T, 20/9/2001 Lê Vũ L, 18T, 20/9/2001 Nhiều nốt trắng ở lưỡi và vòm miệng Nhiều sẩn lõm trung tâm ở mặt P. marneffei và Candida albicans4 Xét nghiệm Xét nghiệm không đặc hiệu4.1. Thiếu máu, tăng hoặc giảm bạch cầu, tăng men gan và bilirubin. Số lượng  tế bào TCD4+ thường dưới 100 TB/mm3. Chụp X quang phổi có thể thấy thâm nhiễm dạ ...