Những Điều Cần Biết Về Ung Thư (phần 1)

Ung thư là tên gọi chung của các bệnh tật từ tế bào - đơn vị căn bản của sự sống - mà ra. Muốn hiểu về ung thư, ta cần biết tại sao tế bào bình thường, khoẻ mạnh lại trở nên ung hoại. Cơ thể con người được cấu tạo bởi nhiều bộ phận, mỗi bộ phận có một hoặc nhiều loại tế bào. Thông thường, tế bào chỉ sinh sôi nảy nở khi cần thiết. Tế bào khi già lão sẽ chết, và được thay thế bởi những tế bào mới. Sự sinh sản có trật tự...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những Điều Cần Biết Về Ung Thư (phần 1) Những Điều Cần Biết Về Ung Thư (phần 1) Bác sĩ Trần Lý LêTài liệu của Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ - Ấn bản tháng Mười, 2006A. Ung thư là gì?Ung thư là tên gọi chung của các bệnh tật từ tế bào - đơn vị căn bản của sự sống - mà ra.Muốn hiểu về ung thư, ta cần biết tại sao tế bào bình thường, khoẻ mạnh lại trở nên unghoại. Cơ thể con người được cấu tạo bởi nhiều bộ phận, mỗi bộ phận có một hoặc nhiềuloại tế bào. Thông thường, tế bào chỉ sinh sôi nảy nở khi cần thiết. Tế bào khi già lão sẽchết, và được thay thế bởi những tế bào mới. Sự sinh sản có trật tự này giúp cơ thể duy trìsức khoẻ. Tuy nhiên, đôi khi sự sinh sản trật tự này bị đảo lộn, tế bào cứ tiếp tục sinh sôimặc dù cơ thể không cần đến; những tế bào thừa thãi này gom lại thành một khối mô, gọilà bướu hay u.Bướu có thể lành hoặc độc:a) Bướu lành (lành tính):- Bướu lành không phải là ung thư, không gây tử vong- Nói chung, bướu lành có thể được cắt bỏ, và thường không tái sinh.- Những tế bào trong bướu lành không ăn lậm đến các mô lân cận- Những tế bào trong bướu lành không lan ra những bộ phận khác trong cơ thể.b) Bướu độc (ác tính): Bướu độc cũng được gọi là ung thư.- Bướu độc có thể gây tử vong.- Bướu độc thường được cắt bỏ nhưng có thể tái sinh.- Những tế bào trong bướu độc có thể ăn sâu và hủy hoại những tế bào, bộ phận chungquanh. Tế bào ung thư có thể thoát ra ngoài bướu, vào dòng máu hoặc dòng bạch huyết(lymphatic system) và lan tràn từ nơi ung hoại đầu tiên (primary site) qua những bộ phậnkhác, tạo thành những bướu độc mới. Sự lan tràn của tế bào ung thư gọi là metastasis.Ung thư được đặt tên theo những bộ phận trong cơ thể hoặc những tế bào nơi sự ung hoạikhởi đầu. Chẳng hạn như ung thư khởi đầu từ phổi được gọi là ung thư phổi, loại ung thưkhởi đầu từ tế bào (tạo ra màu nâu đen) trong da, melanocytes, được gọi là melanoma.Khi ung thư lan từ nơi khởi thủy đến những bộ phận khác, bướu độc mới sẽ có cùng mộtloại tế bào bất thường và có cùng một tên gọi như bướu độc nguyên thủy. Thí dụ, khi ungthư phổi lan đến não bộ, tế bào ung thư tìm thấy trong não bộ là những tế bào phổi đã unghoại. Biến chứng này gọi là ung thư phổi đã lan tràn (không phải là ung thư não bộ), hayung thư phổi di căn. Khi ung thư lan tràn, ta sẽ tìm thấy tế bào ung thư trong những hạchbạch huyết cầu lân cận. Nếu ung thư đã vào đến những hạch bạch huyết cầu này thì cónghĩa là ung thư có thể đã lan đến những bộ phận khác như gan, xương, hay não bộ.B. Những yếu tố gia tăng tỷ lệ ung thưY học chưa giải thích được tại sao người này bị ung thư mà người khác không bị ung thư.Nhưng qua việc nghiên cứu, các chuyên gia đã tìm thấy một số yếu tố gia tăng tỷ lệ ungthư (risk factors); những yếu tố này bao gồm:- Tuổi tác- Thuốc lá, thuốc lào- Ánh nắng- Một số hóa chất- Một số vi khuNn và siêu vi khuNn- Một vài nội tiết tố- Thân nhân bị ung thư- Rượu- Thiếu dinh dưỡng, thiếu vận đông và bệnh mập phìCó những yếu tố có thể tránh, nhưng cũng có những yếu tố không thể ngăn ngừa như y sửcủa gia đình. Hãy làm những việc có thể làm để duy trì sức khỏe, tránh các yêu tố giatăng tỷ lệ ung thư.N ếu lo âu về chứng ung thư, ta nên thảo luận với bác sĩ.Qua thời gian một số yếu tố tác động lẫn nhau khiến các tế bào lành mạnh trở nên hưhoại. Khi nghĩ đến các yếu tố gây ung thư, cần nhớ những chi tiết căn bản sau đây:- Không phải bất cứ thứ gì cũng gây ung thư- Ung thư không do thương tích- Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, lây từ người này sang người khác. Tuy nhiênmột số vi khuNn và siêu vi khuNn gây nhiễm trùng và là yếu tố gia tăng tỷ lệ của một vàiloại ung thư, nói chung, ung thư không lây bệnh.- Có một số yếu tố kể trên không có nghĩa là là sẽ bị ung thư1) Tuổi tác: Yếu tố gia tăng tỷ lệ ung thư quan trọng nhất là tuổi già. Hầu hết các ung thưbộc phát trong tuổi 65 trở lên, nhưng mọi tuổi đều có thể bị ung thư kể cả trẻ em.2) Thuốc lào, thuốc lá, gọi chung là “tobacco”: N gưng dùng thuốc lào thuốc lá là việc dễthực hiện nhất để ngăn ngừa ung thư. Mỗi năm khoảng 180 ngàn người Hoa Kỳ chết vìcác loại ung thư liên quan đến việc dùng thuốc lào, thuốc lá. Dùng thuốc lào thuốc láhoặc sống trong môi trường thường xuyên có khói thuốc là yếu tố gia tăng tỷ lệ ung thư.N gười hút mỗi ngày 1 bao thuốc lá có xác suất bị ung thư phổi 10 lần cao hơn so vớinhững người không hút thuốc lá. N goài ung thư phổi, người hút thuốc lá còn có thể bịung thư miệng, cuống họng, thực quản, bàng quang, dạ dày, tụy tạng hoặc cổ tử cung. Họcó tỷ lệ ung thư bạch huyết cao hơn những người không hút thuốc lá.N hững người dùng thuốc lá không khói, nhai thuốc lào, có tỷ lệ ung thư miệng cao hơnnhững người khác.3) Ánh nắng: Tia cực tím từ mặt trời và các loại máy tạo ánh nắng (giúp cho da nâu hồng)khiến da lão hóa nhanh chóng và gây hư hại tế bào da đưa đến ung thư da.Tránh nắng và những loại máy móc phát ra tia cực tìm để bảo vệ da. ...