Những đặc trưng cơ bản của các giai đoạn đô thị hóa thành phố Tuy Hòa

Quá trình đô thị hóa diễn ra song song với động thái phát triển không gian kinh tế xã hội. Trình độ đô thị hóa phản ánh trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, văn hóa và cách thức tổ chức đời sống xã hội của một đô thị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những đặc trưng cơ bản của các giai đoạn đô thị hóa thành phố Tuy Hòa Thông báo Khoa học và Công nghệ* Số 2-2013 63 NHỮNG ĐẶC TRƢNG CƠ BẢN CỦA CÁC GIAI ĐOẠN ĐÔ THỊ HÓA THÀNH PHỐ TUY HÒA ThS. KTS. Nguyễn Hữu Ninh Phó Trưởng Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung Tóm tắt: Quá trình đô thị hóa diễn ra song song với động thái phát triển không gian kinh tế xã hội. Trình độ đô thị hóa phản ánh trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, văn hóa và cách thức tổ chức đời sống xã hội của một đô thị. Từ khóa: Đô thị hóa, giai đoạn, phát triển. 1. Thời kỳ phong kiến chính sách đã được thực hiện cùng thời Đô thị Tuy Hòa thời phong kiến ở châu Âu. Nhà nước muốn thông qua phần lớn dựa vào các trung tâm chính trị phần “đô” được tổ chức chặt chẽ, có hệ - hành chính, kết hợp với tổ chức đồn trú, thống, để nắm trọn vẹn quyền kiểm soát tạo nên hạt nhân của thành phần “thành”. và khai thác có điều kiện phần “thị” của Để cung ứng ban đầu cho những nhu cầu đô thị. Hậu quả của chính sách này, thiết yếu của đô thị thường hình thành đồng thời cũng là hiện tượng nổi bật một điểm thương mại (chợ và các phố trong lịch sử là đa phần các đô thị cổ chỉ chợ) hoặc “phường” của các hiệp thợ thủ nhất thời phát triển rồi suy thoái dần, có công vừa sản xuất vừa bán hàng: đó là đô thị biến mất và lại hòa vào với nông thành phần “thị” được cấu trúc bên cạnh thôn như thuở ban đầu. thành phần “thành”. Ba là: Nền kinh tế tiểu nông tự cung Chính sách của các triều đại phong tự cấp đó đã tạo điều kiện tích cực cho đô kiến luôn bảo vệ cho nền kinh tế tiểu thị Tuy Hòa xưa phát triển tuy không rực nông Việt Nam, là nền kinh tế chủ đạo rỡ nhưng bền vững, khuyến khích các của thời điểm đó, nên thường xuyên kiềm hoạt động phi nông nghiệp cần thiết bổ chế của đô thị với những thiết chế chặt sung cho nhu cầu trong cuộc sống thường chẽ, chỉ khuyến khích những hoạt động ngày của người nông dân, được phát triển phi nông nghiệp có mục tiêu phục vụ bộ tại chổ ngay trong lòng nông thôn. Các máy cai trị và phát triển nông nghiệp. Do làng nghề, các hiệp thợ thủ công, các chợ vậy, trong chính sách quản lý đô thị, nổi làng được hòa trong nông thôn do đó là lên ba điểm sau: mầm móng của nền kinh tế hàng hóa. Một là: quốc sách “dĩ nông vi bản, Nền kinh tế tự cung tự cấp và nền dĩ thương vi mạt” trọng nghề nông, ức kinh tế hàng hóa đối lập nhau về tính chế nghề thương của Nhà nước phong chất, nhưng lại song song tồn tại trong kiến đã ăn sâu vào tâm lý người Việt thời một thiết chế quản lý chung, phản ánh đó nên trong hoạt động kinh tế họ rất coi kết cấu kinh tế đặc trưng của làng xã thời thường nghề thương mại. đó, một mặt giúp ổn định các làng xã, Hai là: Nhà nước quân chủ không mặt khác kìm hãm làm chậm lại quá trình cho các đô thị được quyền tự quản như đô thị hóa của đất nước. Đặc điểm của đô Thông báo Khoa học và Công nghệ* Số 2-2013 64 thị Tuy Hòa giai đoạn này là sự hòa đồng cho các viên chức cao cấp đế quốc, của thành thị vào nông thôn. phong kiến. Trường học, bệnh viện được 2. Thời kỳ Pháp thuộc: bổ sung, đường xá được mở mang, chỉnh Đô thị Tuy Hòa thời kỳ Pháp thuộc trang. Tuy thương nghiệp chưa được coi chịu chung chính sách thuộc địa nói trọng nhưng cũng hình thành chợ, phố chung nhằm chủ yếu vơ vét tài nguyên chợ, phố buôn bán. Môi trường đô thị thiên nhiên quý giá và bóc lột công nhân được cải thiện dần từng bước. bản xứ rẻ mạt. Để khai thác được lâu Đô thị, tuy đã có màu sắc công dài, về mặt chính trị thực dân đã dùng nghiệp, thương nghiệp dịch vụ, song chính sách “chia để trị” với tổ chức các được ưu tiên ưu đãi chỉnh trang chủ yếu huyện, tỉnh quy mô nhỏ, tách riêng các tập trung vào công sở, nhà ở của các viên tỉnh, huyện dân tộc ít người dù dân số chức thượng lưu, trung lưu trong bộ máy không đông. Tuy Hòa thuộc mạng lưới hành chính, cai trị. Đô thị bước đầu thay đô thị hành chính nhỏ kèm theo đồn trú đổi về hình thức nhưng chưa thay đổi về được hình thành rải đều trên khắp lãnh chất cơ bản. Khu công nghiệp, khu thổ đất nước, cơ sở hạ tầng còn nghèo thương mại, khu văn hóa vui chơi giải trí nàn, kém phát triển. chưa hình thành riêng biệt mà còn xen Các đô thị hành chính này hầu như cài với nhau. Phân khu đô thị chủ yếu không có các cơ sở hoạt động kinh tế dựa theo mức chỉnh trang cho các khu ở thúc đẩy, nên tốc độ tăng trưởng rất chậm của các tầng lớp xã hội khác nhau. chạp. Hiện tượng mới của thời kỳ này là Đó cũng là cấu trúc đặc trưng của đô thị có xu hướng bắt đầu tách biệt khỏi đô thị Tuy Hòa thời kỳ này khi mà nền nông thôn, có hoạt động kinh tế xã hội kinh tế chủ yếu vẫn là kinh tế nông riêng, có cơ chế quản lý riêng. Mức sống nghiệp chưa bước vào thời kỳ công vật chất và tinh thần ở đô thị dần được nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nhưng khách nâng cao hơn nông thôn, kiểu sống đô thị quan nhìn nhận, Pháp là một nước có nền văn minh hơn bắt đầu được hình thành. văn hóa văn minh sớm phát triển của Cũng do vậy, sự khác biệt về mức sống, châu Âu, kiến trúc quy hoạch của Pháp lối sống giữa thành thị và nông thôn, giữa đã đạt được tới một đỉnh cao. Những kiến thành phố lớn và đô thị nhỏ cũng bắt đầu trúc xây dựng đô thị Pháp để lại là những phát sinh từ thời kỳ này. M ...