Nhìn lại sự phát triển của nông nghiệp Việt Nam từ khi gia nhập WTO

Bài viết này góp phần tìm hiểu những quy định của WTO trong lĩnh vực nông nghiệp; những cam kết, quá trình thực hiện các cam kết của Việt Nam; đánh giá thực trạng và sự chuyển biến của nền nông nghiệp Việt Nam từ khi gia nhập WTO đền nay. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển nông nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhìn lại sự phát triển của nông nghiệp Việt Nam từ khi gia nhập WTO NHÌN LẠI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM TỪ KHI GIA NHẬP WTO GENERAL ASSESSMENT ON THE DEVELOPMENT OF VIETNAM’S AGRICULTURE INDUSTRY SINCE VIETNAM PARTICIPATED INTO THE WTO ThS. Nguyễn Văn Nam Trường Cao đẳng Giao thông vận tải II-Đà Nẵng Tóm tắt Ngày 07.11.2006 Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Tham gia WTO mang lại nhiều thời cơ, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức cho nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp. Bài viết này góp phần tìm hiểu những quy định của WTO trong lĩnh vực nông nghiệp; những cam kết, quá trình thực hiện các cam kết của Việt Nam; đánh giá thực trạng và sự chuyển biến của nền nông nghiệp Việt Nam từ khi gia nhập WTO đền nay. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển nông nghiệp Việt Nam trong thời gian tới. Từ khóa: WTO; hội nhập; thương mại; nông nghiệp; phát triển nông nghiệp. Abstract Vietnam became 150th member of the World Trade Organization (WTO) on 07/11/2006. Its participation into WTO has brought Vietnam a great deal of opportunities, but also posed tremendous challenges to its economy, including the agricultural industry. This paper is conducted to contribute to investigate the WTO rules in the agricultural sector; as well as Vietnam's commitments and the implementation of its; assessing the situations and transformation of Vietnam's agriculture since Vietnam participated into the WTO. Also, the author proposes a number of solutions for agricultural development in Vietnam in the coming period of time. Keywords: WTO; accession; commerce; agriculture; agricultural development. 1. Đặt Vấn đề Gia nhập WTO thực chất là hội nhập kinh tế quốc tế, chủ yếu liên quan đến vấn đề kinh tế thương mại bởi những Hiệp định của WTO, trong đó có nông nghiệp. Ở Việt Nam, nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế cơ bản của quốc gia, có tầm quan trọng đặc biệt, phạm vi ảnh hưởng rộng lớn, tác động tới gần 70% địa bàn dân cư và gần 50% lực lực lượng lao động của cả nước. Nông nghiệp Việt Nam khi gia nhập WTO vẫn là nền nông nghiệp lạc hậu, phát triển chủ yếu vẫn dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên và sức lao động, giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp thấp. Sau gần 10 gia nhập WTO, nền kinh tế nước ta nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng có sự chuyển biến rõ rệt, trong đó mặt tích cực vẫn là chủ đạo, nhưng những khó khăn, thách thức cũng không hề nhỏ. Việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng, những chuyển biến của nền nông nghiệp Việt Nam từ khi nước ta gia nhập WTO đến nay, đồng thời 989 xây dựng những giải pháp phát triển bền vững cho những năm tới là việc làm cần thiết. 2. Những quy định của WTO trong lĩnh vực nông nghiệp và cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO Những quy định của WTO trong lĩnh vực nông nghiệp Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) được thành lập vào ngày 01/01/1995, đến nay đã có trên 150 nước và vùng lãnh thổ tham gia, Việt Nam là thành viên 150. WTO là tập hợp những Quy định, các Hiệp định, mà nòng cốt là các Hiệp định, được tất cả các thành viên của WTO đàm phán và ký kết. Những văn bản này tạo thành quy định pháp lý nền tảng của thương mại quốc tế. Các nền kinh thế thành viên của WTO chiếm 97% GDP, 85% giá trị thương mại hàng hóa và 90% giá trị thương mại dịch vụ toàn cầu. Trong lĩnh vực nông nghiệp, mục tiêu tổng thể của các Hiệp định về Nông nghiệp là quy định một khuôn khổ cho việc cải cách về thương mại nông sản và chính sách nông nghiệp của các thành viên WTO trên ba lĩnh vực: tiến cận thị trường, hỗ trợ nông nghiệp trong nước và trợ cấp xuất khẩu đối với hàng nông sản xuất khẩu. - Về tiếp cận thị trường: là khả năng của các sản phẩm nông nghiệp nước ngoài có thể thâm nhập vào thị trường của các nước nhập khẩu nông sản. Các thành viên WTO nhất trí chuyển tất cả các hạn chế về số lượng đối với việc nhập khẩu hàng nông sản thành thuế quan. Các mức thuế quan, đã được tính để cắt giảm với một mức trung bình là 36% đối với các nước phát triển trong vòng 6 năm và với tổng là 24% đối với các nước đang phát triển trong vòng 10 năm. - Về hỗ trợ trong nước: tất cả các thành viên WTO phải tính tổng giá trị trợ cấp mà chính phủ của họ dành cho các nhà sản xuất nông nghiệp “Tổng lượng hỗ trợ tính gộp” hay “AMS”. Sau khi đã xác định được AMS thì các thành viên WTO sẽ phải cam kết cắt giảm bắt buộc ở mức độ nhất định. - Về trợ cấp xuất khẩu: theo Hiệp định, trợ cấp xuất khẩu trong giai đoạn đầu chưa bị cấm ngay. Các nước phát triển bị yêu cầu phải cắt giảm 36% các trợ cấp của họ đối với việc xuất khẩu nông nghiệp và 21% số lượng hàng xuất khẩu được trợ cấp trong vòng 6 năm. Các nước đang phát triển được yêu cầu thực hiện nghĩa vụ thấp hơn, mức độ cắt giảm chỉ bằng hai phần ba so với mức độ cắt giảm đặt ra đối với các nước phát triển. [13] Ngoài ra WTO còn có các hiệp định liên quan trong lĩnh vực nông nghiệp: (1) Hiệp định về áp dụng các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vậ; (2) Hiệp định về Các khía cạnh liên quan đến Thương mại của Quyền Sở hữu Trí tuệ (TRIPS); (3) Các hiệp định khác có điều chỉnh đến nông nghiệp: Hiệp định về các hàng rào kỹ thuật liên quan đến thương mại (TBT); Hiệp định Chống bán phá giá (AD); Hiệp định về trợ cấp và các biện pháp đối kháng (SCM); Hiệp định về các biện pháp tự vệ (SG). Cam kết và thực hiện cam kết của Việt Nam về các Hiệp định nông nghiệp Ngày 1-1-1995, Việt Nam chính thức nộp đơn xin gia nhập WTO. Trải qua hơn 11 năm thực hiện lộ trình với 14 phiên họp đa phương và các cuộc đàm phán song phương với 28 quốc gia thành viên có yêu cầu, ngày 7.11.2006 WTO chính thức kết nạp Việt Nam là thành viên thứ 150. Khi tham gia WTO, trong lĩnh vực nông nghiệp, nước ta đã cam kết: ...