Nhó đông – cây thuốc chữa viêm gan

Nhó đông (Morinda longissima Y.Z.Ruan) thuộc họ Cà phê (Rubiaceae), là một cây bụi, cao 2 – 4m, gỗ thân và rễ có màu vàng. Thân hình trụ, mọc thẳng, cành non có 4 cạnh, màu lục nhạt.Nhó đôngLá mọc đối hình bầu dục thuôn hoặc hình mác, dài 12- 18cm, rộng 6 – 10cm, gốc thuôn, đầu nhọn, hai mặt lúc non gần như nhẵn, khi già mặt dưới có ít lông ngắn mềm, gần giữa nổi rõ, cuống lá dài 2 – 3cm, lá kèm gần hình tim nguyên hoặc chia thùy. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhó đông – cây thuốc chữa viêm gan Nhó đông – cây thuốc chữa viêm ganNhó đông (Morinda longissimaY.Z.Ruan) thuộc họ Cà phê (Rubiaceae),là một cây bụi, cao 2 – 4m, gỗ thân và rễcó màu vàng. Thân hình trụ, mọc thẳng,cành non có 4 cạnh, màu lục nhạt. Nhó đôngLá mọc đối hình bầu dục thuôn hoặc hìnhmác, dài 12- 18cm, rộng 6 – 10cm, gốcthuôn, đầu nhọn, hai mặt lúc non gần nhưnhẵn, khi già mặt dưới có ít lông ngắn mềm,gần giữa nổi rõ, cuống lá dài 2 – 3cm, lákèm gần hình tim nguyên hoặc chia thùy.Cụm hoa mọc ở đầu cành hay kẽ lá thànhđầu có cuống dài 2 – 2,5cm, hoa nhỏ, màutrắng sít nhau, ở gốc mỗi hóa có 1 – 2 hàngphiến bao hình dùi; đài lúc đầu rời nhau sauhàn liền; tràng có 4 – 5 cánh hợp thành ốngdài 2,5 – 3cm; nhị 4 – 5 đính ở khoảng 2/5phần trên của ống tràng, chỉ nhị ngắn; bầu 4ô. Quả nạc gồm nhiều quả mọng nhỏ.Mùa hoa: tháng 4 – 6, mùa quả tháng 7 – 12.Cây mọc hoang rải rác ở ven rừng thứ sinhhoặc ở trên nương rẫy cũ với độ cao dưới800m. Thường gặp ở Sơn La, Lào Cai,Quảng Nam, Thừa Thiên Huế.Bộ phận dùng làm thuốc của cây nhó đônglà rễ, thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùathu, đào về, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô.Dược liệu có vị đắng, màu vàng, tính bình,không độc, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc,kiện tỳ, hoạt huyết, tiêu viêm, tán ứ, chữaviêm gan, vàng da, xơ gan, được dùng dướicác dạng thuốc sau:- Nước sắc: dược liệu nhó đông 20 – 30g,thái nhỏ, phơi khô, sắc với 400ml nước còn100ml, uống làm 2 lần trong ngày.- Cao mềm: lấy 1kg rễ nhó đông, thái mỏngđổ nước xâm xấp, nấu kiệt làm 2 lần. Lầnthứ nhất nấu trong 6 – 8 giờ, rút nước. Lầnthứ hai trong 3 – 4 giờ. Trộn hai nước lại cônhỏ lửa thành cao mềm. Ngày uống 3 lần,mỗi lần 3 – 4g.Ngoài ra, còn dùng dạng cốm được bào chếtừ cao nhó đông trộn với đường.Thuốc giúp người bệnh ăn ngủ tốt, hết vàngda, vàng mắt, đầy bụng.Đồng bào ở xã Chiềng An, thị xã Sơn Lacòn dùng rễ hoặc thân già (phần sát gốc rễcủa cây nhó đông phối hợp với rễ cây hé mọ(Psychotria) để chữa viêm đại tràng cho kếtquả tốt.