Những kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự

Bài viết trình bày một cách tiếp cận các khái niệm về quy định quyền khởi kiện vụ án dân sự đồng thời chỉ ra được những khuyết điểm, hạn chế của pháp luật còn tồn tại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự 20 Tạp chí Khoa học Viện Đại học Mở Hà Nội 52 (02/2019) 20-27 NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ KHỞI KIỆN VỤ ÁN DÂN SỰ Đinh Thị Hằng, Đinh Ngọc Minh Trang*†††† Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 6/8/2018 Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 6/2/2019 Ngày bài báo được duyệt đăng: 26/2/2019 Tóm tắt: Thực tiễn giải quyết các vụ án dân sư tại Tòa án vẫn còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập, có nhiều ý kiến khác nhau trong việc thực hiện đầy đủ các quy định này và chưa được các cơ quan có thẩm quyền giải thích một cách đầy đủ và thống nhất. Ngoài ra, cũng có nhiều quy định mới cần được hiểu chính xác và được hướng dẫn cụ thể để triển khai áp dụng trên thực tế. Từ thực tiễn đó, bài viết trình bày một cách tiếp cận các khái niệm về quy định quyền khởi kiện vụ án dân sự đồng thời chỉ ra được những khuyết điểm, hạn chế của pháp luật còn tồn tại. Từ khóa: pháp luật tố tụng dân sự, vụ án dân sự, quyền khởi kiện vụ án dân sự, kiến nghị, thực tiễn. nghĩa vụ liên quan đến dân và phải đưa ra 1. Đặt vấn đề xét xử ở Tòa án. 1.1 Khái niệm về vụ án dân sự và Xét về bản chất, các quan hệ kinh tế khởi kiện vụ án dân sự hay lao động cũng xuất phát từ ý chí tự 1.1. 1 Khái niệm vụ án dân sự nguyện giao kết của các bên chủ thể như các Theo từ điển Tiếng Việt thông dụng quan hệ dân sự thông thường nhưng khi giải “Vụ là việc , sự việc không hay, rắc rối cần quyết các vụ việc lại tách riêng thành các thủ phải giải quyết”; “Dân sự thuộc việc của tục khác nhau, điều này dường như gây ra dân, phân biệt với việc của quan” . Còn 1 ‡‡‡‡ một sự phức tạo hóa trong các quy định pháp theo Đại từ điển tiếng Việt “Án là vụ việc luật. Trong khi đó, khả năng dân trí trong phải đưa ra xét xử ở Tòa” và “Dân sự là việc nhân dân cả nước còn bi hạn chế khiến cho liên quan đến dân nói chung” . Như vậy giải 2 §§§§ việc tiếp cận và áp dụng các quy định pháp thích về mặt ngôn ngữ, có thể hiểu vụ án dân luật càng trở nên khó khăn. Do vậy, đến Bộ sự (VADS) là những tranh chấp về quyền và luật tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2004, các nhà làm luật đã có sự kết luận rõ ràng. * Khoa Luật, Trường Đại học Mở Hà Nội. 1 Từ điển tiếng Việt thông dụng (1996), Nxb. Giáo dục, Hà Nội. 2 Trung tâm ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam – Bộ GD &ĐT (1999), Đại từ điển tiếng Việt, Nxb. Văn hóa thông tin, Hà Nội. Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 21 Khái niệm “Vụ việc dân sự bao gồm vụ án pháp luật Tố tụng dân sự nộp đơn yêu cầu dân sự và việc dân sự” (theo Điều 1 Tòa án có thẩm quyền bảo vệ quyền, lợi ích BLTTDS năm 2004) đã được quy định chi hợp pháp của mình hay của người tiết. Tương ứng với điều đó, các nhà làm luật khác”3. Theo đó, khởi kiện là hành vi đầu ***** đã phân định thủ tục giải quyết các vụ việc tiên của cá nhân, pháp nhân và các chủ thể có tranh chấp (vụ án dân sự) và vụ việc khác tham gia vào quan hệ pháp luật Tố tụng không có tranh chấp (việc dân sự). Khái dân sự (PLTTDS), là cơ sở làm phát sinh niệm “vụ việc dân sự” được quy định ở mức quan hệ PLTTDS. khái quát hơn, không chỉ đơn thuần phát Khởi kiện VADS là hoạt động Tố sinh từ các quan hệ truyền thống mà nó còn tụng dân sự (TTDS) khởi đầu cho quá trình bao hàm phạm vi rộng hơn gồm các quan hệ TTDS tại Tòa án, có ý nghĩa rất quan trọng hôn nhân – gia đình, kinh doanh, thương đối với việc giải quyết VADS. Để đảm bảo mại và lao động (quan hệ dân sự theo nghĩa cho hoạt động này có hiệu quả thì pháp luật rộng). Cũng từ đây, có thể nhận thấy rằng, phải quy định cụ thể trình tự, thủ tục và thuật ngữ “vụ án dân sự” mới tể hiện được phương thức hoạt động. Hiện nay, trong đúng tinh thần của nó. Theo Điều 1 pháp luật Việt Nam không quy định định BLTTDS năm 2015, “VADS là các tranh nghĩa về khởi kiện VADS. Tuy vậy, qua các chấp giữa các cá nhân, cơ quan, tổ chức về phân tích trên có thể khái quát rằng “Khởi quyền và nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ pháp kiện VADS là việc cá nhân, cơ quan, tổ chức luật dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh hoặc các chủ thể khác theo quy định pháp doanh, thương mại, lao động” được Tòa án luật tố tụng dân sự nộp đơn yêu cầu Tòa án đưa ra giải quyết theo quy định của pháp có thẩm quyền bảo vệ quyền, lợi ích hợp luật tố tụng dân sự. pháp của mình hay của người khác, bảo vệ 1.1. 2 Khái niệm khởi kiện vụ án lợi ích công cộng và lợi ích Nhà nước”4.††††† dân sự 1.2 Tầm quan trọng quyền khởi Theo cách giải thích nghĩa của từ kiện vụ án dân sự tiếng Việt, “khởi” là bắt đầu, mở đầu và PLTTDS là phương tiện pháp lý để “kiện” là động từ chỉ hành động nhờ cơ quan các chủ thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp pháp luật xét xử người làm thiệt hại đến của mình. Theo đó, pháp luật về khởi kiện mình thông qua việc gửi đơn kiện lên Tòa. VADS là cơ sở pháp lý cho Tòa án tiến hành TS. Hoàn Ngọc Thỉnh cho rằng “Khởi kiện các hoạt động thụ lý, giải quyết VADS để VADS là việc cá nhân, cơ ...