Những nguyên tắc cơ bản trong khai cuộc

Đi sâu tìm hiểu một số sách cổ thì thấy người xưa có dạy những nguyên tắc chơi cờ. Đó là những nguyên tắc chung chứ không nêu riêng cho phần khai cuộc. Chẳng hạn bài "Tượng dịch" của Lưu Khắc Trang thời Nam Tống (1187 - 1269) nêu nhiều nguyên tắc chơi cờ rất đáng chú ý, hoặc rõ nhất là "Mười bí quyết chơi cờ" nêu trong Sự lâm quảng ký (Phần "Nghệ văn loại") của Trần Nguyên Tịnh cũng thời Nam Tống cho đến tận ngày nay nhiều điểm vẫn còn giữ nguyên giá trị. Thế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những nguyên tắc cơ bản trong khai cuộc Những nguyên tắc cơ bản trong khai cuộcĐi sâu tìm hiểu một số sách cổ thì thấy người xưa có dạy những nguyên tắc chơicờ. Đó là những nguyên tắc chung chứ không nêu riêng cho phần khai cuộc.Chẳng hạn bài Tượng dịch của Lưu Khắc Trang thời Nam Tống (1187 - 1269)nêu nhiều nguyên tắc chơi cờ rất đáng chú ý, hoặc rõ nhất là Mười bí quyết chơicờ nêu trong Sự lâm quảng ký (Phần Nghệ văn loại) của Trần Nguyên Tịnhcũng thời Nam Tống cho đến tận ngày nay nhiều điểm vẫn còn giữ nguyên giá trị.Thế nhưng nếu đem những nguyên tắc này áp dụng cho khai cuộc thì còn chungquá và nhiều điểm cũng không phù hợp.Nay tổng kết kinh nghiệm của các danh thủ đương đại để vạch thành các nguyêntắc vận dụng cụ thể vào khai cuộc thì rõ ràng và phù hợp hơn. Có bẩy nguyên tắccơ bản cần chú ý sau đây:1) Phải nhanh chóng triển khai toàn bộ quân chủ lực2) Phải hình thành một thế bố trí quân linh hoạt3) Phải sử dụng hợp lý các nước đi Tốt và Sĩ, Tượng4) Trong khai cuộc không nên sử dụng một quân đi nhiều lần5) Khi chưa triển khai đủ lực lượng thì không nên vội tấn công6) Không nên tham lợi nhỏ mà b ị bẫy7) Phải tránh tình trạng các quân cản trở nhauI. Phải nhanh chóng triển khai toàn bộ quân chủ lựcGiai đoạn khai cuộc là giai đoạn ra quân, bố trí đội hình lực lượng để sẵn sàng tấncông hay phòng thủ. Giai đoạn này đòi hỏi các quân chủ lực Xe, Pháo và Mã củacả hai cánh phải được huy động nhanh chóng tiến lên chiếm lấy những điểm thuậnlợi. Cụ thể là hai Xe phải ra cho sớm để giành lấy các thông lộ 2, 4 hoặc 6, 8, cònPháo thì tuỳ từng kiểu chơi bố trí cho đúng chỗ để sẵn sàng tham gia tấn cônghoặc tiếp ứng phòng thủ. Đối với Mã cũng vậy, cần triển khai sớm để bảo vệ Tốtđầu, thường một con ở nhà phòng thủ, một con sẵn sàng nhảy qua phối hợp cùngcác quân khác tấn công.Việc đưa quân nào tấn công trước, quân nào chực chờ tiếp ứng và quân nào nhấtthiết phải ở lại bên nhà để phòng thủ đều phải có kế hoạch. Không được tùy hứngđiều động lung tung, nhất là không xác định rõ nhiệm vụ từng quân cờ cụ thể thìhàng ngũ sẽ mau rối loạn. Khi chơi có kế hoạch, tức là các quân được bố trí