Nhớ lại và suy nghĩ - Chương 14: Tiêu diệt quân phát xít ở khu vực Xta-lin-grát

Tháng 10-1942, rõ ràng bộ chỉ huy Đức đã buộc phải chuyển sang phòng ngự chiến lược trên toàn mặt trận phía đông. Quân của Hít-le đã bị thiệt hại vô cùng nặng nề, và đến lúc này mất hẳn khả năng tiến công. Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến tranh, đây là lần phá sản thứ hai của tất cả các kế hoạch chiến tranh chống Liên Xô.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhớ lại và suy nghĩ - Chương 14: Tiêu diệt quân phát xít ở khu vực Xta-lin-grát Nhớ lại và suy nghĩ_Phần 2Chương 14: Tiêu diệt quân phát xít ở khu vực Xta-lin-grátTháng 10-1942, rõ ràng bộ chỉ huy Đức đã buộc phải chuyển sang phòng ngự chiến lượctrên toàn mặt trận phía đông. Quân của Hít -le đã bị thiệt hại vô cùng nặng nề, và đến lúcnày mất hẳn khả năng tiến công. Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến tranh, đây là lần phá sảnthứ hai của tất cả các kế hoạch chiến tranh chống Liên Xô.Bộ máy tuyên truyền của bọn phát-xít đã mở chiến dịch kêu gào “chuẩn bị cẩn thận hơnđể kịp thời đón mùa đông thứ hai của Nga”. Bộ chỉ huy Đức chỉ thị cho bộ đội chúngchuẩn bị phòng ngự tích cực, vững chắc để tạo cho năm 1943 những điều kiện kết thúcchiến tranh một cách thắng lợi.Cái gì đã làm cho bộ tổng chỉ huy quân Đức gặp t ình hình phức tạp lúc bấy giờ?Một mặt, giống hệt năm 1941, các mục tiêu chiến lược của chúng đều không đạt được,quân của chúng bị căng ra từ Biển Đen qua Bắc Cáp-ca-dơ, Xta-lin-grát, sông Đông, đếntận biển Ba-ren-xép; thiếu hẳn những đội dự bị chiến lược rảnh rang để có thể tự do sửdụng cả ở tiền tuyến và hậu phương; tinh thần bộ đội và nhân dân đều sa sút. Mặt khác,sức mạnh của Nhà nước Liên Xô ngày càng tăng rõ rệt, và Liên Xô đã khắc phục thắnglợi mọi khó khăn về kinh tế và quân sự.Đầu tháng 11-1942, bọn Đức có trên mặt trận Xô-viết cả thảy 266 sư đoàn, tức gần 6,2triệu người với hơn 70.000 khẩu pháo và cối, 6.600 xe tăng và pháo tiến công, 3.500 máybay chiến đấu, 194 tàu chiến.Cũng ở thời điểm ấy, bộ đội tác chiến của Liên Xô có 6,1 triệu người với 72.500 pháo vàcối, 6.014 xe tăng và pháo tự hành, 3.088 máy bay chiến đấu. Trong đội dự bị chiến lượccủa Đại bản doanh có 25 sư đoàn bộ binh, 13 quân đo àn xe tăng và cơ giới, 7 lữ đoàn bộbinh độc lập và xe tăng.Như thế là đến những ngày kết thúc thời kỳ đầu của chiến tranh, lực lượng so sánh đã bắtđầu thay đổi có lợi cho Liên Xô.