những phát hiện về vạn vật và con người: phần 2

thế giới theo góc nhìn của văn hóa phương tây hôm nay - những quan niệm về thời gian, đất và biển, các vật thể của bầu trời và thân thể của chúng ta, các loài thực vật và động vật, lịch sử và các xã hội loài người của quá khứ và hiện tại - thế giới ấy đã được mở ra cho chúng ta bởi vô số những nhà khám phá như colombô. trong suốt những quá khứ xa xăm, họ vẫn là những con người vô danh. mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
những phát hiện về vạn vật và con người: phần 2Nhữngpháthiệnvềvạnvậtvàconngười,P13-Chương63“Nghệthuậtviếtchữnhântạo”ChúngtanghĩvềGutenbergnhưlà“ngườiphátminhramáyin”hayítralàngườiphátminhra“khuônchữdiđộng”.NhưngkhichúngtađồnghóaôngmộtcáchchungchungvớicuốnsáchinKinhthánhrấtđẹplàtácphẩmlớnđầutiêncủaôngvàvẫncònlàmộtbáuvậttrongcácthưviệnlớncủachúngta,chúngtađãlàmlumờvaitròchủyếucủaông.Bởilẽôngkhôngchỉlànhàtiênphongchonhữngcuốnsáchintuyệtvờiđầutiêntrongthờiđạicủaông. Ông còn là một nhà tiên tri cho những thế giới mới, trong đó nhữngmáymócsẽlàmcôngviệccủangườisaochép,máyinsẽthaythếphòngsaochépvàkiếnthứcsẽđượctruyềnbátớivôsốnhữngcộngđồngchưatừngthấy.Giữanhữngngười hùngcủa lịchsửcận đại,ít ngườibịlu mờhơn JohannGutenberg(khoảng1394-1468).Nhưngtrongkhibảnthânôngbịlumờ,sựnghiệpcủaôngthìkhông.Côngtrìnhcủaônglàchópđỉnhcôngtrìnhcủanhiều người khác. Ông đã tập hợp lại những gì người khác không tập hợpđượcvàôngđãdámliềumọisựđểthửvậnmaycủamình.HầuhếtnhữngđiềuchúngtabiếtvềGutenberglàdonhữngvụkiệntụngdaidẳngvềviệcđầutưvàocơsởincủaôngvànhữnglợitứcthuđượcdosángchếcủaông.HiểnnhiênởchâuÂuđãcóviệcinấntừlâutrướcGutenberg,nếuchúngtahiểu in như là tạo ra những hình ảnh nhờ ấn hay ép lên một cái gì. Trongtiếng Anh, “to print (in) lúc đầu mô tả việc ấn một con dấu như khi ta innhững đồng xu và như thế ta dễ hiểu tại sao Gutenberg xuất thân là mộtngười thợ rèn. Sáng chế có tính quyết định của ông thực ra không phải lànghĩramộtcáchthứcmớiđể“in”chobằngmộtcáchthứcmớiđểnhânbảncáckhuônchữriêngbiệt.Trướcôngđãtừngcónhữngngườinghĩtớiviệckhắcmộthìnhảnhngượctrêngỗhaykimloại,rồiépnóvớimựcvàovải,da,haygiấy.Nhưngthườnghọinnguyênmộttranggiấy,nguyênmộthìnhvẽ. Gutenberg đã cắt nhỏ qui trình thành những phần. Ông nhìn việc innguyênmộttranggiấycũngchínhlàinghépcácchữriêngbiệtlạivàlặpđilặplạinhiềulần.Thếthìtạisaotakhônglàmnhiềubảncủamỗichữ,đểcóthểdùngđidùnglạibaonhiêulầntùytheonhucầu.TàinăngcủaGutenbergtrongnghềthợrènvànghềđúckhuônkimloạiđãgiúp ông nhìn ra được những vấn đề của người thợ in mà người thợ rènkhônggặpphảikhichếtạomộtmónkimhoànduynhất.Vídụ,đểlàmmộtcuốn sách in, mỗi khuôn chữ phải có cùng chiều