theomột đội hình chiến đấu thì sang giai đoạn trung cuộc sẽ dễ dàng thực hiện các ý đồchiến lược một cách chủ động.Sau đây chúng ta xem một số ván cờ cụ thể minh họa để thấy thực hiện đúngnguyên tắc thì giành ưu thế còn không theo nguyên tắc sẽ bị động và thất bại nhưthế nào.Ván 1: Pháo đầu phá thuận Pháo1. P8-5 P2-5 2. M8.7 M2.3 3. X9.1 X1-2 4. X9-4 S6.5?Không cần lên Sĩ vội, nhưng nếu có lên thì nên S4.5 để mở lộ Tướng khác bên,không để Xe đối phương dòm ngó rất nguy hiểm.5. X4.7 M8.9 6. B3.1 X2.6?Bên cánh trái c ủa Trắng bộc lộ yếu kém, đáng lẽ Xe Trắng chỉ nên tuần hà để chiviện chứ không nên vội phản công.7. M2.3 X2-3 8. M3.4 B3.1 9. M4.3 P8-6 10. M3.2 P6-8 11. X1.1 B3.1 12. X1-8Bên Đen ra quân cả hai cánh, bây giờ đưa Xe chiếm lộ 8 với ý đồ phối hợp với Xe,Mã kia chiếu bí đối phương: 13.X4.1 S5/6 14.M2/4 Tg.1 15.X8.7, thắng. Do đóbuộc Trắng phải giải nguy.... X9.1 X8.7 B3-4 14. X4.1 S5/6 15. M2/4 X9-6 16. X8-4 S4.5 17. X4.1 Tg5-618. P2-4 1-0Qua ván cờ ta thấy Đen ra quân phóng khoáng, các quân phối hợp làm tê liệt cánhtrái c ủa đối phương, trong khi đó Trắng chỉ sử dụng một Xe và một Tốt để tấncông!Ván 2: Pháo đầu phá đơn đề Mã1. P8-5 M8.7 2. M8.7 M2.1 3. X9-8 P2-4 4. B5.1 T7.5 5. B5.1 B5.1 6. X8.5 S6.5Đen đã ra Xe phối hợp với Tốt đầu phá vỡ trung lộ của Trắng mà Trắng vẫn chưakịp ra một con Xe nào.7. X8-5 X9-6 8. M2.3 P4.5 9. P2-1 P4-7 10. M7.5 X6.6Đen đã hi sinh trước một Mã để giành thế tấn công rất hung hãn ở cánh mặt. CònTrắng lời quân nhưng một Xe chưa ra, các quân khác tản lạc, không đủ sức chốngđỡ.11. X1-2 P8-9 12. X2.7 P9.4 13. M5.4 M7/6 14. P1.4 P9.3 15. P1.3 M6.8 16.X2.1 X6.3 17. Tg5.1 X1-2 18. X2.1 S5/6 19. X5.2 S4.5 20. X2/1 Thắng.Với hai ván cờ trên cho thấy Trắng bố trí đội hình không vững, đặc biệt các Xechậm ra mà lại đi phản công đối phương, do đó ván cờ mới vào giai đoạn trungcuộc chưa bao lâu đã kết thúc.Ván 3: Bình phong Mã phá Pháo đầu1. M2.3 P8-5 2. M8.7 M8.7 3. T7.5 X9-8 4. X1-2 X8.6 5. B7.1 X8-7 6. M7.6B7.1?Đen chơi trận khởi Mã rồi hình thành Bình Phong Mã, đội hình vững chắc, Trắnglợi dụng đối phương không tấn công nên vào Pháo đầu, Xe qua hà để phản công.Nước C7.1 là ngừa Mã đối phương nhảy qua, nhưng sơ hở để P2.4 đe dọa bắt Xe,bắt Tượng khiến Trắng thất thế.7. P2.4 P5.4 8. S6.5 P5/1 9. P2-3 X7-4 10. P3.3 S6.5 11. P3-1 X4/1 12. X2.9M7/6Đen bỏ một Mã để lấy Xe, Pháo uy hiếp một cánh khiến đối phương hoàn toàn têliệt, sau đó sẽ bắt lại quân và giành thắng lợi.13. P8.2 X4-3 14. P8-5 X3/1 15. P1-4 X3-5 16. P4-6 S5/6 17. P6-4 M2.118. X9-6 X5.1 19. X6.8 P2-6 20. P4/1 Thắng.Trong khi bên Đen huy động gần như toàn bộ các quân chủ lực để tấn côngthì bên Trắng chỉ sử dụng một Xe và một Phá ...