NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH UNG THƯ

Ung thư là một bệnh được loài người nói đến rất sớm nhưng cho đến nay ung thư vẫn là một vấn đề thời sự bởi vì người ta cũng chưa biết một cách đầy đủ về nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh cũng chưa biết định nghĩa chính xác thế nào là một bệnh ung thư. Tuy nhiên có một số nét cơ bản sau đây đã được biết một cách tương đối đầy đủ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH UNG THƯ NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ BỆNH UNG THƯMục tiêu học tập: 1. Mô tả được bản chất của bệnh ung thư. 2. Phân biệt được sự khác nhau của các loại ung thư.I. BẢN CHẤT CỦA BỆNH UNG THƯ: Ung thư là một bệnh được loài người nói đến rất sớm nh ưng cho đến nayung thư vẫn là một vấn đề thời sự bởi vì người ta cũng chưa biết một cách đầy đủvề nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh cũng ch ưa biết định nghĩa chính xác thế nào làmột bệnh ung thư. Tuy nhiên có một số nét cơ bản sau đây đã được biết một cáchtương đối đầy đủ. Ung thư là gì: - Ung thư là bệnh lý ác tính của tế bào. Khi bị kích thích bởi các tác nhânsinh ung thư, tế bào tăng sinh một cách vô hạn độ, vô tổ chức, không tuân theo cáccơ chế kiểm soát về phát triển của cơ thể. Đa số người bệnh ung thư đều hình thành các khối u. U ác tính hoàn toànkhác với khối u lành tính. + U lành tính: chỉ phát triển tại chổ thường rất chậm, có vỏ bọc xung quanhnên ranh giới rõ, mật độ thường mềm hoặc chắc, không xâm lấn, không di căn, khibóc đi sẽ khỏi bệnh. + U ác tính: thường phát triển nhanh, u thường không có ranh giới rõ, xâmlấn ra xung quanh và thường di căn xa theo đường bạch mạch và đường máu. Đa số các bệnh ung thư thường có biểu hiện mạn tính, có quá trình phátsinh và phát triển lâu dài qua nhiều giai đoạn trừ một số nhỏ ung thư ở trẻ em tiếntriển nhanh do đột biến gien từ lúc bào thai. Theo UICC (Tổ chức chống ung thư quốc tế) thì tỷ lệ ung thư trẻ em là1/600. Theo thống kê ung thư Hà Nội (1988-1990) thì các ung thư sau đây thườnggặp ở trẻ em: + Ung thư hạch bạch huyết: 35,5% + Ung thư hệ thần kinh trung ương: 11% + Ung thư xương, ung thư mô mềm: 11,4% + U lymphô ác: 10% + Ung thư hốc mắt: 8,5% Các ung thư người lớn đều qua giai đoạn tiềm tàng có khi hàng chục năm,đặc biệt là ung thư tuyến giáp, ung thư cổ tử cung, ung thư da... Khi khối u lớn phát triển nhanh mới có các triệu chứng lâm sàng. Đauthường là triệu chứng của bệnh ung thư ở giai đoạn cuối.II. SỰ KHÁC NHAU CỦA CÁC LOẠI UNG THƯ: Ung thư có thể phát sinh và phát triển ở tất cả các cơ quan và bộ phận trêncơ thể. Có những ung thư xuất phát từ các tổ chức nông của cơ thể nên dễ pháthiện sớm ngược lại có những ung thư xuất phát ở các tổ chức sâu nên rất khó pháthiện.Cho đến nay người ta đã biết được trên 200 loại ung thư khác nhau trên cơ thể.Các loại ung thư này có những điểm giống nhau về cơ bản nhưng cũng có nhữngđặc điểm khác nhau.1. Khác nhau và nguyên nhân Về nguyên nhân gây ung thư, các tác giả chia ra làm 2 nhóm chính: tácnhân bên trong (chủ yếu do yếu tố di truyền và nội tiết) và tác nhân bên ngoài.Qua các nghiên cứu dịch tể học của R. Doll và Petro 80% các nhân sinh ung thư làbắt nguồn từ môi trường sống (tác nhân bên ngoài) trong đó hai tác nhân chính là:35% do chế độ ăn uống gây nhiều loại ung thư đường tiêu hóa và khoảng 30% ungthư do thuốc lá là nguyên nhân của 90% ung thư phổi và là thủ phạm chính gâyung thư đường hô hấp trên, ung thư vùng đầu cổ...Một số tác nhân thường gặp khác: + Tia phóng xạ: thường gây ung thư máu, ung thư tuyến giáp. + Tác nhân virút: cũng được nói đến nhiều trong các nguyên nhân gây ungthư. Có 4 loại virút được nhắc đến: 1. Virus Epstein-Barr: gây ung thư vòm họng, U lymphô ác tính. 2. Virus viêm gan B (HBV) là tác nhân gây ung thư gan nguyên phát. 3. Virus gây u nhú (HPV) gây ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ, ung thư dương vật. 4. Virus gây bệnh bạch cầu dòng lympho T ở người (HTLV)2. Khác nhau về tiến triển Ung thư thường xuất phát từ hai loại tổ chức chính của cơ thể: + Ung thư biểu mô (carcinoma) chiếm hơn 90% các ung thư trong cơ thể. + Ung thư tổ chức liên kết (sarcoma).Thực tế, từ thời Hypocrates đã mô tả 2 loại ung thư này. Loại sùi ra ngoài nhiều vàxâm lấn ra xung quanh như càng cua là ung thư thuộc loại carcinoma và một loạiphát triển vào sâu là sarcoma.Ung thư thường tiến triển khác nhau trong từng loại, trong mỗi cá thể khác nhauxu hướng tiến triển cũng rất khác nhau: + Có loại ung thư tiến triển nhanh: ung thư máu, hạch, ung thư hắc tố, cácung thư liên kết... + Có nhiều loại ung thư tiến triển chậm: ung thư da tế bào đáy, ung thưgiáp trạng, ung thư cổ tử cung...Con đường di căn chủ yếu cũng khác nhau: + Ung thư biểu mô thường di căn sớm tới các hạch khu vực. + Ung thư liên kết (xương, phần mềm) thường di căn sớm theo đường máutới các tạng ở xa như gan, phổi, xương...Thông thường ung thư càng ở giai đoạn muộn, càng hay c ...