Điểm hơn hẳn của chúng ta còn thể hiện ở chỗ các lực lượng vũ trang Liên Xô đã biết giữtuyệt mật ý định hành động của mình, biết tung tin nghi binh trên quy mô lớn buộc đốiphương phải nhầm lẫn. Việc điều chỉnh đội hình và tập trung quân đều rất bí mật nên cóthể giáng cho địch những đòn bất ngờ.Bọn Hít-le cho rằng, sau những đợt chiến đấu vô cùng gay go ở Xta-lin-grát và ở BắcCáp-ca-dơ thuộc miền nam nước ta, Quân đội Liên Xô không đủ sức mở những trận tiếncông lớn ở các vùng này nữa.Trong mệnh lệnh tác chiến số 1 của bộ tổng chỉ huy lục quân Đức đề ngày 14-10-1942 cónói:“Bản thân quân Nga qua những trận chiến đấu gần đây đã bị suy yếu nghiêm trọng, vàtrong mùa đông 1942-1943 không thể có những lực lượng lớn như họ đã có trong mùađông vừa qua”.Nhưng điều ấy là xa sự thật nhiều.Theo chủ trương của Đại bản doanh, các hoạt động tích cực của bộ đội ta trong mùa hè vàmùa thu 1942 ở hướng tây đánh vào cụm “Trung tâm” quân Đức là nhằm làm cho địch bịchệch phương hướng, gây ra cho chúng ấn t ượng rằng chính đây là nơi chúng ta đangchuẩn bị chiến dịch mùa đông. Vì vậy, tháng 10, bộ chỉ huy Đức đã tập trung khá nhiềuquân đánh vào các phương diện quân phía tây. Chúng điều một số sư đoàn xe tăng, cơgiới và bộ binh từ Lê-nin-grát đến khu vực Vê-li-ki-e Lu-ki. Chúng rút từ Pháp và Đức 8sư đoàn đưa đến vùng Vi-tép-xcơ và Xmô-len-xcơ. Chúng lấy ở Vô-rô-ne-giơ và Gi-dơ-đra 2 sư đoàn xe tăng đưa về Yác-xê-vô và Rô-xláp. Kết quả là đầu tháng 11, chúng đãđiều về tăng cường cho cụm “Trung tâm” 12 sư đoàn, không kể các phương tiện tăngcường khác.Sở dĩ bọn Đức tính toán sai về chiến dịch như thế là do công tác trinh sát tồi. Chúngkhông thể phát hiện được sự chuẩn bị cho một cuộc phản công lớn của chúng ta ở khuvực Xta-lin-grát mà lực lượng tham gia là 11 tập đoàn quân cùng nhiều quân đoàn, lữđoàn xe tăng, cơ giới, kỵ binh và nhiều đơn vị độc lập với 13.500 pháo và cối hơn 1.000pháo phòng không, 115 tiểu đoàn pháo phản lực, gần 900 xe tăng, 1.115 máy bay (khôngtính loại PO-2).Sau chiến tranh, I-ốt, cựu tham mưu trưởng chỉ đạo tác chiến của quân đội phát -xít Đức,đã thừa nhận rằng chúng không t ài nào phát hiện được việc quân đội Liên Xô tập trungđánh vào sườn trái của tập đoàn quân Pao-luýt.“Chúng tôi tuyệt nhiên không tưởng tượng được sức mạnh của quân Nga trong khu vựcnày. Trước đó, ở đây không có gì hết, thế mà bất thình lình chúng tôi bị nện một đònmạnh có ý nghĩa quyết định”.Khi quân ta bắt đầu phản công, kẻ thù ở miền nam nước ta chiếm lĩnh vị trí chiến dịch vàchiến lược sau đây:Ở vùng trung lưu sông Đông, Xta-lin-grát và phía nam hồ Sác-pa, lực lượng cơ bản củacụm “B” đang hoạt động gồm tập đo àn quân 8 người Ý, tập đoàn quân 3 và 4 người Ru-ma-ni, tập đoàn quân 6 và tập đoàn quân xe tăng 4 người Đức. Trung bình mỗi sư đoànphụ trách 15-20 km.Cánh quân ấy gồm hơn 1 triệu người, 675 xe tăng và pháo tiến công, hơn 10.000 pháo vàcối. Về số lượng thì lực lượng hai bên xấp xỉ nhau, bên ta có trội hơn một phần về xetăng.Phi đoàn không quân 4 và quân đoà ...