Những hành vi lạ và chứng trầm cảm

Người ta nhận thấy trong xã hội thời nay đang dần xuất hiện những con người có nhiều hành vi lạ, cảm xúc thất thường, khóc cười vô cớ. Trong tình trạng bất ổn như thế, một khi không kiểm soát được cảm xúc của mình, con người ta có thể tự dưng đánh người, đốt nhà, khoả thân chạy rông, thậm chí giết người... như một số sự việc đau lòng báo chí phản ánh gần đây.Ảnh minh họa. Những con số biết nói Hành vi bất ổn vừa đề cập chính là bệnh rối loạn tâm thần, một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những hành vi lạ và chứng trầm cảmNhững hành vi lạ và chứng trầm cảmNgười ta nhận thấy trong xã hội thời nay đang dần xuất hiện những conngười có nhiều hành vi lạ, cảm xúc thất thường, khóc cười vô cớ. Trong tìnhtrạng bất ổn như thế, một khi không kiểm soát được cảm xúc của mình, conngười ta có thể tự dưng đánh người, đốt nhà, khoả thân chạy rông, thậm chígiết người... như một số sự việc đau lòng báo chí phản ánh gần đây. Ảnh minh họa.Những con số biết nóiHành vi bất ổn vừa đề cập chính là bệnh rối loạn tâm thần, một bệnh lý rấtphổ biến trong xã hội đương thời. Trên thực tế, rối loạn tâm thần thường gặphơn so với các bệnh ung thư, tiểu đường và tim mạch. Theo viện Tâm thầnhọc quốc gia Hoa Kỳ, đến 25% người trưởng thành có nguy cơ mắc rối loạntâm thần trong một năm bất kỳ của đời sống. Đối với trẻ 8 – 15 tuổi, con sốnày là 13%. Theo tổ chức Y tế thế giới, 4/10 nguyên nhân hàng đầu gây tànphế ở Mỹ và các quốc gia đã phát triển là các dạng rối loạn tâm thần. Theodự đoán, đến năm 2020, trầm cảm sẽ trở thành nguyên nhân gây tàn phếhàng đầu đối với phụ nữ và trẻ em.Rối loạn tâm thần có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, không phân biệt giới tính,chủng tộc, tôn giáo, mức sống, trình độ học vấn, nền văn hoá. Thống kê vềtình trạng bệnh nhân tâm thần tại Mỹ từ năm 2004 – 2008 cho thấy tỷ lệbệnh nhân tâm thần ở người trưởng thành (18 – 65 tuổi) gia tăng từ 12,8%lên 13,4%.Bệnh không đến một sớm một chiềuNgoài những sang chấn cơ học, áp lực trong cuộc sống là một trong nhữngnguyên nhân dẫn đến gia tăng bệnh rối loạn tâm thần. Những trường hợp lên“cơn khùng” rồi giết người thân, đốt nhà, khoả thân chạy rông... có thể dobệnh mới phát mà gia đình không nhận thức, hoặc nhận thấy nhưng khôngđánh giá đúng tầm quan trọng của vấn đề, hay vì sợ thành kiến xã hội đốivới người bệnh và gia đình mà né tránh, phủ nhận... dẫn đến chậm trễ trongviệc đưa bệnh nhân đi khám, điều trị.Bệnh nhân cũng có thể từng được xác định có vấn đề tâm thần nhưng khôngđược điều trị tới nơi tới chốn; điều trị không thích hợp, không đúng chuyênkhoa; hoặc không tuân thủ điều trị: uống thuốc không đủ liều, không đều,không liên tục; không đảm bảo thời gian khiến cho triệu chứng tăng nặnghoặc tái phát. Việc mới phát bệnh hay tái bệnh đều có nguy cơ đưa bệnhnhân vào các tình huống mất kiểm soát hành vi.Những biểu hiện cần nhận biếtViệc phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh tâm thần để điều trị kịp thời có vai tròquan trọng trong việc giảm thiểu các tình huống đáng tiếc. Gia đình vànhững người thường xuyên tiếp xúc với bệnh nhân có thể dựa vào các thayđổi trong sinh hoạt thường ngày của họ và nhận ra các dấu hiệu nghi ngờ.Các dấu hiệu này thay đổi theo từng lứa tuổi nhưng nhìn chung, họ có cácbiểu hiện: đột nhiên thay đổi tính tình, ví dụ từ năng động cởi mở trở nên ùlì, chậm chạp, lập dị. Thờ ơ về mặt cảm xúc, bàng quan với các thay đổichung quanh, hoặc thay đổi cảm xúc nhanh chóng hoàn toàn không giốngvới bản thân họ. Bệnh nhân thường hay buồn rầu, lo âu thái quá, cũng có khihưng phấn quá mức, nói nhiều hết chuyện này sang chuyện khác, phác hoạnhiều kế hoạch trong tương lai với sắc thái quá tươi sáng.Một dấu hiệu dễ nhận biết: bệnh nhân có các ý nghĩ lạ lùng mà họ tin chắc làđúng, sự tự cao, đa nghi quá mức. Điều đáng chú ý, bệnh nhân thay đổitrong thói quen ăn uống, có thể chán ăn hay ăn vô độ, thay đổi giấc ngủ:hoặc mất ngủ, hoặc ngủ li bì. Một số người lạm dụng rượu và các chất gâynghiện, có hành vi quậy phá hoặc bạo lực, giận dữ, thù hằn, tự gây tổnthương, hay gây hấn với người chung quanh. Thi thoảng họ lại đề cập hoặccó suy nghĩ về việc tự tử, giết người, phóng hoả.Mạnh dạn đưa người nhà đến bệnh việnMột khi mắc bệnh rối loạn tâm thần với những biểu hiện trên, bệnh nhânthường giảm sút năng lực học tập hoặc làm việc, không có khả năng đối phóvới các vấn đề và hoạt động hàng ngày. Nếu nhận ra các thay đổi trên ngườithân, gia đình cần mạnh dạn đưa họ đến khám bác sĩ chuyên khoa tâm thầnđể được chẩn đoán sớm và được điều trị kịp thời, tích cực. Quá trình điều trịcàng được thiết lập sớm thì hiệu quả càng cao và khả năng phục hồi cànglớn. Việc điều trị bệnh lý tâm thần theo nguyên tắc như các bệnh mãn tính,đòi hỏi một quá trình điều trị liên tục trong thời gian đủ lâu.Trong hai thập niên vừa qua, với nhiều tiến bộ trong phương pháp điều trịcác rối loạn tâm thần, nhiều bệnh lý tâm thần đã được điều trị hiệu quả. Điềutrị các rối loạn tâm thần bao gồm một hoặc nhiều liệu pháp kết hợp nhưthuốc men, tâm lý, xã hội; dưới các hình thức hoặc nội trú (nhập viện toànthời gian), điều trị ban ngày hoặc ngoại trú hoàn toàn.Vấn đề điều trị nội hay ngoại trú sẽ được cân nhắc dựa trên tình trạng bệnhvà hoàn cảnh của bệnh nhân. Với bệnh nhân ý thức được bệnh, tự giác điềutrị, mức độ bệnh nhẹ, không nguy hiểm đồng thời có hệ thống nâng đỡ tốt(gia đình, bạn bè tích cực tham gia hỗ trợ điều trị, giám sát bệnh nhânthường xuyên) sẽ đượ ...