cao chính xác như nhau.Việccònlạichỉlàlàmsaochomỗikhuônchữ“dichuyển”được.Mọikhuônchữmẫuphảicóthểthayđổichỗchonhau.Các vấn đề khác chỉ xuất hiện khi Gutenberg lợi dụng cơ hội để cắt nhỏtrang khuôn con chữ dày đặc thành những chữ riêng biệt. Chỉ cần bề mặtmộtbảnkhuôn gỗmịn vàphẳng,sau khichữ ngượcđượckhắc nổilên vàquétmựcvào,nósẽinramộtbảninđềuvàđọcđược.Nhưngnếuđúcrờitừngchữ,làmthếnàocóthểghépchúngchunglạiđểcómộtbềmặtphẳngđều?SángchếquyếtđịnhcủaGutenberglàthiếtkếđặcbiệtmộtkhuônchỉđểđúcnhanhvàvớisốlượnglớnnhữngmiếngtheocùngmộtmẫugiốnghệtnhau. Đây chính là một máy dụng cụ - một dụng cụ để làm những máy(nghĩalàkhuônchữ)làmcôngviệcin.BộchữcáiLatinh,vớimộtítkýtựbổsungkhácnhau,rấtthíchhợpđểlàmkhuônchữcóthểhoánđổivàlàmmáyintrongnềnvănminhphươngTây.Ngượclại,chữviếtTrungHoa,vớiquánhiềuchữtượngýkhácnhau,khôngthểthíchhợpđểlàmcáckhuônchữhoánđổi.Vìdùcólàmnhiềubảnmẫucủamộtchữtượngý,làmsaocóthểsắpxếpchúngđểcóthểlấyrađúngchữmongmuốnmộtcáchnhanhchóng.BâygiờdụngcụlàmkhuônchữmàGutenbergsángchếtỏravôcùngđơngiản.Nólàmộtcáihộpchữnhậtcóbảnlềvàmởđượcởhaiđầu.Mộtđầuđượcđóngkínbằngcáchchènvàomộtkhuôncối,mộtthanhkimloạidẹpđãđượcđụclõmhìnhmộtchữ.Sauđócáihộpđượcđặtđứngtrênđầuđó,cònđầu bên trên người ta đổ kim loại chảy vào. Khi kim loại nguội đi, nó cóhìnhnổicủamộtchữởđáyhộp,ngườitamởhộpravàthếlàcóđượcmột“cây”khuônchữ.Bằngcáchlặpđilặplạiquitrình,ngườitacóthểcónhữngkhuônchữgiốnghệtnhaunhiềubaonhiêutùyý.Đểlàmnhữngkhuônchữcóbềrộngđúngtheomỗiconchữkhácnhau(vì“i”chỉcóbềrộngbằng1/3“w”)nhưnglạicóchiềucaođềuynhưnhau,cáihộpphảicókhảnăngđiềuchỉnh được. Gutenberg giải quyết chuyện này bằng cách làm một bộ phậntrượtchophéplàmchocáihộprộngrahayhẹplạiđểkhớpvớichiềurộngcủanhữngkhuôncốikhácnhauởđáyhộp.Cáihộpkhuônphảibọcgỗđểtránhchongườiđúcchữkhỏibỏngtay.Khuôncốiđểđổkimloạichảyvàophảiđượcđụcmộtcáchchínhxácvàcóđộsâuđồngđềuởmọiđiểm.Tàikhéocủangườithợrènphảibảođảmcácmiếngkhuônchữxếplênkhaytạonên một hình in đồng đều trên trang giấy. Gutenberg cần một hợp kim dễchảy,maunguộivàchảyđều.Cònhaivấnđềnữaphảigiảiquyếttrướckhinhữngmiếngkhuônchữhoánđổiđượccóthểtrởthànhnhữngdụngcụhiệuquảđểinmộttranggiấy.Phảibiếtcáchlàmchonhiềukhuônchữkhácnhaugiữchặtlấynhauvàấnchúngmạnhvàchắctrênbềmặtgiấyin.CảngườiTrungHoalẫnngườichâuÂuđềuchưasửdụngmáyépđểin,ngượclại,ngườitathườnginbằngcáchbôimựclênkhuônin,rồitrảimộttờgiấylênkhuônvàchàphíamặtsautờgiấyđể có hình in đồng đều. Trong máy in của Gutenberg, người ta dùng mộtmáyépbằnggỗcóốcvặncủathợđóngsáchvàthíchnghinóđểdùngvàoviệcin.Rồicònvấnđềmựcincầnthiếtđểcóthểdínhđềutrênnhữngmặtkhuônchữ.Mựcinnàyphảihoàntoànkhácvớiloạimựcmànhữngthợsaochépdùngchocáccâyviếtcủahọđểviếttrêngi ...