Những điều cần biết trước khi sử dụng thuốc

Thông thường, khi dùng thuốc người bệnh sẽ tuân theo chỉ định của bác sĩ hoặc theo hướng dẫn của người bán thuốc về số lần dùng thuốc trong ngày. Các thông tin trên vỉ thuốc hay vỏ hộp thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng… lại ít được chú ý, trong khi các thông tin này lại rất quan trọng góp phần vào việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý. Vì vậy, trước khi sử dụng một loại thuốc nào đó cần chú ý tới những vấn đề sau:- Thành phần: Ghi tên hoạt chất và các tá...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những điều cần biết trước khi sử dụng thuốc Những điều cần biết trước khi sử dụng thuốcThông thường, khi dùng thuốc người bệnh sẽtuân theo chỉ định của bác sĩ hoặc theo hướngdẫn của người bán thuốc về số lần dùng thuốctrong ngày. Các thông tin trên vỉ thuốc hay vỏhộp thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng… lại ítđược chú ý, trong khi các thông tin này lại rấtquan trọng góp phần vào việc sử dụng thuốc antoàn, hợp lý. Vì vậy, trước khi sử dụng một loạithuốc nào đó cần chú ý tới những vấn đề sau:- Thành phần: Ghi tên hoạt chất và các tá dược. Vídụ, thuốc có tên biệt dược là zentel hoặc albendazoltrong thành phần ghi hoạt chất chính là albendazolelà thuốc trị giun sán và thêm khá nhiều tá dược đểtạo thành thuốc viên nén. Ta cần biết tên hoạt chất vìđây chính là tên thuốc dùng cho việc điều trị. Có rấtnhiều tên biệt dược có chứa cùng một hoạt chất, nếukhông để ý (đặc biệt là người cao tuổi) sẽ tưởng đólà các loại thuốc khác nhau, uống vào sẽ dẫn tới ngộđộc (do dùng quá liều). Trên thực tế rất hay gặp cáctrường hợp ngộ độc paracetamol do không để ý đếnhoạt chất này.- Chỉ định: Là phần ghi những trường hợp dùngthuốc. Có thể ghi trường hợp bệnh (điều trị cơn tănghuyết áp) hoặc ghi trị tác nhân bệnh (trị giun đũa,giun kim, giun móc) hoặc dùng để dự phòng (dựphòng cơn đau thắt ngực). Ta cần đọc phần này đểxem thuốc có phù hợp với bệnh đang được điều trịhay không.- Cách dùng - Liều dùng: Ghi cách dùng thuốc nhưthế nào như: ngậm dưới lưỡi, uống hoặc tiêm bắp,tiêm tĩnh mạch... Còn liều được ghi: liều dùng cho 1lần, liều trong 24 giờ (tức trong một ngày). Liều chomột đợt điều trị. Thí dụ: Thuốc được ghi: 500 mg x3 lần/ngày, trong 10 ngày, có nghĩa là mỗi lần dùng500 mg thuốc (thường là uống 1 viên chứa 500 mghoạt chất), dùng 3 lần trong ngày, dùng trong 10ngày liên tiếp.- Chống chỉ định: Phải hiểu là “chống chỉ định tuyệtđối”, tức là không vì lý do nào đó được linh độngdùng thuốc. Ví dụ: Thuốc được ghi chống chỉ địnhđối với trẻ dưới 15 tuổi, ta phải tuyệt đối theo đúngđiều này, đừng vì thấy trẻ 13 - 14 tuổi, có vẻ già dặnta lại cho dùng thuốc.- Lưu ý - Thận trọng: Có thể được xem là “chống chỉđịnh tương đối” nghĩa là có những trường hợp khôngđược dùng thuốc nhưng không cấm hoàn toàn. Thídụ, thuốc ghi: “Người lái xe hay vận hành máy móccần thận trọng khi sử dụng thuốc do thuốc có thể gâybuồn ngủ”, ta nên hiểu người lái xe hay vận hànhmáy móc nếu phải làm việc nên tránh dùng thuốc,còn không làm việc vẫn có thể dùng. Hoặc thuốcghi: “Thận trọng khi chỉ định cho trẻ dưới 2 tuổi”, cónghĩa là tốt nhất nên tránh dùng cho trẻ dưới 2 tuổi,nhưng vì sự cần thiết bác sĩ vẫn có thể chỉ địnhthuốc cho trẻ và theo dõi kỹ.- Tác dụng phụ (hoặc tác dụng ngoại ý): Là phần ghinhững tác dụng xảy ra ngoài ý muốn. Ví dụ: Một sốthuốc dùng trong bệnh lý tim mạch uống vào là gâyho khan hoặc có thuốc làm cho phân có màu đen,làm nước tiểu có màu vàng, màu xanh, màu đỏ...Một số tác dụng phụ của thuốc thường hay gặp: đaubụng vùng thượng vị, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nhứcđầu, chóng mặt... thường các tác dụng phụ này sẽmất đi khi ngừng dùng thuốc.- Tương tác thuốc: Là phần ghi thuốc sẽ dùng nếudùng cùng lúc với một số thuốc khác sẽ bị các phảnứng bất lợi. Ví dụ, aspirin nếu dùng chung với cácthuốc giảm đau chống viêm không steroid sẽ đưađến tương tác thuốc dễ làm tổn hại niêm mạc dạ dày.- Hạn dùng: Được ghi trên bao bì (nhãn thuốc, vỉthuốc, lọ thuốc hoặc hộp giấy đựng lọ thuốc). Hạndùng được định nghĩa là “khoảng thời gian sử dụngấn định cho một lô thuốc (thuốc được sản xuất theolô), sau thời hạn này thuốc đó không còn giá trị sửdụng”. Như vậy nếu đọc trên nhãn thuốc hoặc baobì: HD (hoặc exp): 30 tháng 6 năm 2004, có nghĩa làtrong suốt thời gian từ lúc thuốc xuất xưởng đến hếtngày 30 tháng 6 năm 2004 thuốc có giá trị sử dụng,đến ngày 1-7-2004 thuốc quá hạn dùng không còngiá trị, phải bỏ đi, không được sử dụng. ...