Nhồi máu cơ tim - Những điều cần lưu ý

Nhồi máu cơ tim (NMCT) là hiện tượng một vùng cơ tim bị chết (hoại tử). Máu có chứa ôxy và chất dinh dưỡng được cung cấp cho cơ tim bởi các động mạch nhỏ xuất phát từ động mạch chủ gọi là động mạch vành. Khi một hoặc nhiều động mạch vành bị tắc cục máu đông, do mảng xơ vữa hoặc do co thắt mạch, cơ tim sẽ không được nhận đủ máu và ôxy nữa, gây ra hiện tượng thiếu máu cơ tim và NMCT. Các bệnh nhân NMCT thường là nam giới tuổi từ 40-60, nhưng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhồi máu cơ tim - Những điều cần lưu ýNhồi máu cơ tim - Những điều cần lưu ýNhồi máu cơ tim (NMCT) là hiện tượng một vùng cơ tim bị chết (hoạitử). Máu có chứa ôxy và chất dinh dưỡng được cung cấp cho cơ tim bởicác động mạch nhỏ xuất phát từ động mạch chủ gọi là động mạch vành.Khi một hoặc nhiều động mạch vành bị tắc cục máu đông, do mảng xơvữa hoặc do co thắt mạch, cơ tim sẽ không được nhận đủ máu và ôxynữa, gây ra hiện tượng thiếu máu cơ tim và NMCT.Các bệnh nhân NMCT thường là nam giới tuổi từ 40-60, nhưng có thể gặp ởngười trẻ và ở nữ giới. Những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ bệnh tim mạchnhư tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo bệu, hút thuốc lá,gia đình có người bị NMCT, suy giáp hoặc căng thẳng… dễ bị NMCT hơnngười bình thường.NMCT thường có thể xuất hiện đột ngột bằng cơn đau ngực khi gắng sức,vào ban đêm hoặc lúc nghỉ ngơi. Một nghiên cứu từ Canada năm 1998, tìmhiểu 34 bệnh nhân tử vong do NMCT khi quan hệ tình dục, có 27 trườnghợp trong số đó là quan hệ ngoài hôn nhân, nghiên cứu cho biết: nếu bạntình càng trẻ thì nguy cơ tử vong do NMCT ở những cuộc tình ngoài hônnhân càng cao.Biểu hiện khi NMCTđau ngực sau xương ức, nặng ngực, bệnh nhân cảm giác như sắp chết, đaucó thể lan lên cằm, ra tay trái, phía ngón nhẫn và ngón út bàn tay trái, đôi khicó thể lan ra sau lưng hoặc xuống bụng. Cơn đau này kéo dài dai dẳng trên30 phút, không đỡ khi dùng thuốc giãn vành trinitrin dạng xịt. Ngoài cơnđau ngực bệnh nhân có thể biểu hiện khác như khó thở, vã mồ hôi, kíchđộng, buồn nôn, nôn, nấc, sốt nhẹ có thể xuất hiện sau triệu chứng đau ngực24 giờ rồi lui dần… Nặng hơn có thể tụt huyết áp, khó thở dữ dội khạc bọthồng biểu hiện của phù phổi cấp do suy tim trái cấp. Đặt stent tại vị trí tắc mạch trong điều trị nhồi máu cơ tim.Những trường hợp nghi ngờ NMCT cần phải vào cấp cứu tại cơ sở y tế gầnnhất ngay lập tức với sự trợ giúp của đội cấp cứu chuyên nghiệp, đội này sẽlàm điện tim đồ, men tim tại chỗ và sơ cứu bệnh nhân: thở ôxy, giảm đau…rồi chuyển thẳng đến viện.NMCT có nhiều biến chứngNgười ta chia làm 2 loại là biến chứng sớm và biến chứng muộn. Biếnchứng sớm của NMCT có thể gặp: sốc không do tim hay sốc do cường phếvị, mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp do tim nhưng có thể dẫn đếntử vong; sốc tim nếu vùng cơ tim bị nhồi máu rộng (40-50% khối cơ tim)gây suy tim toàn bộ (gặp 10-15% các trường hợp); suy tim trái cấp thườnggặp trong những ngày đầu của NMCT biểu hiện khó thở, sung huyết phổi vàphù phổi cấp; rối loạn dẫn truyền do hoại tử cơ tim dẫn đến rối loạn dòngion bình thường tham gia vào co bóp của cơ tim, các rối loạn dẫn truyềnthường được gọi là blốc nhĩ thất có thể dẫn đến ngừng tim; các rối loạn nhịptim gặp trong 90% các trường hợp NMCT, ví dụ: rung thất đe dọa tử vong,tâm thất làm việc không hiệu quả dẫn đến ngừng tuần hoàn điều trị duy nhấtlà sốc điện, nhịp nhanh thất có thể dẫn đến suy tim cần phải làm giảm nhịptim cấp cứu bằng thuốc chống loạn nhịp hoặc bằng sốc điện, rung nhĩ cũngcần được điều trị; vỡ cơ tim hiếm (0,5-1%) nhưng rất nguy kịch đòi hỏi phẫuthuật nhưng thành công cũng không cao; bệnh huyết khối-tắc mạch, tắc độngmạch hoặc tắc mạch phổi thường gặp vì thế cần cho chống đông ở pha cấpcủa NMCT.Những trường hợp cần lưu ýỞ người trẻ, không tiền sử gì đặc biệt, ngộ độc cấp amphetamin, cocain,ecstasy... có thể gây NMCT. Vì vậy cần phải hỏi kỹ tiền sử và thói quennghiện ngập.Đau trong NMCT có thể nhầm với đau của bệnh lý cấp cứu của ngực vàbụng: tắc động mạch phổi, viêm màng ngoài tim, tràn khí màng phổi, viêmmàng phổi, bệnh phổi cấp, phù phổi cấp, đau do sỏi mật, viêm tụy cấp, thủngtạng rỗng, nhồi máu mạc treo, phình tách động mạch chủ…Một số trường hợp NMCT có thể không đau ngực và chỉ được phát hiệnbằng điện tim khi có phù phổi, trụy mạch hoặc tai biến mạch não.Bệnh nhân NMCT phải được khẩn trương đưa đến bệnh viện có đủ trang bịcấp cứu tim mạch. Vận chuyển bệnh nhân phải được tiến hành bằng xe cứuthương có trang bị đường truyền, làm điện tim trên xe và có thể bắt đầu điềutrị.Điều trị cấp cứu tại bệnh việnMục đích đầu tiên của điều trị là nhanh chóng tái thông mạch vành. Ngay từkhi vào cấp cứu hoặc khi nằm ở đơn vị điều trị tích cực mạch vành, bệnhnhân NMCT phải được làm như sau: nằm tại chỗ; thở ôxy qua mask, dùngheparin và aspirin để làm loãng máu; cho thuốc giảm đau (morphin); thuốcgiải lo âu. Ngoài ra có thể cho thêm các thuốc: chẹn beta (atenolol,metoprolon), tiêm dẫn xuất nitré. Nhanh chóng cho bệnh nhân tiếp cận kỹthuật tái tưới máu mạch vành, tùy vào trang bị cơ sở chuyên khoa có 2 kỹthuật được sử dụng là: dùng thuốc tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông -thủ phạm làm tắc động mạch vành; chụp mạch vành dưới màn hình tăngsáng và nong bằng bóng rồi đặt stent nếu cần là kỹ thuật được dùng nhiềuhơn tại các trung tâm tim mạch ở nước ta. Thông thường bệnh nhân NMCTtim cần phải được tiếp cận cà ...